12
PO in Actie' peuterde geld los voor hogere lonen basisschooldocent
Vrijwel geen enkele
politieke partij wilde
extra loon voor
leraren. Toch lukte het
lerarencollectief 'PO in
Actie' om geld los te
peuteren, door alle
regels voor lobbyen
aan de laars te lappen.
Nu volgen andere
leraren hun voorbeeld.
et is begin maart
als D66-Kamer-
lid Paul van
Meenen zijn par
tijgenoot uit de
Limburgse Sta
tenfractie Jan
van de Ven, ook leraar, bijna va
derlijk advies geeft. Van de Ven
heeft Van Meenen net verteld over
zijn initiatief PO in Actie waarmee
hij een lagere werkdruk en een ho
ger salaris bepleit. „Die salariseis
wordt best lastig", waarschuwt
Van Meenen zijn partijgenoot.
„Dat staat in geen enkel verkie
zingsprogramma."
Toch lukt het uiteindelijk in een
door juffen gedomineerde be
roepsgroep drie jonge meesters
iets voor elkaar te krijgen wat in
geen enkel verkiezingsprogramma
stond: een loonsverhoging voor
basisschoolleraren. Van de Ven en
zijn collega's Thijs Roovers en Paul
de Brouwer komen pas een paar
weken vóór de verkiezingen met
een petitie waarin twee eisen
staan: eerlijk salaris en minder
werkdruk.
Ze voelen zich gedwongen de
handschoen zelf op te pakken, ver
telt Van de Ven. „Bij degenen die
het hadden moeten doen - name
lijk de bonden - heerst een gebrek
aan daadkracht." Hulp krijgen ze
nauwelijks. Van de Ven en Roovers
schrijven als drijvende krachten
zelf het manifest, bepalen inhoud
en strategie en kondigen de sta
kingen aan.
Daarmee tart PO in Actie alle re
gels van de klassieke lobby. Want
als er een handboek 'Succesvolle
Haagse lobby' zou bestaan, staat
op bladzijde zin in chocolade-
Hun boodschap
sijpelde de hele
zomer lang door
letters: 'Je kunt niet vroeg genoeg
beginnen!', weet politicoloog en
lobbyprofessor Rinus van Schen-
delen. Om een lobby enige kans
van slagen te laten hebben,
moet de gewenste passage in
verkiezingsprogramma's te
rechtkomen - liefst van par
tijen die een kabinet gaan
vormen.
Aan die verkiezingspro
gramma's wordt vanaf een
jaar vóór de verkiezingen al
geschreven. In oktober en
november werden de boekwerken
officieel gepresenteerd. Iedere
lobby die daarna wordt ingesto
ken, wordt begroet met hoonge
lach: leuk geprobeerd, maar kans
loos. Van Schendelen: „Een recht
streekse gang naar het Binnenhof
werkt nooit."
Maar die van PO in Actie is een
uitzondering. In een mum van tijd
krijgt die steun van 45.000 basis
schoolleraren, daarna volgen de
onderwijsbonden, de werkgevers
én ouders. Uiteindelijk wordt hun
initiatief ook omarmd door het
nieuwe kabinet, want zeven
maanden later is er 270 miljoen
euro extra begroot voor een loons
verhoging en 450 miljoen euro om
de werkdruk te verlagen. Minder
dan de leraren willen, maar meer
dan aanvankelijk werd verwacht.
Een per ongeluk te laat begon
nen lobby hoeft ook geen
doodlopende
weg te blij
ken, stelt
Van Schen
delen, die re
cent het boek
Beïnvloeding in
Nederland en
Europa publi
ceerde. „In dat
p*'Hm/?N1yVAALF-
geval geldt dat één schot geen
schot is." En waar die 'follow-up'
in het volgens Van Schendelen
zwak georganiseerde basisonder
wijs doorgaans te wensen over
laat, krijgen ze dit keer de publieke
opinie mee. „Klagende leraren en
- daarna klagende ouders - en de
deernis zwelt op."
Jan en Thijs zijn leuke
meesters. Ze worden
als rolmodel gezien
Daarbij kregen de leraren hulp van
de lange kabinetsformatie. „Hun
boodschap sijpelde de hele zomer
lang door", stelt voorzitter Rinda
den Besten van schoolbesturen-
koepel PO Raad, die het pleidooi
van PO in Actie ondersteunt.
Door de lange formatie kreeg de
PvdA, die langer in het kabinet
moest blijven dan gedacht, de mo
gelijkheid de Actie 'te kapen' om
zich na de verkiezingsnederlaag
weer wat te profileren. Den Be
sten: „Toen begon Lodewijk As-
scher met zijn dreigement dat hij
de begroting niet zou tekenen als
er geen salarisverhoging in stond
en dat hypete het hele verhaal naar
Prinsjesdag."
Oneerlijk
PO in Actie droeg oneerlijkheid
aan als reden voor meer loon: hun
collega's op middelbare scholen -
net als zij met een hbo-diploma op
zak - kregen tot 20 procent méér
loon. „Ik denk dat 80 a 90 procent
van mijn collega's dat niet wist",
erkent Van de Ven. „Ikzelf wist
ook niet dat het zover uit elkaar
lag. Totdat ik begin van dit jaar een
baan op een middelbare school
kreeg aangeboden."
Het ongelijkheidsargument re
soneert. Tot PO in Actie had nie
mand ooit gevraagd om salarisver
hoging. Oók de onderwijsbonden
niet - van oudsher de belangenbe
hartiger van de docenten. Den Be
sten: „De bonden zeiden zelfs ja
renlang dat leraren niet meer sala
ris wilden."
Die bonden geven PO in Actie
nu alle credits, al benadrukt CNV
Onderwijs dat onder druk van de
bonden de lonen sinds 2014 al drie
keer werden verhoogd. „PO in Ac
tie heeft ons ook nodig", stelt
woordvoerder Edwin van Baarle.
„Wij hebben de infrastructuur en
het geld." Volgens lobbyist en
woordvoerder Esther Sloots van de
Algemene Onderwijsbond (AOb)
hebben de bonden last van een
imagoprobleem. „Jan en Thijs zijn
leuke meesters; intelligente jon
gens die als rolmodel worden ge
zien. Ze hebben via Facebook een
enorme beweging op de been we
ten te krijgen. Maar wij hebben ze
ker niet zitten slapen. We wilden
richting het regeerakkoord onze
lobby inzetten - alles lag al klaar."
Nu dat regeerakkoord er ligt, kan
PO in Actie niet op de lauweren
rusten, waarschuwt Van Schende
len. „Het spel begint nu pas, veel
zaken moeten nog in wetten gere
geld worden." Van de Ven blijft
alert: „Den Haag houdt ons blijk
baar voor naïeve kleuters, maar wij
stoppen niet voordat die 1,4 mil
jard euro er ligt."
woensdag 18 oktober 2017
Hanneke Keultjes
Den Haag
A Jan van de Ven bood Michel Rog (CDA) in april een petitie aan voor hogere lerarenlonen. Begin okto
ber trokken docenten naar Den Haag om hun stem te laten horen (foto boven), fotosanp
- Rinda den Besten
- Esther Sloots
