Hoe moet het nu verder met Catalonië?
Premie zorgverzekering
stijgt minder dan gevreesd
10
'Nog twee
verdachten'
Massagraven
van IS ontdekt
SPANJE VERKIEZINGEN
Ex-premier Puigdemont
zit met vier vertrouwelingen
in ballingschap in België,
elf andere mannen en
vrouwen (voorlopig) in
de gevangenis. Wie zijn er
nu aan zet en hoe staat
het met de Catalaanse
afscheidingsbeweging?
De afgezette regering
Let op Oriol Junqueras (48). Vanuit
een gevangenis bij Madrid deed hij
deze week een belangrijke stap
voorwaarts. Hij wil iets wat hij ja
ren vermeed: zelf regeren, premier
van Catalonië zijn. Is dat niet als
'president' van een republiek, dan
maar als premier van een autonome
regio, in de hoop ooit dat zelfstan
dige land te worden. Junqueras, be
last met economische zaken in de
afgezette regering, is de leider van
de grootste partij in Catalonië, ERC
(Republikeins Links van Catalo
nië). ERC is bijna drie keer groter
dan het iets gematigder PDeCat van
oud-premier Puigdemont (54).
Samen regeerden zij sinds januari
2016 in de coalitie JuntsxSi, en Jun
queras gunde Puigdemont de func
tie van premier. Vanuit die luwte
duwde hij ERC van 10 zetels in 2010
naar een prognose van 45 in de ko
mende verkiezingen, op 21 decem
ber. Maar bij ERC vinden ze Puig
demont en de zijnen te gematigd in
het streven naar onafhankelijkheid
dus willen zij nu die agenda bepa
len. Het PDeCat van Puigdemont
heeft veel aan aanhang verloren:
van de 62 zetels in 2010 zouden er
nu nog geen 20 overblijven.
De burgerbewegingen
De grote manifestatie in Barcelona
zaterdag (naar schatting 750.000
mensen), werd net als eerdere mas
sale bijeenkomsten georganiseerd
door de burgerbewegingen ANC
(Assamblea Nacional Catalana) en
Omnium), waarvan de leiders in
de gevangenis zitten. Jordi Sanchez
(53) en Jordi Cuixart (42) hebben de
Catalaanse regering de laatste jaren
onder druk gezet én van de nodige
steun voorzien om die weg naar de
onafhankelijkheid in te slaan. De
'Jordi's' zetten de massa's in bewe
ging. Hun tijdelijke plaatsvervan
gers zijn minder charismatisch.
De parlementsvoorzitter
Vóórdat ze politicus en voorzitter
van het laatste parlement werd, was
Carme Forcadell (61) de voorganger
van Sanchez bij ANC. Zij heeft van
alle politici het hardst gestreden
voor zelfstandigheid, maar heeft
donderdag de rechter beloofd zich
niet meer met die strijd te be
moeien. Niettemin werd ook zij
naar de gevangenis gestuurd, als
elfde en laatste, maar kwam ze op
borgtocht vrij toen de vereiste
150.000 euro werden betaald vanuit
een speciale solidariteitspot.
De vier vrouwen
Alles wat er nu gebeurt in Catalonië
is in handen van vier vrouwen in
vrijheid. De race naar de verkiezin
gen wordt, nu de rest gevangen of
in België is, in de separatistische
partijen aangevoerd door Marta Ro
vira (40), secretaris-generaal van
ERC, en Anna Gabriel (42), de
meest charismatische parlementa
riër van de linksradicale partij CUP,
die de regering de laatste twee jaar
met zijn tien zetels de noodzake
lijke gedoogsteun gaf. Gisteren be
sloot de CUP dat het ook aan de ver
kiezingen zal meedoen.
Hun 'rivales' zijn Soraya Saenz de
Santamaria (46), de vicepremier
van de Spaanse regering die nu tij
delijk bewindvoerder over Catalo
nië is - zonder op de voorgrond te
treden -, en Carmen Lamela (57).
Lamela is de rechter die de detentie
van alle kopstukken van de Cata
laanse onafhankelijkheidsbewe
ging heeft gelast en deze week hun
hoger beroep op vrijheid afwees.
Toenmalig minister van Volksge
zondheid Edith Schippers ging op
Prinsjesdag nog uit van een pre
miestijging van 6 euro per maand
voor de basisverzekering. Toen de
nieuwe regeringscoalitie later be
sloot het eigen risico niet te verho
gen, was de verwachting dat de pre
mie nog verder zou stijgen.
