II
7
WESTENSCHOUWEN KUNSTENAARSVERLEDEN
Er is geen passant die niet even naar binnen loert. Huis en atelier van de familie
Dingemans in Westenschouwen spreken tot de verbeelding. Dat deden ze 97 jaar
geleden al. Toen de kunstenaarsfamilie de boel kocht.
SD
Ze woonden er, vierden er vakan
tie en schilderden in de omge
ving de sterren van de hemel. Al
bijna honderd jaar lang is schil
dersfamilie Dingemans onlos
makelijk verbonden met de huisjes aan de
Westenschouwenseweg 10 en 12 in Wes
tenschouwen. Huidig bewoonster Eliza
beth Dingemans vierde daar gisteren haar
95ste verjaardag met een open huis.
Zeifis Elizabeth Ierse van geboorte. Een
domineesdochter, die na de oorlog als on
derwijzeres in Istanbul werkte. Ze leerde
haar man, kunstschilder Waalko (Jans)
Dingemans junior, op een schip kennen
toen ze met een vriendin Venetië bezocht.
Hij was kind van het kunstenaarsechtpaar
Waalko (Jans) Dingemans senior en Hen-
riette Gesina Dingemans-Numans. Dit
tweetal kocht het huisje in Westenschou
wen in 1920. Zoon Frans Dingemans, net als
broer Piet architect van beroep, bouwde in
de achtertuin een atelier. Met een torenka
mer en een 'kombofje', een aanbouwsel dat
van binnen oogt als een antieke salonwa
gen.
Aan de muren werk van alle Dingeman-
sen. Zoals het portret dat Waalko senior van
zijn vrouw maakte, die zelf vooral bekend
stond om de fleurige boeketten die ze schil
derde. En het portret dat Waalko junior (de
jongste van hun drie zonen) maakte van
zijn toen nog jonge vrouw Elizabeth. Zij
woonden samen met hun kinderen jaren
lang in Rhodesië en Zuid-Afrika, al leerde
Elizabeth het Westenschouwense stekje na
haar huwelijksreis direct al kennen. De eer
ste Nederlandse volzin sprak ze daar uit bij
de bakkerswagen op de brink. „Een pond
gesorteerde koekjes, alstublieft."
Arbeidershuisje
Vanaf 1980 woonden Waalko en Elizabeth
permanent in het Westenschouwense arbei
dershuisje, tot hij in 1991 overleed. Elizabeth
woonde daarna een tijdje in Engeland en Ier
land tot ze in 2004 besloot naar Zeeland te
rug te keren. Een reiziger is ze, die het harde
Afrikaanse licht moeiteloos verruilde voor
het zachte Zeeuwse licht. En later, net zo
makkelijk, haar geboorteland voor een
tweede keer verliet. „To be, rather than to
seem. Dat was het motto op de kostschool
waar ik zat, St. Audries. Ik ben ik. En dat is
één van de redenen dat ik overal kan zijn."
Schoonheid
Zeifis Elizabeth, zegt ze, absoluut niet crea
tief. „Iemand moest hier het hoofd koel hou
den en dat was ik." Wel koestert ze de histo
rische en kunstzinnige schoonheid om haar
Iemand moest hier het
hoofd koel houden en dat
was ik
heen. Het oude stalraampje, dat in het door
de jaren heen uitgebouwde huisje, nu tussen
keuken en woonkamer zit. De Delfts blauwe
tegels waarmee haar schoonvader, hij
maakte zich sterk voor behoud van cultureel
erfgoed, de muren in keuken en woonkamer
betegelde. En dan die bronzen koffiepot, een
huwelijkscadeau van weleer. Hij is te zien op
een oude foto van de woonkamer, waar hij
staat te pruttelen op de kachel. Maar hij is
ook in een schilderij met hortensia's ver
werkt. En hij staat er in het echt. In de hoek
van wat ooit een bedstede was. „Nee, het is
niet of ik hier in een museum woon. Dit is
ook echt mijn huis", wijst Elizabeth om zich
heen. „Het verleden is een dode plek. Daar
vind je alleen herinneringen. Maar ik geniet
nog steeds. Van de tuin, de kerk, de buren.
Elke dag is een zegen voor mij."
vrijdag 20 oktober 2017
A Elizabeth Dingemans in de woonkamer waar de kachel en de Delfts blauwe tegels nog stammen uit
de tijd dat haar schoonouders in Zeeland belandden, foto's dirk-jan gjeltema
Het arbeidershuisje met een keuken in de voormalige stal. Op de
achtergrond het door Frans Dingemans in 1938 ontworpen atelier.
Geen museum, maar een echt thuis
nNa aankomst in Zierik-
zee moesten wij (mijn
broers Frans en Piet,
ik, mijn moeder en het
kindermeisje) naar Westen-
schouwen fietsen. De dijk langs
de inlagen betekende het begin
van de ontdekking van het ei
land Schouwen. Massa's vogels
vlogen op en neer en af en aan,
begeleid door alle geluiden die
honderden kokmeeuwen, scho
leksters, bergeenden en andere
soortgenoten met elkaar kunnen
maken.
- Uit het artikel De Schilders
familie Dingemans door
Waalko Dingemans jr, gepubli
ceerd door Stad en Lande in
1983.
Dln Aardenburg, waar
hij in 1900 ontvanger
der directe belastin
gen was geworden, is
zijn verbondenheid met Zeeland
ontstaan. Het licht en het land
hebben zijn stijl en de keuze
van zijn onderwerpen blijvend
beïnvloed.
- Uit het artikel De Schilders
familie Dingemans door
Waalko Dingemans jr, gepubli
ceerd door Stad en Lande in
1983.
nln het voorjaar van
1920 had mijn vader
Westenschouwen
ontdekt. Schouwen-
Duiveland was nu eenmaal
geen eiland, waar men zo maar
eens heenging. Een reis naar
Brussel of Parijs verliep sneller
en meer comfortabel!
- Uit het artikel De Schilders
familie Dingemans door
Waalko Dingemans jr, gepu
bliceerd door Stad en Lande
in 1983.
Esme Soesman
-Elizabeth Dingemans
Boven: Het schilderij dat Waalko senior
maakte van zijn vrouw. Zij schilderde
vooral bloemen. Hij landschappen, wer
kende mannen en paarden.
Onder: Het schilderij dat Waalko junior
maakte van zijn vrouw Elizabeth, de nu
95-jarige bewoonster van het huis.
