i
Shortlist met een toelichting van de jury
5
VERKIEZING GROOTSE DADEN
De grootste
Middelburger
aller tijden
Ze waren steeds de
eersten. Deden
opzienbarende
ontdekkingen.
Gingen verder waar
anderen niet konden
of durfden. En vaak
juist in het belang van
die anderen. Tien
grensverleggers staan
op de shortlist voorde
titel Grootste
Middelburger Aller
Tijden-een initiatief
van het Zeeuws Archief
en de PZC. Vanaf
vandaag kan iedereen
op een favoriet
stemmen via pzc.nl/
grootstemiddelburger.
Drie van de tien zijn
vrouwen. Dat lijkt
weinig, maar zij
staan symbool voor
een veel grotere
groep sterke en invloedrijke vrou
wen. Eind negentiende eeuw
spoelde een golf feminisme over
Middelburg. Elize Baart bijvoor
beeld sprak zich openlijk uit voor
het gebruik van voorbehoedsmid
delen. Toch staat zij niet op de
lijst.
De jury - twee historisch des
kundigen, twee inwoners, vier
middelbare scholieren - heeft
soms kandidaten met vergelijk
bare prestaties tegen elkaar afge
wogen en daaruit de meest aan-
sprekenden gekozen. Daarom
prijkt Henriëtte van der Mey wel
op de shortlist: zij was de eerste
vrouwelijke journalist van Neder
land, bij de Middelburgsche Cou
rant.
De nu nog onbekende Rachel
Weijl maakt ook kans op de titel.
Zij was de eerste vrouwelijke arts
van Walcheren en richtte zich in
het bijzonder op kinderen. Deze
verkiezing maakt haar tot een be
kende Middelburger. En dat was
ook één van de doelen: de ge
schiedenis laten (her)leven.
De genomineerden
zijn teruggebracht tot
een shortlist van 10
Mannen zijn uiteindelijk in de
meerderheid. Zij hebben ook eeu
wen meer de tijd gehad en geno
men; de maatschappelijke rol van
de vrouw was ondergeschikt.
Jacob Roggeveen is moeiteloos
doorgedrongen tot de shortlist,
net als Isaac Beeckman. Maar zegt
de naam Dirk Dronkers iets?
Denk nog maar eens tijdens een
ritje over de Zeeuwse spoorlijn -
en bedank hem dan.
De Grootste Middelburger
moet natuurlijk in de stad hebben
gewoond. Veel kandidaten blijken
tijdelijke stadsgenoten. Ze zijn
gekomen en gegaan, maar hebben
zeker hun sporen nagelaten.
Daaruit blijkt hoe open en be
langrijk de stad was door de han
del, met nationale en internatio
nale betrekkingen.
Bij het samenstellen van de
shortlist droegen de juryleden elk
hun top tien voor. Dat leverde
meteen al zeven finalisten op:
mannen en vrouwen met elk drie
stemmen.
Daarna bleef een groep van tien
kandidaten over met elk twee
stemmen. Daaruit zijn de laatste
drie gekozen.
Leendert Potter - met zijn hon
derd jaar het oudste jurylid en
een echte Middelburger - was
verguld met de shortlist.
„Vijf van de tien finalisten die
ik had voorgedragen, staan erop!"
Jury:
112 NIEUWS
Gewond door
gepikte ladder
,y v;y
Auto frontaal
op boom
Schip loopt
vast op de
Westerschelde
zaterdag 14 oktober 2017
PC
Van arts tot sterrenkundige
Maurits Sep
Het Zeeuws Archief en de
PZC gaan op zoek naar de
grootste Middelburger aller
tijden
Staand vlnr: Leendert Potter, Ben Torbijn (begeleider WVO Zorg),
Peter Sijnke, Hannie Kool-Blokland (directeur Zeeuws Archief),
Harald Bergmann, zittend: Netty van Golen (links), Iris Koppejan
(links vooraan), Guusje Altena (rechtsboven), Ines Kodde (rechts
vooraan), foto roosanne goudbeek/zeeuws archief
Isaac Beeckman
Huib Zuidervaart: „Zijn rol als de
bedenker van originele natuurfi
losofische concepten waarop
later mensen als bijvoorbeeld
René Descartes hebben voortge
bouwd, is in de ontwikkelingsge
schiedenis van de vroegmoderne
wetenschap (ook wel aangeduid
als de 'wetenschappelijke Revo
lutie') van groot belang geweest."