„Opvallend", noemt Aalt van
Bokhorst, onderzoeker bij vergelij
kingssite Independer, de premie
verhogingen die nu bekend zijn. „In
april van dit jaar riepen de verzeke
raars nog dat de premie in 2018 flink
omhoog zou moeten. Ze hadden
toen met allerlei tegenvallers te ma
ken. Blijkbaar hebben ze nu mee
vallers gevonden."
Daarnaast rekenen de zorgverze
keraars niet alle kostenstijgingen
««'«SS*.- rnt
Besparen
kan door
ingrepen door
de huisarts te
laten doen
door aan de klanten. In plaats daar
van betalen ze die kostenstijging
uit hun financiële buffers. Zo hou
den ze de premiestijging beperkt.
Verzekeraars zetten die reserves
al een paar jaar in om de premiestij
ging te beperken. Maar de reserves
raken langzaamaan uitgeput, waar
schuwen de verzekeraars. Voor 2019
moet rekening worden gehouden
met veel forsere premiestijgingen,
waarschuwen ze. Dan kan de stij
ging wel eens dubbel zo hoog wor
den.
Bij de aanvullende verzekeringen
is het beeld gemengd. Sommige
verzekeraars verhogen de premies
voor de aanvullende verzekeringen,
bij andere blijven die gelijk. Dat is
niet automatisch goed nieuws,
waarschuwt Van Bokhorst. „Soms
betekent het dat er minder wordt
vergoed en soms wordt het pakket
links en rechts wat uitgekleed."
Tandarts
Consumenten kunnen zelf veel
doen om geld te besparen. Ze heb
ben soms de neiging zich te over-
verzekeren. Zo is voor iemand met
een goed gebit een aanvullende
tandartsverzekering vaak niet lo
nend. Hetzelfde geldt in veel geval
len voor de vergoeding voor brillen.
„Kijk in ieder geval goed wat je wel
en niet nodig hebt en kies daar de
meest passende verzekering bij", is
het algemene advies van Van Bok
horst.
Verzekerden kunnen ook bespa
ren door meer medische ingrepen
door de huisarts te laten doen. Een
spiraaltje inzetten of een moeder
vlek verwijderen bijvoorbeeld kost
de verzekerde niets als de huisarts
dat doet. In een ziekenhuis kan de
ingreep al snel honderden euro's
kosten. Als het eigen risico nog niet
is opgebruikt, kan dat de verzekerde
veel geld kosten.
DEN HAAG In de Nepalese kinder
misbruikzaak, waarvoor vrijdag
twee mensen werden opgepakt,
worden nog twee Nederlanders
verdacht, meldde kinderrechtenor
ganisatie Terre des Hommes giste
ren.
Vrijdag werd in Nepal een 75-ja
rige Nederlander aangehouden op
verdenking van kindermisbruik en
het vervaardigen van kinderporno
grafie. Hierover stelt Terre des
Hommes: „Dat laatste deed hij niet
alleen, maar met drie andere Ne
derlanders, van wie er inmiddels
één in Amsterdam is opgepakt."
KIRKUK In de Iraakse provincie
Kirkuk zijn vijf massagraven ont
dekt van burgers die door IS zijn ge
ëxecuteerd. Dat meldde CNN giste
ren op basis van informatie van de
Iraakse autoriteiten. De gouverneur
heeft de Iraakse regering en een
mensenrechtencommissie ge
vraagd om naar de massagraven te
komen om met dna-testen de licha
men te identificeren. Kirkuk werd
in 2014 ingenomen door IS. Koerdi
sche troepen verdreven IS later.
Iraakse regeringstroepen namen
het gebied in oktober over.
maandag 13 november 2017
GO
Edwin Winkels
Barcelona
Jordi Sanchez fotoap
Oriol Junqueras fotoap
Carme Forcadell foto reuters
Marta Rovira fotoepa
De premies voor de ziektekos
tenverzekering stijgen volgend
jaar veel minder dan verwacht.
Drie van de vier grootste zorg
verzekeraars verhogen de pre
mie voor het basispakket met
2 tot 3 euro per maand. Andere
aanbieders bevriezen de premie
of verlagen die zelfs.
Peet Vogels
Hilversum
M Zorgverze
keraars zetten
reserves in om
de premiestij
ging te beper
ken. FOTO
TON BORSBOOM
