WIM HOFMAN
Koch
ZEELAND 11
Kloosterboer
bouwt in
Lelystad
KERNCENTRALE KORTSLUITING
Door een kortsluiting in een schakelkast in het niet-
nucleaire deel lag de kerncentrale in Borssele van dinsdag tot
gisterochtend stil.
In Lelystad is de bouw van een
nieuw vrieshuis voor logistiek
dienstverlener Kloosterboer be
gonnen.
Kloosterboer, een belangrijke
speler in de haven van Vlissin-
gen, bouwt het onder meer voor
frietfabrikant McCain. Het vries
huis krijgt een capaciteit van
40.000 pallets. Het moet eind
2018 in bedrijf gaan.
Kloosterboer en McCain wer
ken al geruime tijd samen in het
Franse Harnes, op de Rotter
damse Maasvlakte (Coolport) en
in Vlissingen. Het vrieshuis in
Lelystad komt vlakbij een fa
briek van McCain te staan. Daar
mee vervolmaakt Kloosterboer
de opslagcapaciteit van McCain
voor de Noord-Europese markt.
Nu worden de diepgevroren
producten op vier verschillende
locaties opgeslagen. De bunde
ling in Lelystad bespaart McCain
6.000 transporten en 420.000
kilometer per jaar. Daardoor gaat
per jaar 386 ton CO2 minder de
lucht in. Het vrieshuis levert 50
arbeidsplaatsen op.
Ik was net op reis, toen ik hoorde dat
Henk Koch dood was. Ik heb hem
goed gekend. In maart 1971 werd ik
zijn rechterhand bij de Zeeuwse Cultu
rele Raad. Hij was in januari van dat jaar
benoemd. Dat ging niet zomaar, want er
was een handtekening van de Commis
saris van de Koningin nodig. Henk werd
aangeraden voordat hij naar de commis
saris ging, een kam door zijn rossige
hoofd- en baardharen te halen. Hij had
wel een voordeel: hij was een Zeeuw: hij
kwam oorspronkelijk uit Goes.
Hij viel met zijn neus in de boter.
Kunstenaars hadden het kantoor aan de
Dam bezet en eisten meer aandacht.
Henk had een zwak voor beeldende
kunst en wist een en ander op te lossen.
Hij zorgde er even later voor dat er docu
mentatie kwam van kunstenaars, begon
een reeks tentoonstellingen en stichtte
de Kunstuitleen.
Maar toen we samen een eerste be
leidsnota schreven, zette hij als belang
rijkste punt bovenaan: informatiever
schaffing. Er moest meer aandacht naar
het toen nog versplinterde bibliotheek
werk en er moest een regionale omroep
opgericht worden. De culturele raad
werd vooral door hem een openbaar
werkend adviesorgaan en wist mensen
uit alle hoeken en gaten van Zeeland bij
het Provinciale cultuurbeleid te betrek
ken.
Henk werkte hard. Ik ken weinig
mensen die zo goed, duidelijk en snel
adviezen, nota's en brieven konden
schrijven als hij. We zaten dikwijls te
genover elkaar aan onze grijze metalen
bureaus. Henk schreef graag dingen met
zijn schrijfmachine en ik zag hoe gecon
centreerd hij werkte. Soms stopte hij en
rolde dan een Javaanse Jongen. Dat was
een van de momenten waarop hij na
dacht. Daarna tikte hij weer ijverig ver
der en dan grinnikte hij soms als hij een
adequate formulering had gevonden. De
brieven werden netjes overgetikt door
bij voorbeeld Joke Bom, op briefpapier
ontworpen door Willem Buijs. Henk
ondertekende zo'n brief met:
H.W.A.Koch en dan zette hij er met zijn
vulpen een kronkeltje bij.
Ik heb veel van hem geleerd. Onder
andere over politiek en de traagheid van
ambtelijke molens. Hij was geen lid van
een politieke partij. Hij las veel en was
erg geïnteresseerd in kunst Ik ben hem
altijd dankbaar geweest dat hij me naar
Zeeland heeft teruggehaald.
De kerncentrale is twee dagen uit
bedrijf geweest na een storing in
een schakelkast. Precies hetzelfde
euvel deed zich twee maanden te
rug voor toen de kerncentrale na
een extra lange onderhoudsstop
werd opgestart.
