Vette Franse
Lekkers van Gtphart en meer over de kook choi
DOEN
zij als bohémiens
een onverwachtse
financiële meevaller hadden, zij hun
geld snel spendeerden aan ordinair
lekkere donuts in een Edward Hopper
achtige donuttent op de hoek van 8th
Avenue en 23th Street in Manhattan.
Mapplethorpe trakteerde zichzelf
dan op een donut met geleivulling en
Patti Smith nam een French cruller,
die vijf cent duurder was. Volgens de
fotograaf deed zij dit alleen maar
omdat die baksels Frans waren en dus
meer sophisticated dan de lompe
Amerikaanse gevallen. Een dichteres
als Patti Smith was daar natuurlijk
gevoelig voor, volgens Mapplethorpe.
Vastenavond
Alleen klopte er iets niet. Volgens een
vriend van het stel waren die French
crullers niet Frans, maar Nederlands.
De geribbelde ringvormige frituursels
zouden bij ons worden gegeten op
Vastenavond, waarop Patti Smith over
de crullers grapte: 'Holy doughnut, nu
weten we waarom een doughnut a
hole heeft.'
Ik stuitte op oliebaksels in vele soorten, maten
achtergrond van de Amerikaans-
Franse lekkernij, maar volgens ver
schillende Engelse woordenboeken is
het woord 'cruller' inderdaad afkom
stig van het Middelnederlandse woord
'crullen', 'krulle' of zelfs 'krulle-koken'
(krulkoeken).
Is een French cruller dan ook van
oorsprong Nederlands? Volgens som
mige voedselhistorici is de donut het
Amerikaanse naneefje van wat Neder
landse gelukszoekers in New Amster
dam bakten: olykoeken. In veel streken
waar in Nederland Vastenavond werd
gevierd (ook wel 'Vette Dinsdag', de
laatste dag van Carnaval) eet men tra
ditioneel inderdaad oliekoeken, olie
bollen of smoutebollen.
Hoe en of deze robuuste Neder
landse vetbommen, die in katholieke
contreien de vastperiode inluiden, in
derdaad zijn getransformeerd tot
Amerikaanse elegante gekrulde trakta
ties waar Patti Smith zo dol op was,
zullen we - holy doughnut! - waar
schijnlijk nooit weten. 41
French crullers
Gipharts
oms lees je iets in de krant of
een boek en denk je: is dat nu
zo? Of: waar komt dat nu
weer vandaan? Afgelopen
zomer las ik de autobiografie
van zangeres Patti Smith, Just kids, over
haar leven met de illustere fotograaf
Robert Mapplethorpe (een paar weken
geleden citeerde ik er ook al uit). In het
boek stond een maf culinair feitje.
Smith schreef dat als Mapplethorpe en
Is dat nu zo, dacht ik toen ik deze
passage aanstreepte. Ik had eerlijk
gezegd nog nooit van crullers of krul
lers gehoord. Het kostte me een halve
middag zoeken, waarbij ik stuitte op
oliebaksels in vele soorten, maten en
vormen, maar waarvan ik uiteindelijk
niet echt wijzer werd. The Oxford Com
panion to Food, een van de belangrijke
gastronomische naslagboeken, maakt
geen melding van een Nederlandse
In Amerika eten ze French crullers, een soort
donuts die helemaal niet Frans zijn, maar
Nederlands. Giphart vraagt zich af: is dat wel zo?
magazine 35
koken eten
Voor de trends op
het gebied van
chocolade moet je
vandaag op het gratis
chocoladefestival in Hattem zijn.
Ingrediënten voor
het glazuur:
100 g poeder
suiker, gezeefd
1 el water
Ingrediënten voor
de crullers:
240 ml water
6 el boter,
ongezouten
2 tl fijne suiker
snufje zout
135 g bloem
3 eieren
1 eiwit, licht
geklopt
frituurolie
Kook water, boter,
suiker en zout. Voeg
Foto SHODYCAREMAN
bloem toe en roer tot
de bloem is opgeno
men. Blijf vier minu
ten roeren. Doe het
deegmengsel in een
beslagkom en roer
tot afgekoeld (kan
ook in deegmixer).
Roer het eerste ei er
helemaal door, her
haal dit met de vol
gende eieren. Voeg
eiwit toe, beetje bij
beetje, totdat het
een soepel beslag is.
Voeg eventueel een
tweede eiwit toe.
Schep beslag over in
een spuitzak met
kartelmond. Verhit
frituurolie tot 185
graden. Knip twaalf
stukken bakpapier
uit van 8 bij 8 cm.
Olie ze lichtjes. Spuit
op elk stuk papier
een ring beslag.
Draai voorzichtig de
bakpapieren om
boven de olie en ver
wijder ze met een
tang. Laat de beslag-
ringen twee a drie
minuten frituren tot
goudbruin. Haal ze
eruit met een
schuimspaan. Afkoe
len op keukenpapier.
Doop de bovenkant
van elke cruller in het
glazuur (poedersui
ker met water).
krulletjes
