'Haal die gekken daar weg'
Kliniek huurt
beveiligers in
9
'Vader uitte
noodkreet'
kleinen. „Dat is een kwalijke zaak",
vindt Hjalmar van Marle, emeritus
hoogleraar forensische psychiatrie.
„Weigeren mag geen winst opleve
ren. We moeten het juridisch moei
lijker maken om niet mee te wer
ken. In zaken waarbij doden zijn
gevallen, mogen rechters best drei
gen met een hoge gevangenisstraf
oflevenslang."
Meewerken
Rechters kunnen een hogere cel
straf als wisselgeld gebruiken om
verdachten alsnog te overtuigen
van een onderzoek. Jan Jesse Lief-
tink, advocaat en bestuurslid van de
Vereniging van tbs-advocaten, ziet
dat in de praktijk ook gebeuren.
„Het is niet zo dat als je weigert, je
geen tbs krijgt en je er dan makke
lijk vanaf komt."
Uit onderzoek van de Amster-
Het systeem is nog zo
verkrampt dat tbs'ers
jarenlang binnen
worden gehouden
damse rechter Han Jongeneel blijkt
dat rechters aan verdachten die
weigeren mee te werken, vaak wel
degelijk tbs opleggen. Dat gebeurde
in ruim de helft (29) van de 50 za
ken die hij onderzocht. In zes geval
len leidde de weigering tot een ho
gere straf. „Niet meewerken is niet
altijd het beste advies", concludeert
Jongeneel in het Advocatenblad.
Langer opsluiten is geen alterna
tief voor tbs, vindt Van Holten.
„Dat brengt andere risico's met zich
mee. Gestoorde mensen hebben op
de lange termijn toch een goede be
handeling nodig."
In januari komt er een wet die
het mogelijk maakt ex-delinquen
ten langdurig onder toezicht te
plaatsen van de reclassering of te
verplichten tot een behandeling.
„Dat is een goede oplossing om na
een gevangenisstraf een behande
ling voor lange periode af te
dwingen, als geen tbs opgelegd kan
worden", zegt advocaat Lieftink.
Daarnaast vindt hij de behandel-
duur - gemiddeld acht jaar - in een
tbs-kliniek te lang. „Als je het inte
ressant wilt maken mee te werken
aan een onderzoek, maak dan het
perspectief duidelijker. Het sys
teem is nog zo verkrampt dat
tbs'ers jarenlang binnen worden
gehouden."
Dat perspectief is op voorhand
Het is niet te
voorspellen hoe
iemand zich over vier
of vijfjaar gedraagt
moeilijk te schetsen, zegt Harry
Beintema van TBS Nederland. „Het
mooie van tbs is dat je de eindig
heid zelf in de hand hebt. Het is
voor tbs'ers een stok achter de deur
gemotiveerder aan hun probleem
te werken. Iemand die goed samen
werkt met een behandelaar, loopt
vlot door het systeem. Er is ook een
groep die heel moeilijk te behande
len is. Het is niet te voorspellen hoe
iemand zich over vier of vijfjaar ge
draagt." Beintema wijst erop dat de
afgelopen jaren de gemiddelde
behandelduur al is teruggebracht
van elf naar acht jaar. „Een aantal
ernstige incidenten met tbs'ers in
het verleden heeft behandelaars
angstig gemaakt. Ze willen geen
fouten maken. Veiligheid gaat
boven alles. Die angst is nu minder
groot."
Grens
Toch lukt het niet het verblijf in een
tbs-kliniek nog verder te verkorten.
Daarom starten de tbs-klinieken en
het ministerie van Veiligheid en
Justitie binnenkort een onderzoek
naar de stagnering in de behandel
duur. „We zitten tegen de grens van
de winst aan."
Bovendien vindt Beintema dat
justitie veel vaker moet aansturen
op een gedragskundig onderzoek.
Nu belanden te vaak verdachten in
een gevangenis terwijl ze eigenlijk
behandeld moeten worden. „In veel
zaken wordt zo'n onderzoek niet
gevraagd. Justitie is vooral bezig
met opsporing en bewijslast en
minder met recidivepreventie."
In dat spanningsveld moeten
rechters een afweging maken tus
sen het belang van algemene veilig
heid en het individuele belang van
een delinquent die recht heeft op
terugkeer in de samenleving. Als
tussenweg kiezen rechters steeds
vaker voor tbs onder voorwaarden.
Een enkele keer beëindigen rech
ters de tbs-behandeling tegen het
advies in. Rechters willen mensen
ook niet oneindig in een tbs-kliniek
laten ronddwalen.