Een minuscuul draadje in de
zelfde elektrische schakelkast blijkt
de boosdoener. Met het blote oog is
het draadje amper te zien. In juli
bleek dezelfde kast de oorzaak van
een storing. Door de kortsluiting
werd dit keer de watertoevoer naar
één van de twee stoomgeneratoren
afgesloten.
De veiligheidssystemen van de
kerncentrale detecteerden de mi
nieme afwijking, waarna de kern
reactor automatisch werd stilgezet.
Dat is veilig gebeurd, meldt naast
EPZ ook de nucleaire toezichthou
der Autoriteit Nucleaire Veiligheid
en Stralingsbescherming. Het reac
torbeveiligingssysteem hoefde zelf
niet in te grijpen.
Volgens een woordvoerder van
EPZ, de exploitant van de kerncen
trale, leek het mankement in juli te
zijn verholpen. Toen is de print
plaat waar de aansluitpennetjes op
vastzitten, volledig vervangen. Op
één van de koperen pennetjes is
echter een klein zwart elektrisch
draadje blijven hangen. Dat is zo
dun dat het nauwelijks tot niet met
het blote oog te zien is. Twee maan
den lang bleek dat draadje onge
vaarlijk. Tot dinsdagmiddag drie
uur. Het draadje zorgde voor kort
sluiting. EPZ zoekt uit hoe dat kon
gebeuren.
De boosdoener, een
elektrisch draadje, is
met het blote oog niet
eens te zien
In fabrieken kan kortsluiting ont
staan, maar in een kerncentrale
leidt dat meteen tot een rigoureuze
ingreep. Veiligheid gaat voor alles
bij EPZ. Daarom zijn de detectie
systemen zo ingesteld dat de kern
reactor bij de minste of geringe af
wijking automatisch wordt afge
schakeld. Dat gebeurde dinsdag dus
opnieuw. EPZ kon de kerncentrale
na reparatie in de schakelkast niet
direct opstarten omdat er twee on-
derhoudsklussen aan de gang wa
ren. Daarom kwam de kerncentrale
pas gisterochtend weer in bedrijf.
Door de storing kon EPZ twee
dagen lang geen stroom leveren.
Hoeveel geld de dochtermaat
schappij van energiebedrijf PZEM
misloopt, wil EPZ vanuit concur-
rentieoverwegingen niet kwijt.
Antikernenergie-organisatie
Laka schat het op een paar ton.
INCIDENTEN
vrijdag 20 oktober 2017
Frank Balkenende
Lelystad
De wereld van Wim Hofman, schrijver/illustrator
Storing zit in een
minuscuul draadje
Frank Balkenende
Borssele
Het draadje op het rechter koperen
pennetje is de boosdoener, fotoepz
Elk veiligheidsincident in
de Borsselse kerncen
trale, hoe klein ook,
moet worden gemeld bij
de nucleaire toezicht
houder ANVS. In de nu
cleaire industrie geldt
sinds 1990 de zogehe
ten INES-schaal als
maatstaf voor storingen
en incidenten. Deze
schaal duidt de ernst
van storingen in nucle
aire installaties aan. Zo
staat INES-0 voor inci
dent dat niet relevant is
voor de veiligheid in en
buiten de kerncentrale.
INES-4 is een ernstig in
cident. INES-7 staat aan
de top van de schaal:
een zeer ernstig onge
val. De kernramp in het
Japanse Fukushumi die
in 2011 na een zeebe
ving optrad, is inge
schaald op INES-7.
Dit jaar deden zich in
de kerncentrale in
Borssele drie inciden
ten voor. Ze zijn alle
drie als INES-0 aange
merkt.
12 juli: De reactor wordt
afgeschakeld doordat
de turbine hapert bij op
start na de onderhouds-
top. Veroorzaakt door
een storing in een scha
kelkast.
2 augustus: Bij een re
guliere controle van de
boorzuurconcentratie
van de kerninundatie-
voorraadtanks blijkt dat
de concentratie van het
boorzuur niet aan de
vereiste technische
specificaties voldoet.
De kerncentrale
kan nadat de boor
zuurconcentratie is ver
hoogd worden opge
start.
17 oktober: Storing in
dezelfde schakelkast als
12 juli. Daardoor wordt
de watertoevoer naar
één van de twee stoom
generatoren afgesloten.
De reactor schakelt zich
automatisch uit. Na
twee dagen kan de
kerncentrale weer wor
den opgestart.
