10 ZE
TAALSTOORNIS BEGRIJPEN DOOR ZELF TE BELEVEN
Het is een droom
die in vervulling
gaat, voor Rob
Landa, Hennie
Sheilds en Angela
van der Vliet van
AurisGoes.
Zaterdag mogen
ze in Los Angeles
hun
belevingscircuit
'Ervaar TOS'
presenteren op
het grootste
taalcongres van
de wereld. „De
Champions League
van de taal."
r zijn duizenden ma
nieren om te vertellen
wat een taalontwikke-
lingsstoornis is, maar er
I is maar één belevings
circuit, en dat is van ons", klinkt
het uitgelaten.
De drie kijken dan ook reikhal
zend uit naar de ASHA Conven
tion in Los Angeles en dat is niet
zo vreemd, want het congres staat
te boek als het voornaamste oplei
dingsevenement voor iedereen die
op het gebied van taal en taalver
werving werkzaam is. „Vorig jaar
waren er 15.000 professionals uit
alle windstreken aanwezig, nu
worden er zelfs nog meer ver
wacht. Uniek is bovendien dat we
maar liefst twee uur spreektijd
krijgen", aldus Rob Landa.
Die zullen ze niet alleen pratend
benutten, want de kracht van 'Er
vaar TOS' zit 'm nou juist in de
praktijkopdrachten. „We houden
dus geen gewone, maar een inter
actieve lezing."
Vorig jaar waren er
15.000 professionals
uit alle windstreken
aanwezig, nu worden
er nog meer verwacht
En wat krijgen mensen dan pre
cies voor de kiezen als ze Ervaar
Tos ondergaan? Het circuit stelt ie
dereen in de gelegenheid zich te
verplaatsen in de belevingswereld
van kinderen (en volwassenen)
met een taalontwikkelingsstoor
nis, in allerlei dagelijkse situaties.
Het maakt duidelijk hoe volkomen
onbegrijpelijk geschreven en ge
sproken taal dan over kunnen ko
men. Maar ook hoe simpel je er als
ouder of leerkracht vaak voor kunt
zorgen, dat de boodschap wél
overkomt. In veel gevallen helpt
het toevoegen van beelden en ook
herhaling doet wonderen. In één
van de opdrachten, leest Loretta
Schrijver het nieuws voor in
straattaal (zie kader). Niet te vol
gen!
Vertaalslag
Een andere eye-opener van jewel
ste is de navigatie-opdracht, die
deelnemers aan de cursus niet zel
den tot wanhoop drijft. „Uiteinde
lijk zorgen we er natuurlijk voor
dat ze niet gefrustreerd naar huis
gaan, want dan schieten we ons
doel voorbij. We willen boven al
les bewustzijn creëren en er wordt
na afloop met elkaar gesproken
over mogelijke oplossingen, die
meestal helemaal niet zo ingewik
keld zijn. Als je er maar over na
denkt, bereid bent om de vertaal
slag te maken, je hart en je ogen
opent en bereid bent om het leven
van iemand met een taalprobleem
te helpen verbeteren. Pas wanneer
je het inzicht hebt gekregen, kun
je de vertaalslag maken naar wat
een kind nodig heeft. Het product
staat als een huis en heeft z'n
waarde inmiddels bewezen, maar
het is wel weer even een omscha
keling naar het Amerikaans-En
gels." Wat scheelt is dat ze vorig
jaar ook al in de spotlights ston
den, op een internationaal congres
in Dublin. Aan het succes van 'Er
vaar TOS' lijkt geen einde te ko
men en dat is maar goed ook, vin
den de drie, hoewel ze het amper
bij kunnen benen. „Wat we nu
gaan doen is een feestje, de kers op
de lekkerste taart die er is. Ons
voornaamste doel blijft echter de
bekendheid van het begrip taai-
ontwikkelingsstoornis te vergro
ten, zodat er meer begrip voor
komt en er meer kennis over
wordt verspreid."
