J
ik
fl
Ét!
II
E 21
mm
Ai
Wil
Mijn grote angst
is dat hier alleen
productie
overblijft
\n I
11
1
s
Bk
Martijn Haeser. „Op een gegeven
moment werkten er 37.000 men
sen. Alles was van Hoogovens, ze
hadden een eigen winkel, noem
maar op."
De impact van de staalfabriek op
de regio was enorm. Het bekend
ste brandwondencentrum van Ne
derland had nooit in Beverwijk
gestaan als Hoogovens niet voor
zoveel verse wonden had gezorgd.
Het internationaal vermaarde
schaaktoernooi in Wijk aan Zee:
zonder de fabrieken was het er
nooit geweest. Tal van sportver
enigingen - voetbalclub Telstar
bijvoorbeeld - betaalden shirts en
ballen van het sponsorgeld. Het
onderwijs profiteerde ervan, de
haven, toeleveranciers: zonder
Hoogovens had de IJmond er com
pleet anders uitgezien.
Het huidige Tata is minder in
vloedrijk. IJmuiden heeft ook an
dere bedrijven, vaak wel voortge
komen uit de staalfabriek overi
gens. Je hebt de visserij. En het on
derhoud van windmolens op zee
levert de gemeente duizenden ba
nen op, dagdroomt Arjen Verkaik,
wethouder Economische Zaken.
Toch: met 9.000 werknemers en
nog eens zo'n aantal bij toeleve
rende bedrijven, is Tata nog altijd
de kurk waar IJmuiden op drijft.
Actiebereidheid
Stilzitten en afwachten wat de fu
sie brengt, is geen optie. De mede
werkers laten zich niet mak naar
de slachtbank leiden. Bij een druk
bezochte actiebijeenkomst van de
in IJmuiden machtige vakbond
FNV - de animo is zo groot dat
vele tientallen mensen een uur
moeten wachten op een volgende
kans - is de eendracht groot, net
als de actiebereidheid. Massaal is
het applaus als FNV-bestuurder
Aad in 't Veld in een speech te
keergaat tegen het grootkapitaal
en bonusgeile managers.
„Of ik bereid ben te staken? Na
tuurlijk!", zegt Tata-medewerker
Leo na afloop van de bijeenkomst.
„Je vecht voor je vreten. Zo zie ik
dat. Waar moet ik heen als ik hier
ontslagen word? Er is geen andere
staalfabriek in Nederland."
Misschien zijn dit ze wel, de
normale Nederlanders waar poli
tiek Den Haag de mond vol van
heeft. Daarom deed het ook zo'n
pijn, het Twitter-bericht dat Mark
Rutte na het fusienieuws de we
reld in stuurde. De minister-presi-
dent uitte zijn vreugde over het
feit dat het hoofdkantoor van de
nieuwe joint venture in Nederland
komt. Geen woord over dreigende
ontslagen. Terwijl iedere baan er
één is - zo zien ze dat in IJmuiden.
Het is hard en eerlijk werk, wat de
smelters, procesoperators en
kraandrijvers doen. Hun lot is niet
minder belangrijk dan dat van ju
risten of fiscalisten. Toch?
Neem Alex. Van buiten mis
schien een ruwe, wat onbehou
wen gast, met zijn kale kop en
handen als kolenschoppen. Maar
na twee woorden weet je dat er
een vriendelijke en betrokken ke
rel tegenover je zit. Iedere ochtend
liggen er bij Alex twee kranten op
de ontbijttafel. Hij weet precies
wat er op het spel staat. „Het gaat
hier dezelfde kant uit als bij Orga-
non in Oss, of bij KLM en Air
France. Als de beslissingen ergens
anders genomen worden, delf je
uiteindelijk het onderspit. Voor
mensen aan de andere kant van de
wereld zijn we niet meer dan pop
petjes. Zo werkt dat gewoon."
Garanties ontbreken
De directie van Tata Steel Neder
land deelt de analyse van Alex. In
de huidige fusievoorstellen is van
Nederlandse autonomie geen
sprake. Nu heeft 'IJmuiden' nog
zeggenschap over de eigen inves
teringen. Met resultaat: de Neder
landse tak, waar 9.000 mensen
werken, boekt in goede jaren hon
derden miljoenen euro's winst en
loopt qua efficiëntie, innovatie en
milieuvriendelijkheid voorop.
Maar wat als de winst van IJmui
den in de toekomst gebruikt wordt
om financiële gaten in Engeland te
dichten, of om nieuwe Duitse aan
deelhouders te plezieren?
Afgelopen maandag zat een Ne
derlandse delegatie op het Tata-
hoofdkantoor in Mumbai om de
zorgen over te brengen. De bezwa
ren zijn 'gehoord', laat de directie
het personeel weten, en er is 'con
structief gesproken'. Maar garan
ties ontbreken, en dat schuurt.
Doemscenario is dat alle kennis-
gerelateerde banen naar Azië ver
dwijnen. „Mijn grote angst is dat
hier alleen productie overblijft
zegt Verkaik. „Voor het werk in de
fabriek ben ik niet eens zo bang.
Die twee schoorstenen van Tata
roken hier omdat er staal gemaakt
wordt, en dat gaat niet veranderen.
Sterker nog: dat wordt alleen maar
meer. De vraag is wat er met an
dere functies gebeurt; met R&D,
met ondersteunende diensten."
Alex ziet hoe dat gaat op de
werkvloer. „Dan komt zo'n jongen
uit India meekijken. Helemaal ver
baasd: doen jullie dit met zo wei
nig mensen? En dan leg ik het uit,
en een maand later zijn ze weg.
Met al die kennis in hun hoofd."
Het zal toch niet, vraag je je on
bewust af als je vanuit het ge
meentehuis naar de schoorstenen
in de verte tuurt. Het zal toch niet,
dat ze de boel hier helemaal de nek
omdraaien? Wethouder Verkaik
gelooft er niks van. „Heb nou ge
woon vertrouwen in je eigen kun
nen, zou ik willen zeggen. We
hebben hier in IJmuiden een voor
sprong op allerlei terreinen, die
halen ze elders echt niet zomaar
in. Het belangrijkste ingrediënt
van een fabriek zijn de werkne
mers, en die zijn hartstikke goed.
Ik neem aan dat ze dat in India ook
wel beseffen. Maar toch: zolang
het alleen maar woorden zijn, en
geen keiharde afspraken, blijft de
onzekerheid. Je kunt mensen niet
op hun blauwe ogen geloven."
zaterdag 4 november 2017
GO
r
Mi
j
ir
ir
j 1
iïi
nil
H
ai
1
1
Hoogovens op de gevel, in IJmuiden nog altijd een geuzennaam.
Medewerkers van Tata Steel tijdens de FNV-bijeenkomst:
alles behalve een vrolijke boel. foto's olaf kraak
—Wethouder Arjen Verkaik