Waterdicht
Het systeem zelf staat niet ter dis
cussie, zeggen de deskundigen. Het
loont nog steeds. Ex-tbs'ers gaan na
hun behandeling veel minder vaak
opnieuw in de fout dan ex-gedeti-
neerden die een gewone gevange
nisstraf hebben uitgezeten. Maar
dat heeft de dood van Anne Faber
niet kunnen voorkomen.
„Wij schrikken hier ook enorm
van en worden met de neus op de
feiten gedrukt", zegt rechter Van
Holten. „Geen enkel systeem is
waterdicht. Een risicoloze samen
leving bestaat niet."
AVENTURIJN
Er is onrust onder de bewoners,
daarom is ook het wijkteam drie
weken lang beter zichtbaar, zo
meldt de gemeente. Den Dolder
heeft een bijzondere band met de
bewoners van Altrecht. Al meer
dan 100 jaar wonen hier mensen
die geestelijke zorg nodig hebben.
Lang en vaak ging dat goed. Sinds
2011 verblijven ook forensische pa
tiënten op het Altrecht-terrein.
„Haal die gekken daar maar
weg", klinkt het nu. De 62-jarige
Ton woont ruim twintig jaar in
Den Dolder. Regelmatig trekt hij
de bossen rond Altrecht in voor
een wandeling. Ton: „Sinds de
echte gekken hier zitten is het wel
anders hoor. Dat zijn mensen die
echt beter begeleid moeten wor
den." Erik, een van drie buurtcoa-
ches van Altrecht: „Dit is voor ie
dereen een drama." Het is zijn
werk om de rust te bewaren. Vol
gens hem ligt de fout vooral in
Den Haag. „Justitie moet dit soort
figuren hier niet plaatsen."
Ook Bodes de Vries, een voor
malig wethouder die woont in de
nabijheid van de kliniek denkt dat
het tijd is om beter na te denken
over het soort patiënten dat er
wordt geplaatst. „Mogen zedende
linquenten zomaar in- en uitlo
pen? Het is belangrijk dat daar
goed over wordt gesproken."
Een cliënt, die P. kende uit de
kliniek Aventurijn en wel eens
met hem sportte, is bezorgd over
de beeldvorming van de kliniek.
„Michael P. kwam op ons oké over,
dat van die verkrachtingen ver
telde hij niet. Ik voel dat het dorp
anders naar ons kijkt. Heel erg
jammer, want we hadden een
goede band."
ROTTERDAM De vader
van een van de twee meis
jes die in 2010 zijn ver
kracht door Michael P., de
verdachte in de zaak Anne
Faber, heeft de politiek
meerdere keren een nood
kreet gestuurd. Hij zou
echter nooit antwoord
hebben gekregen op de
brieven die hij schreef, dat
schrijft Peter R. de Vries op
sociale media.
Volgens Peter R. de Vries
was Justitie wel degelijk op
de hoogte van het gevaar
van Michael P. „Vader ver
kracht meisje Nijkerk
schreef dikwijls politieke
top... maar kreeg nooit een
antwoord! Krokodillentra
nen van politiek", aldus De
Vries op zijn twitter-ac-
count.
maandag 16 oktober 2017
GO
M Archief
beeld uit een
tbs-kliniek.
FOTO ARE KIEVIT
—Jan Jesse Lieftink, advocaat
—Harry Beintema, TBS Nederland
De forensisch psychiatrische
kliniek Altrecht Aventurijn heeft
de beveiliging opgeschroefd. Dat
is volgens NRC Handelsblad ge
beurd na een melding over een
achtervolging. Afgelopen don
derdag zou op het terrein van de
instelling een vrouw achterna zijn
gezeten door een man. De instel
ling onderzoekt wat er precies is
gebeurd en of een cliënt erbij be
trokken was.
Het incident zou zijn gebeurd ter
hoogte van de afdeling waar
Michael P. zat totdat hij werd op
gepakt. Het liep goed af doordat
een voorbijganger die op het ter
rein woont, ingreep. Aventurijn
heeft besloten dat vanaf nu 24
uur per dag beveiliging op het
terrein aanwezig is. De politie
wilde gisteren nog niet ingaan op
vragen over de melding.
De politie surveilleert deze week
vaker rond de psychiatrische in
stelling van Altrecht in Den Dol-
der. Vorige week werd daar Mi
chael P., verdacht van de moord
op Anne Faber, opgepakt.
Yelle Tieleman
Den Dolder
Bloemen op de plek waar
Anne Faber haar laatste selfie
maakte, fotocasparhuurdeman
