PDS? Speciaal
dieet kan helpen
6
KLASKE VAN NORREN
Pijnbestrijding Als patiënten in de operatiekamer naar
muziek luisteren of een film kijken, voelen ze minder pijn en
herstellen ze sneller. „Nooit eerder werd ik zo relaxed wakker
uit een operatie."
Meedoen aan dit onderzoek?
Vraag het de deskundige
ensen met prikkelbaredarmsyndroom
hebben uiteenlopende buikklachten, zo
als een opgeblazen buik, pijn, diarree of
obstipatie. Het idee van het FODMAP-arme dieet
is om stoffen die voor dit effect zorgen, uit het
dieet te weren. FODMAP staat voor Fermenteer
bare, Oligo-, Di-, Monosachariden en Polyolen. Dit
zijn suikers die in de dunne darm wat moeilijker
verteerbaar zijn en bij een snellere dunne-darm-
passage onverteerd in de dikke darm komen, waar
de darmbacteriën deze suikers vergisten. Hierbij
komt gas vrij en wordt vocht naar de dikke darm
getrokken. Hierdoor kunnen een opgeblazen buik,
pijn en diarree ontstaan.
Als u begint met dit dieet is het belangrijk dit in
overleg te doen met een in maag-darmziekten ge
specialiseerde diëtist. De FODMAP's maken deel
uit van een gezonde en
gebalanceerde voeding.
Het gaat dus niet alleen
om weglating van be
paalde voedingselemen
ten, maar ook om de
juiste vervanging, zodat
u uw darmflora en -ge
zondheid op peil houdt.
U begint met het dieet
door de FODMAP's ge
durende minimaal 6 we
ken uit uw dieet weg te
laten. Daarna voegt u ze weer één voor één toe. Op
deze wijze kan de diëtist samen met u uitzoeken
voor welke componenten u overgevoelig bent.
Uw vraag of het FODMAP-arme dieet effectief
en wetenschappelijk bewezen is, heb ik overlegd
met hoogleraar Ben Witteman, maag-lever-darm-
arts bij ziekenhuis Gelderse Vallei. Hij is positief
over het dieet en geeft aan dat veel patiënten er
baat bij hebben. Het meeste effect wordt gezien bij
PDS-patiënten met een opgeblazen buik en diar
ree. Daarnaast wijst een meta-analyse (een analyse
van alle tot nu toe uitgevoerde studies) op een po
sitief effect van het dieet. Jammer genoeg kan door
de aard van de therapie niet worden bepaald hoe
groot de bijdrage van het placebo-effect is. Verge
lijkbaar met een studie naar het effect van sporten,
waar een deelnemer weet of hij in de groep zit die
sport of juist niet, weet een deelnemer dat hij het
FODMAP dieet volgt. Dit betekent dat beter moet
worden uitgezocht hoe het dieet werkt. Kortom,
het FODMAP-arme dieet lijkt voor een deel van de
PDS patiënten effectief en op wetenschappelijk
gebied komt er steeds meer onderbouwing voor.
HET PANEL
U moet wel
samen met
een diëtist uw
darmflora op
peil houden
o*
I egen de operatie van
I to uur ziet Huib Men-
ten (83) op. Dat is niet
zo gek, want in zijn
rug zitten niet alleen
42 schroeven, overge
houden aan een val in
het verleden, maar ook twee lange
staven die aan vervanging toe zijn.
Vlak voordat hij onder het mes gaat,
luistert Huib via een koptelefoon
naar de Matthaus-Passion van Bach.
„Die muziek kalmeert me altijd
direct", zegt hij.
Het grootste verschil merkt de ge
pensioneerde Menten na afloop. „Ik
werd heel fijn wakker. Ik hoorde de
muziek het eerst. Ik heb al veel opera
ties aan mijn rug gehad, maar nog
niet eerder ben ik zo relaxed bijgeko
men. Ik heb een morfinepompje ge
kregen voor als ik pijn zou hebben,
maar daar heb ik niet één keer op ge
drukt."
Muziek als medicijn. Het klinkt te
Als een patiënt
muziek wil,
mag een arts
niet weigeren.
