Dad
Dagje kerstmarkt
'Ik had het me als olympisch
kampioen zó anders voorgesteld'
24
@>o
Carnaval? Samba? Futebol? Ja, alle
maal waar. Maar Brazilië is ook een
raceland. Al vanaf het prille begin
van de Formule 1. In het tweede of
ficiële kampioenschapsjaar (1951)
nam Chico Landi uit Sao Paulo in
de Italiaanse GP als eerste Brazili
aan deel aan een race in de konings
klasse. Zijn snelle opgave door een
kapotte versnellingsbak bleek be
slist geen voorbode.
Na Landi haalden nog 30 landge
noten de Formule 1. Samen won
nen ze 101 races. Drie coureurs hen
gelden samen zelfs acht wereldti
tels binnen. Emerson Fittipaldi in
1972 en 1974. Nelson Piquet in 1981,
1983 en 1987. En natuurlijk Ayrton
Senna in 1988,1990 en 1991. Maar na
Senna, die in 1994 om het leven
kwam na een crash in de GP van
San Marino, wacht Brazilië al 26 jaar
op een nieuwe kampioen.
Die erfenis van Senna moet voe
len als een loden last op de schou
ders van al het nieuwe racetalent in
het grootste land van Zuid-Ame
rika, steeds weer omgedoopt tot 'de
nieuwe Senna'. Sinds 1994 kwamen
er nog 16 in actie in de Formule 1.
Bijna allemaal figuranten, op twee
na. Rubens Barichello en Felipe
Massa, de enige twee Brazilianen
die na Senna nog races wonnen en
bij de beste 10 in de WK-stand ein
digden.
Beiden werden zelfs runner-up
achter de wereldkampioen. Bari
chello als eeuwige tweede viool bij
Ferrari in 2002 en 2004, maar steeds
op ruime afstand van 'kopman' Mi
chael Schumacher. Felipe Massa
stuntte bij datzelfde Ferrari in 2008
bijna met de wereldtitel. Op het ei
gen Interlagos leek hij in de laatste
race van het kampioenschap met de
winst voor eigen volk wereldkam
pioen te worden, iets waar zelfs
Senna niet in was geslaagd. In de
pitbox van Ferrari werd het succes
al gevierd, toen een piepjonge Le
wis Hamilton in de laatste bocht
van het kampioenschap Timo
Glock nog wist te passeren voor
plaats vier, waarmee hij één puntje
marge behield op Massa (98 om 97).
Een Braziliaans drama op Inter
lagos. Passend in de post-Senna pe
riode. Na acht titels in negentien
jaar heerst er nu al tweeënhalf de
cennia Braziliaanse droogte. Zelfs
22 GP-ZEGES
Coureurs
uit Brazilië
indeFI
Kift N
na Senna
de laatste GP-zege (Barichello in
2009) is een eeuwigheid geleden.
Wanneer die droogte doorbro
ken wordt? Niemand die het weet.
Nu Massa over twee weken in Abu
Dhabi voor de tweede keer en nu
definitief afscheid neemt, is er vol
gend jaar normaal gesproken geen
Braziliaanse coureur meer te vin
den op de grid. Een uitzonderlijk
gegeven: sinds 1959 kwam er elk
seizoen immers minimaal één Bra
ziliaan in actie.
Historie
Massa maakte zich er vorig jaar bij
zijn thuisrace al zorgen over. „Het
zal bijzonder moeilijk zijn om
straks geen Braziliaan in de For
mule 1 terug te zien. Wij hebben
een enorme historie in deze sport,
maar er is nu gewoon geen enkele
coureur die lijkt door te gaan bre
ken", merkte hij terecht op.
Na de dood van Senna kelderden
de kijkcijfers in Brazilië. De media-
aandacht liep terug en daarmee het
animo van sponsoren. Van bloei
end raceland transformeerde Brazi
lië tot raceland in verval. En een
wederopstanding dient zich niet
aan. Pedro Piquet, de jongste zoon
van wereldkampioen Nelson, won
als talentje in Brazilië alles. Maar in
Europa is zijn harde leerschool in
de Formule 3 pas net begonnen.
