12
INTERVIEW JEROEN DIJSSELBLOEM
Zeventien jaar heeft PvdA-Kamerlid en minister van
Financiën Jeroen Dijsselbloem erop zitten aan het
Binnenhof. Een gesprek over de fouten van Rutte 11, zijn kijk op
de Kamer en waarom Asscher minister van Defensie Hennis al
uitzwaaide voordat ze afscheid nam in het Kamerdebat.
se
f orig jaar zomer
ft zei ik tegen mijn
vrouw: houd me
tegen als partij-
voorzitter Hans
Spekman een beroep op me doet
om weer op de lijst te gaan staan",
zegt Jeroen Dijsselbloem op zijn
laatste dag als minister van Finan
ciën. „Doe dat echt. Maar dat deed
ze natuurlijk niet, want ik ga er
over. Ze had wel ernstige twijfels
of ik een goede beslissing had ge
nomen."
Een jaar later. De zomer na
de verschrikkelijke uitslag van
15 maart. „We fietsten door Frank
rijk, dat was de fase van doe ik het
wel of doe ik het niet? Ga ik in de
Kamer zitten? Aan de ene kant:
schouders eronder. Aan de andere
kant: moest uitgerekend ik nou
degene zijn die de kar ging trek
ken? Ik vond dat ik meer verant
woordelijk was voor de verkie
zingsnederlaag van 29 zetels. Als
co-auteur van het verkiezingspro
gramma, onderhandelaar in de vo
rige kabinetsformatie en als mi
nister van Financiën."
„Daar kom ik niet helemaal uit.
We wisten dat we de verkiezingen
niet geweldig zouden winnen met
die ingrepen. We hebben mensen
er niet in meegenomen dat we
onze leefstijl moesten aanpassen,
dat was de achilleshiel. Als je eco
nomie in één jaar tijd 5,6 procent
krimpt en de zorgkosten stijgen 5
procent, dan ben je helemaal uit
balans. Het gevoel van urgentie
hadden we als kabinet zeker in
2013, toen het nog slechter ging
dan we dachten, moeten commu
niceren."
„Misschien had onze minister
president Mark Rutte net als
premier Joop den Uyl in de
jaren 70 tijdens de oliecrisis achter
een bureautje moeten gaan zitten
om mensen op televisie toe te
spreken. Te zeggen: 'We hebben
echt een enorme klap gehad in
onze welvaart, we zullen onze le
vensstijl met zijn allen eenmalig
bijstellen en van daaruit weer op
bouwen.'"
„Ja. Mijn zorg is dat banken vrijer
worden gelaten omdat het nu goed
gaat. Dit is de tijd de regels voor de
banken nóg strenger te maken,
met kapitaaleisen om ze grotere
buffers te laten opbouwen. Dat
kan ook makkelijk, je ziet hele
grote winsten. Je ziet al weer bub
bels ontstaan, hier en daar raakt
het weer oververhit. Let op! Dit is
de tijd om de teugels aan te trek
ken, ook voor de overheid."
„Ja, maar als ik me één zorg mag
permitteren... Ik vind het wel heel
belangrijk dat in de verhouding
tussen parlement en regering in
principe de vertrouwensregel
geldt. Er moet vertrouwen zijn in
de minister. In principe ook ver
trouwen in wat een minister zegt.
Complottheorieën
dreigen door te
dringen in het debat
in de Kamer
In sommige debatten, ook met an
dere bewindslieden, kreeg ik het
gevoel dat de minister in principe
werd gewantrouwd. Ondanks de
uitleg van de minister is er een
voortdurende roep om tijdlijnen
ontstaan. Kamerleden willen alle
documenten zien. Als je voortdu
rend uitgaat van wantrouwen, dan
bemoeilijk je uiteindelijk het
functioneren van de regering en
ook van het parlement. We moe
ten kunnen opbrengen dat het
vertrouwen het uitgangspunt is.
Totdat het wordt beschaamd."
„Nieuws wordt niet meer ver
trouwd, er wordt nepnieuws
rondgepompt, mensen weten niet
meer wat waar is en wat niet. Er
gaan veel complottheorieën rond,
die dreigen ook door te dringen in
het Nederlandse politieke debat in
de Tweede Kamer. De vertrou
wensregel in het debat is cruciaal
om een open en constructief debat
te houden. Ik heb debatten meege
maakt waarvan ik van de oppositie
echt niet wist wat hun standpunt
was. Het enige accent wat werd ge
legd: vertelt de minister wel de
waarheid? Zoals de debatten over
de MH-17, waar de aanname in
sloop dat de regering er belang bij
zou hebben informatie achter te
houden. Terwijl ons belang is in
die zaak de schuldigen voor een
rechtbank te krijgen. Die saus van
wantrouwen was echt schadelijk"
„Zeker, in tijd is het heel effectief.
Er is al veel afgehandeld vóór de
vergadering. Misschien wel te veel.
Je kunt je afvragen of er te veel
buiten de ministerraad om wordt
gedaan. Belangrijke politieke brie
ven die nu door ministers indivi
dueel naar de Kamer worden ge
stuurd die toch beter in de minis
terraad besproken hadden moeten
worden. Zodat de Trêveszaal weer
meer het grote platform wordt
waar knopen worden doorgehakt.
Efficiënt vergaderen kan ook door
schieten naar: we bespreken hier
eigenlijk niets meer. Ik zeg niet dat
dat zo is, maar de dreiging is er.
Maar ik ga weg. Wat zeg ik."
„U moet zich realiseren dat het
een echt vernietigend rapport is.
En dat het vraagstuk van de minis
teriële verantwoordelijkheid heel
snel ter zijde werd gelegd door Jea-
nine. Daar heeft Lodewijk van ge
zegd: 'Ja jongens, dat gaat te snel.'
Hij wist overigens niet dat dit rap
port eraan kwam. De top van het
kabinet wist niet dat dit explo
sieve verhaal al in de zomer be
kend was. Als je de ernst ervan tot
je laat doordringen, is het niet aan
een individuele minister te zeg
gen: dit gaat niet over mij. Daar
heeft hij op gecorrigeerd."
woensdag 25 oktober 2017
'Trek teugels voor
banken weer aan'
Jan Hoedeman
Den Haag
U hebt het gevoel dat de VVD-
PvdA-coalitie niet anders kon
dan ze deed. Toch die bittere
negen zetels.
Hoe dan?
U hebt ooit gezegd dat de kie
zers hun heil zochten bij het po
pulisme door de bancaire crisis
en alles wat er uit voortkwam. Is
daar iets aan te doen als er een
nieuwe crisis komt?
Bent u tevreden over hoe de
Tweede Kamer functioneert?
-Jeroen Dijsselbloem
Komt dat door de lichte hysterie
die om zich heen grijpt in de sa
menleving?
Is het vergaderen van de minis
terraad voldoende effectief?
Wat bracht uw vice-premier As
scher er toe om Hennis uit te
zwaaien vijf dagen voor het Ka
merdebat?