Dat moet de
richtlijn
worden
EXTRA PATIËNTEN
mooi om waar te zijn. Zet voor, tij
dens en na een medische ingreep een
koptelefoon op en je ervaart minder
pijn. Zelfs als je volledig onder nar
cose bent en de klanken dus niet be
wust hoort. Al enkele jaren leidt
emeritus hoogleraar chirurgie Hans
Jeekel van de Erasmus Universiteit
Rotterdam het onderzoek naar deze
aanpak.
„Ik hou heel veel van muziek, speel
zelf piano, ik ben wetenschapper en
nieuwsgierig", zegt hij. „Ik kwam op
het spoor van dit onderzoek, omdat
muziek emoties kan losmaken. Het
geeft impulsen, nieuwe energie of
ontroert. Dan is het niet zo vreemd
als het helpt tegen pijn, zoals uit ons
onderzoek blijkt."
Muziek lijkt bovendien de ideale
afleiding: omdat je mooie klanken
hoort, ervaar je minder pijn. „We
hebben dat onderzocht en nog eens
93 studies bekeken waaraan in totaal
7.400 patiënten meededen", zegt Jee
kel. „Daaruit blijkt dat patiënten die
naar muziek luisteren voor, tijdens
en na een operatie niet alleen minder
pijn hebben, maar ook minder angst
ervaren." Jeekel bereidt er een weten
schappelijke publicatie over voor.
Belangrijk
Hij wil dat patiënten standaard krij
gen aangeboden dat ze naar muziek
mogen luisteren tijdens een ingreep.
„Dit is zo belangrijk, dat je het nie
mand mag onthouden. Ik ben bezig
er een landelijke richtlijn van te laten
maken. Als een patiënt om muziek
vraagt, mag een arts niet weigeren.
Hopelijk is het over een jaar doorge
voerd", zegt hij.
Huib Menten vindt dat een goede
zaak. Hij ziet graag dat mensen naar
muziek luisteren tijdens een opera
tie. „Alleen als je het wilt natuurlijk.
Ik ben ervan overtuigd dat ik sneller
ben hersteld dankzij de koptelefoon."
Muziek heeft waarschijnlijk zo'n
grote invloed omdat de trillingen
voor signalen in de hersenen zorgen,
vermoedt Jeekel. „Je lichaam reageert
er daarom op, zelfs als je geheel onder
narcose bent. Bepaalde muziekstuk-
dinsdag 24 oktober 2017
GO
Voedingsdeskunige
Klaske van Norren
beantwoordt
lezersvragen.
Ik heb prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Nu
werd ik laatst gewezen op het FODMAP-arme
dieet, waarbij je verschillende soorten voeding
weert. Hoe werkt dit dieet, hoe pak ik het aan
en is het wel wetenschappelijk bewezen?
Ook een vraag? hartenziel@persgroep.nl
HUISARTS
Rutger
Verhoeff
PSYCHO
LOOG
Steven Pont
LIEFDES
EXPERT
Jan Drost
Met Mozart
onder
het mes
Robert Visscher
Hans Jeekel,
hoogleraar chirurgie
Het onderzoek
van Marlies
Schijven en Es
ther Barsom
loopt nog, maar
beiden zijn hoop
vol dat het werkt.
Ze vragen via lijs
ten na hoeveel
stress en angst
patiënten ervaren
voor en na de in
greep. Ze leggen
patiënten ook de
vraag voor hoe
lang de operatie
duurt. „We ver
wachten dat ze
met een videobril
denken dat de
operatie minder
tijd in beslag
neemt, vanwege
de afleiding", zegt
Barsom.
De wetenschap
pers meten de
bloeddruk van de
patiënten voor-
en na de ingreep,
en elke vijf minu
ten dat de chirurg
met ze bezig is.
„Met een videobril
verwachten we
datje minder
stress ervaart en
dat meten we via
de bloeddruk.
Daarnaast hou
den we ook de
polsslag bij en
registreren we
hoeveel medicij
nen een patiënt
krijgt. Als iemand
extra pijnstilling
nodig heeft, hou
den we dat bij."
Wie nog wil mee
doen aan de stu
die, is welkom. De
patiënten moeten
in het AMC wor
den geopereerd
aan de enkel of
knie, en moeten
aan bepaalde cri
teria voldoen (je
mag bijvoorbeeld
geen te hoge
bloeddruk heb
ben).