Het idee voor 'Ervaar TOS' ont
stond vijfjaar geleden, doordat
Een stoornis in je
taalontwikkeling is
een enorme
belemmering, zeg
maar handicap
Rob Landa en Hennie Sheilds in
aanraking kwamen met ervarings
gericht leren en een belevingscir
cuit voor autisme. Dat zou er ook
moeten zijn voor ontwikkelings
stoornissen op taalgebied, vonden
ze. Vanuit haar vakgebied werd lo
gopediste Angela van der Vliet er
bij betrokken en in maart 2015 zag
'Ervaar TOS' het levenslicht, om in
april meteen de innovatieprijs te
winnen op het congres van Siméa,
de overkoepelende organisatie
voor instanties zoals Auris. „Vak
bladen gingen erover schrijven en
collega-instellingen in heel Neder
land namen de cursus over." In
België is 'Ervaar TOS' opgenomen
in de logopedieopleiding en ook
de Pabo in Vlissingen maakt er
dankbaar gebruik van.
Taalachterstand
„Oorspronkelijk hebben we 'Er
vaar TOS' ontwikkeld voor eigen
gebruik. Nooit verwacht dat het
zoveel teweeg zou brengen." 'Er
vaar TOS' is zeker geen overbodige
luxe, als je bedenkt dat vijf procent
van de bevolking een taalontwik-
kelingsstoornis heeft. Zij het in
verschillende gradaties, maar het
percentage ligt wel hoger dan dat
van autisme (3 procent) en ADHD
(2 procent).
TOS en autisme worden overi
gens niet zelden met elkaar ver
ward. Een taalontwikkelingsstoor-
nis is wezenlijk anders dan een
taalachterstand. Een taalontwik-
kelingsstoornis staat los van ie
mands intelligentie. Met een ho
ger IQps het daarentegen wel mo
gelijk om een taalontwikkelings-
stoornis (langer) te verbloemen.
Als peuters minder brabbelen of
pas later gaan praten, kan dit wij
zen op een stoornis. „Om ze te
helpen ga je kinderen dan als het
ware onderdompelen in een taai-
bad," aldus Angela van der Vliet.
„Een taalontwikkelingsstoornis is
hardnekkig en gaat niet over, maar
we kunnen kinderen met een TOS
wel sterker maken."
WAT IS TOS?
Journaal in
straattaal
w" Jij meer
weten over een
Taalontwikkelings
stoornis (TOS)?
woensdag 8 november 2017
WA
Taaidokters de hele wereld over
John Nijssen
Goes
Rob Landa, Angela van der Vliet en Hennie Sheilds (vlnr) van Auris Dienstverlening uit Goes maken zich op voor hun reis naar Los Ange
les, waar zij het door hen ontwikkelde belevingscircuit 'Ervaar TOS' mogen presenteren op het grootste taalcongres van de wereld.
FOTO JOHN NIJSSEN
-Rob Landa, Auris
-Hennie Sheilds, Auris
Minder tata's zijn vorig jaar
gepopt. Het aantal didi smari
in Nederland lag vorig jaar
met 198 op het laagste peil
in 10 jari. Zeventig procent
van de slachtoffers was een
kill. Ze werden voornamelijk
met een pipa omgebracht
terwijl smatjes vaker met
een kniffie werden gejoekt.
Tweederde van de chickies
ging didi in hun eigen osso.
Bij de kills ging het om de
helft, (bron: BNN)
TOS staat voor taalontwikke
lingsstoornis en wordt ook
wel de onzichtbare handicap
genoemd. Hennie Sheilds legt
uit waarom. „Alles in ons leven
draait om taal, zowel verbaal
als non-verbaal. Een taalont
wikkelingsstoornis is dus een
enorme belemmering, zeg
maar gerust een handicap.
Niet alleen voor kinderen op
school, maar ook in hun soci
ale omgeving en later als ze
gaan werken." Auris geeft
hulp aan iedereen die moeite
heeft met spreken, horen of
andere problemen met taal.
Auris onderzoekt, behandelt,
ondersteunt en geeft onder
wijs. Meer informatie: auris.nl
Ervaar TOS
Met opdrachten onti
je zelf wat mensen ij
een TOS ervaren in J
dagelijkse situaties J