Samuel Coronel sr
Iris Koppejan: „De Grootste Mid
delburger moet iets voor Middel
burg hebben gedaan. Veel Mid
delburgers in zijn tijd waren arm
en ziek. Het gemeentebestuur
deed daar niets aan, maar hij
wel."
Dirk Dronkers
Guusje Altena: „Hij was de eerste
die het initiatief nam voor een
Zeeuwse spoorlijn. Wij zijn in
Zeeland nergens zonder het
openbaar vervoer en de trein.
Zeker voor studenten is die on
misbaar."
Etty Hillesum
Leendert Potter: „Ik ben in de
Eerste Wereldoorlog geboren, in
1917, en heb de Tweede Wereld
oorlog heel bewust meegemaakt.
Zij heeft belangrijke oorlogsdag
boeken geschreven. De Middel
burgse Anne Frank."
Philippus Lansbergen
Huib Zuidervaart: „Internationaal
vermaard en veel geciteerd van
wege zijn astronomische tabel
len, maar ook juist omdat ze
soms niet klopten."
Henriette van der Meij
Peter Sijnke: „De eerste vrouwe
lijke journalist van Nederland.
Het is heel bijzonder dat we die
hier in Middelburg hebben
gehad."
Balthasar de Moucheron
Huib Zuidervaart: „Ook deze man
is iconisch voor de mens die de
wereld wil ontdekken en benut
ten."
Johan Adriaan van der Perre
Ines Kodde: „Bij de genomineer
den zitten veel vrouwen die zich
voor vrouwenrechten hebben in
gezet. Maar dit is een man die
zich voor vrouwenrechten in
zette. Dat vinden we heel bijzon
der."
Jacob Roggeveen
Peter Sijnke: „De ontdekker van
Paaseiland. Hij leidde een turbu
lent leven, werd zelfs Middelburg
uitgezet."
Rachel Weijl
Netty van Golen: „Zij was de eer
ste vrouwelijke arts op Walche
ren en heel belangrijk voor de
zorg voor kinderen."
Harald Bergmann, juryvoorzitter
en burgemeester van Middelburg
Leendert Potter, geboren en ge
togen Middelburger en dit jaar
100 geworden
Peter Sijnke, voormalig stadsar
chivaris van Middelburg
Huib Zuidervaart, wetenschaps
historicus uit Middelburg
Iris Koppejan en Ines Kodde,
scholieren van de CSW
Guusje Altena en Lize Jasperse,
scholieren Nehalennia
Netty van Golen,
Stichting Middelburg800
ROOSENDAAL Een 24-ja-
rige man uit Roosendaal is
gisteren aangehouden
omdat hij een ladder weg
trok van een 34-jarige
boomverzorger uit de ge
meente Tholen. De Thole-
naar stond op dat moment
in Roosendaal op ongeveer
vier meter hoogte met een
kettingzaag een boom te
snoeien. Voorbijgangers
hielpen het slachtoffer en
wisten de dader te pakken
te krijgen. Het slachtoffer
heeft aan het incident een
gebroken pols overgehou
den. Hij is behandeld in het
ziekenhuis.
VLISSINGEN Een automo
bilist is gistermiddag ge
wond geraakt toen die op
de Nieuwe Vlissingseweg
in Vlissingen frontaal tegen
een boom botste.
Het ongeluk gebeurde ter
hoogte van de Albert Heijn
XL, net voor de kruising
met de President Roos-
eveltlaan. Politie, brand
weer en ambulance snel
den toe. Het slachtoffer
zat bekneld en kon pas na
drie kwartier uit de auto
bevrijd worden. De be
stuurder is overgebracht
naar het ziekenhuis. Het is
nog niet bekend hoe het
ongeluk heeft kunnen ge
beuren. De Nieuwe Vlis
singseweg was enige tijd
afgesloten.
PAAL Op de Wester
schelde bij Paal is gister
middag het binnenvaart
schip Dependant vastgelo
pen op een zandbank. Het
schip kon aan het begin
van de avond zelf losko
men bij het opkomend tij.
De Dependant was leeg en
kwam uit de richting Ant
werpen.
Bij het invaren van het Zui
dergat vanuit de Overloop
van Valkenisse is het iets
uit koers geraakt en om
hoog gelopen op de zand
plaat tegenover Paal.
Waarschijnlijk had de
schipper een boei gemist.