De nieuwe Senna? Die veelbelo
vende titel wordt tegenwoordig
vooral toegeschreven aan een 20-ja-
rige knul uit Limburg. Een Brazili
aanse Max Verstappen? Die is er
even niet.
ml
Ze zal naar eigen zeggen niet
meedoen om de prijzen bij de
wereldbekerwedstrijd, maar al
leen haar rentree voelt al als een
overwinning. „Ik ben olympisch
kampioen, maar kom van heel
ver. Ik heb een jaar lang bijna niks
gedaan. Dat betekent achteruit
gang, dus kost het extra moeite
om terug te komen."
Lichaam en geest sputterden
tegen na de Spelen. Herstel van
een blessure aan haar linkerknie
duurde meer dan een halfjaar.
Mentaal was het evengoed zwaar
na het succes. De gouden me
daille en aandacht die daarbij
komt kijken, bleken soms een
loden last. Plus een relatie die
klapte, al zijn die scherven in
middels weer gelijmd. En tel
daarbij op het vertrek van
bondscoach René Wolff,
grondlegger van het
Nederlandse succes
van de baansprinters.
„Hij was de schakel in
onze ketting. Zijn ver
trek heb ik heel moeilijk £2?
gevonden. We hadden
geen coach, je bent wel bezig,
maar het is aansukkelen. Je doet
maar wat. Het is echt goed dat Bill
Huck is gekomen", zegt ze over
de aanstelling van de nieuwe
sprintcoach in de zomer.
Maar ondertussen zat Ligtlee
dus vooral geblesseerd thuis. „Het
is heel pittig geweest, ook privé.
Mijn fysio zegt vaak: 'Eerst het
zuur, dan komt het zoet'. Bij mij
was het andersom: ik proefde
eerst het zoet en daarna het zuur.
Opeens stond ik langs de zijlijn,
ik kon niks doen. Ik had het me
als olympisch kampioen zó
^31^ anders voorgesteld."
In Manchester rij dt ze
- HL de sprint zondag zon-
V der verwachtingen.
„Ik heb na de Spelen
Jf* eigenlijk niks meer
gereden. Een keertje nog
in Alkmaar, en in België. Ik
heb nu wel hard gewerkt en het
is stapje voor stapje vooruit ge
gaan. Natuurlijk wil ik graag
enorme stappen zien, maar dat
gebeurt niet. Het is heerlijk om
weer op de fiets te zitten. Ik ben
vooral heel blij dat ik weer kan
doen waar ik van hou."
donderdag 9 november 2017
GO
Massa laat een gat achter
in Brazilië, raceland in verval
Brazilië, de racenatie van meer
voudig kampioenen Ayrton
Senna, Nelson Piquet en Emer
son Fittipaldi, lijkt het volgend
jaar voor het eerst in ruim vijftig
jaar tijd zonder Formule 1-cou-
reur te moeten doen.
Arjan Schouten
Sao Paulo
A Felipe Massa nam in 2016
al weemoedig afscheid van
de Braziliaanse fans, nu is
het definitief, foto getty images
De voorbije 59 seizoenen,
vanaf 1959, reed er altijd
een Braziliaanse coureur in
de Formule 1.
-w Ti W 1,
mV
Naam
Races
Zeges
Rubens Barichello
323
11
Felipe Massa
267
11
Pedro Diniz
98
0
Bruno Senna
46
0
Roberto Moreno
42
0
Cristian Fittipalidi
40
0
Felipe Nasr
39
0
Ricardo Zonta
36
0
Nelsinho Piquet
28
0
Cristiano da Matta
28
0
Enrique Bernoldi
28
0
Riccardo Rosset
27
0
Tarso Marques
24
0
Antonio Pizzonia
20
0
Lucas di Grassi
18
0
Luciano Burti
15
0
Proef de kerstsfeer
Op de kerstmarkten kunt u helemaal in de kerstsfeer komen.
Overal waar u kijkt ziet u prachtig versierde huizen, winkels en
kraampjes. U kunt genieten van de heerlijke geur van
glühwein, curryworsten lebkuchen.
Ga o.a. mee naar:
Oberhausen Essen
Düsseldorf Keulen
Valkenburg Münster
Boek nu op oad.nl/lezersreis of C0547 28 44 88 (ma-za)
Prijzen zijn vanaf prijzen, p.p., exd. res. kosten en calamiteitenfonds. O.v.v. typefouten.
Vijftien maanden na haar
gouden race op de keirin op
de Olympische Spelen in Rio
de Janeiro keert Elis Ligtlee
dit weekeinde in Manchester
eindelijk terug op de piste.
Daan Hakkenberg
Apeldoorn
ir randstad
UJ PtTHOUHAS
