9
Defensie
wist ook van
gebruik verf
Wie
hiervoor
verant
woordelijk
is, moet
worden
gestraft
CHROOM-6
„Toen gebruikten we bij het schuren
al een masker met stoffilter, dat je
kon vervangen als het vol raakte."
Ook werden machines aan een af
zuiginstallatie gekoppeld en was er
centrale afzuiging in de hal, vertelt de
pensionaris. Kortom, van stof had je
er geen last.
Voorkennis
Dat de bescherming bij Nedtrain
door de jaren heen steeds beter werd,
was natuurlijk niet voor niets. De
NS - die in 2015 schijnbaar verbaasd
bekendmaakte dat er verf met
chroom-6 op een oud treintype was
aangetroffen - wist tot zeker halver
wege de jaren 90 precies met wat
voor gevaarlijke verf het werkte,
blijkt uit onderzoek van het BD. In
Het Utrechts Archief, waar duizen
den historische documenten van de
NS en Nedtrain liggen opgeslagen,
zijn genoeg stukken die dat bewijzen.
Zo is er een rapport uit 1979, waarin
uitgebreid beschreven wordt dat
verfspuiters in Tilburg werken met
gele verf met daarin loodchromaat.
Dat is een chroom-6-verbinding.
Dat loodchromaat bepaald niet on
gevaarlijk is, wisten ze ook in 1979 al,
leert het rapport. Het is 'waarschijn
lijk carcinogeen' (kankerverwek
kend, red.) en het is 'hoognodig' me
dewerkers ertegen te beschermen,
blijkt uit Amerikaans onderzoek dat
wordt aangehaald.
In 1987 ging een gespecialiseerde
afdeling van de Spoorwegen, het
Centrum voor Techniek en Onder
zoek (CTO), zelfs 'met de verfindus
trie in gesprek' om tot (onder meer
NS-gele) verf zonder chroom-6 te
komen, lezen we. Zeker tot in 1993
doet de NS proeven om dat voor el
kaar te krijgen.
Kortom, de NS wist donders goed
dat het met chroom-6 verf werkte,
het zat zelfs in de gele verf waaraan
iedereen de treinen herkent. En toen
in de jaren 80 in Nederland echt be
gon door te dringen hoe gevaarlijk
chroom-6 was, werd de verf heel be
wust uit de werkplaatsen verbannen.
Wat gebeurde er daarna met die
kennis? Bij het hoofdkantoor van de
spoorwegen in Utrecht houden ze de
kaken stijf op elkaar. Archiefstukken
van na de privatisering in 1995 zijn
niet openbaar. Het voormalige CTO
is nu onderdeel van het commerciële
Dekra Rail. Ook dat bedrijf wil de
krant niet te woord staan.
Zeker is dat Nedtrain alle in het
verleden opgedane kennis volledig
vergeten leek toen het in 2004 in het
Tilburgse werklozenproject stapte.
tROM begon gewoon, zonder waar
schuwingen vooraf en zonder de
mensen die het werk moesten doen
deugdelijke bescherming te geven.
'Keihard misdrijf'
De onthulling dat Nedtrain over
meer dan genoeg chroom-6-kennis
had kunnen beschikken, zal de gedu
peerden alleen maar bozer maken.
Rob Milo, een van de advocaten die
de voormalige tROM'ers bijstaat,
slijpt alvast de messen. „Met deze
bewijzen in handen kom je wat mij
betreft tot een keihard misdrijf. Men
sen zijn hier blootgesteld aan gevaar
lijke stoffen, omdat ze niet goed zijn
beschermd. En dat terwijl de kennis
over die gevaarlijke stoffen er bij be
paalde partijen was, of in elk geval
had moeten zijn."
Een woordvoerder van het func
tioneel parket van het Openbaar
Ministerie bevestigt dat het met een
vooronderzoek naar het chroom-6-
schandaal in Tilburg bezig is. Het is
nog te vroeg om te zeggen wie waar
van wordt verdacht, zegt de woord
voerder. „We zijn ons nog aan het
oriënteren."
„Ik hoop echt dat er een strafzaak
komt", zegt Natascha van de Put,
oud-tROM'er en woordvoerder van
een groep van meer dan honderd ge
dupeerden. „Wie hiervoor verant
woordelijk is, moet worden gestraft.
Mensen bij de gemeente, topmensen
bij Nedtrain."
Ilker Karadurmus - 's nachts wordt
hij vaak wakker met heftige adem
halingsproblemen - hoopt dat de
gemeente en Nedtrain toegeven dat
ze fout hebben gehandeld. „En dat er
nooit meer ergens op zo'n manier
wordt gewerkt."
zaterdag 4 november 2017
GO
Chroom-6 kwam in
Nederland voor het
eerst groot in het
nieuws in 2014,
toen duidelijk werd
dat veel defensie
personeel jaren
lang zonder ade
quate bescherming
met de stof had
gewerkt.
Uit documenten
die Defensie vrij
gaf, blijkt dat ze
bij het leger heel
goed wisten dat ze
met gevaarlijke
verf aan de slag
waren. Een grote
groep voormalig
medewerkers heeft
de staat daarom
aangeklaagd.
In 2015 kwam
de NS erachter
dat ook op oude
treinen chroom-6-
houdende verf
kon zitten. Bij voor
bereidend werk
voor onderhoud
aan een bepaald
treintype werd de
stof gevonden.
Voor werkgelegen
heidsproject tROM
knapten mensen in
de bijstand oude
treinen op.
FOTO HOLLANDSE HOOGTE
GERLOBEERNINK
- Natascha van de
Put, oud-tROM'er
