Yara-directeur lucht zijn hart
4
Eén van de milieuvriendelijke
paradepaardjes in de Zeeuws-Vlaamse
Kanaalzone, het waterstof -
hergebruikproject van Dow, ICL-IP
en Yara, is ernstig vertraagd. De
bedrijven zijn tegen allerlei
bureaucratische regels opgelopen.
Scheepswerf De Schelde had een
huisfotograaf. Die was meteen
huisfotograaf van Vlissingen. „Iedere
Vlissinger had wat met Foto Dert",
weet MuZEEumdirecteur Onno Bakker.
Jon Sletten, algemeen directeur van
kunstmestfabriek Yara in Sluiskil-
Oost, uitte daarover deze week in
nette bewoordingen zijn diepe
frustratie. „Willen we in Nederland
tot een groene transitie komen",
stelde hij, „dan zal er eerst een bu
reaucratische omwenteling moeten
plaatsvinden."
Sinds 2013 zijn Dow, ICL-IP
(voorheen Broomchemie) en Yara
al bezig met het gezamenlijke wa-
terstof-hergebruikproject. Dow
heeft waterstof over en verbrandt
dat om de fabrieken te verwarmen.
ICL-IP en Yara kunnen het efficiën
ter gebruiken in het productiepro
ces. Het hergebruik scheelt per jaar
tienduizenden tonnen aan uitstoot
van het broeikasgas CO2.
Het mooie van het project is dat
gebruik kan worden gemaakt van
een gasleiding die al jaren niet
wordt gebruikt. Het ministerie van
Economische Zaken was er ook en
thousiast over. Minister Henk
Kamp kwam maart 2016 zelfs naar
Yara om - tegelijkertijd met de eer
ste steenlegging voor een nieuwe
fabriek - een 'groene' overeenkomst
hiervoor te tekenen.
Toch is het plan nog altijd niet
van de grond gekomen. En dat
heeft, aldus Sletten, alles te maken
met het bureaucratische doolhof
waarin de initiatiefnemers terecht
kwamen. Hij somde op tegen welke
instanties ze allemaal opliepen: de
Belastingdienst, Gasunie Transport
Services (beheerder van de loze
gasleiding), allerlei afdelingen van
Economische Zaken, de Autoriteit
Consument en Markt (de ACM, de
Terwijl het om een
heel, heel simpel
project gaat
Nederlandse concurrentiewaak-
hond) en ook nog de Europese
Unie.
Sletten liet doorschemeren meer
en meer verbaasd te zijn geraakt.
„Terwijl het om een heel, heel sim
pel project gaat. Wat hier is ge
beurd, geeft aan dat er in Nederland
nog heel veel moet gebeuren om tot
vergroening van de economie te ko
men." Eén van de grootste obsta
kels is dat volgens de Gaswet aard
gasleidingen alleen voor gastrans-
port mogen worden gebruikt.
De verwachting is nu, aldus Slet
ten, dat het waterstof-hergebruik-
project in 2019 gerealiseerd kan zijn.
Yara zal nog investeren in de am-
moniakfabrieken, zodat (nog) meer
waterstof van Dow gebruikt kan
worden. Die investeringen zijn
voorzien in 2020.
Sletten zal dat niet meer meema
ken als algemeen directeur van Yara
Sluiskil. Hij vertrekt nog dit jaar om
directeur te worden van een Yara-
vestiging in zijn geboorteland
Noorwegen.
Het Zeeuws Maritiem
MuZEEum in Vlissin
gen schaart de Dert-
expositie in de rij ten
toonstellingen rond
Vlissingse iconen, zei directeur
Bakker. Samen met boekenkun-
stenaar Wim Hoffman en Cha
tham-held Michiel de Ruyter. Met
museum Scheldewerf, in de Oude
Verbandkamer aan de De Willem
Ruysstraat, wil het museum deze
winter op meerdere plekken in de
stad iets met de collectie doen.
Dert was een multimediazaak
avant-la -lettre. Grootvader Lode-
wijk (1861-1936) begon met een
soort warenhuis aan de Nieuwen-
dijk. Zoon Charles (1861-1972)
haalde de fotografie er bij. Met
kleinzoon Hans (1931) kwamen
ook radio, televisie en platenspe
lers. Iconisch is de foto van de
overslaande golf tegen de muur
van Altena bij de Oranjemolen,
die jaren in de etalage en aan me
nig Vlissingse muur hing. Van de
130.000 negatieven van 1890 tot
1990 die 'Foto Dert' naliet aan
Vlissingen staan er inmiddels
10.000 op de digitale beeldbank
van het Gemeentearchief.
Volgens burgemeester Bas van
den Tillaar spelen de foto's nog
steeds een rol bij de invulling van
het Scheldekwartier. Dat geldt in
elk geval voor de Helling, waar de
Scheldewerf schepen te water liet.
Daar heeft de gemeente geen
bouwtekeningen van, maar wel fo
to's van de houten palenfunde
ring.
De laatste van het fotografenge
slacht heeft zich niet bemoeid met
de expositie. „Ik kwam hierheen
met de gedachte: wat zouden ze
uitgezocht hebben. Het is fantas
tisch", vond Hans Dert (86).
Sjouke Kloosterman (83) was
ook bij de opening, veertig jaar la
borant en fotograaf bij Dert. Hans
en hij deden veel tewaterlatingen
samen: de één het kappen van de
Iconisch is de foto van
de overslaande golf
tegen de muur van
Altena bij de
Oranjemolen
tros, de ander het lopen van het
schip. En daarna als een haas met
de fotoplaten naar de Nieuwen-
dijk, zodat de hooggeachte doop-
ster van de schepen nog bij het
proosten in het Scheldekwartier
enkele fraaie fotoafdrukken van de
gebeurtenis kon ontvangen.
In een zuil in de Scheldezaal is
het koffertje te zien dat bij De
Schelde speciaal voor de fotogra
fen gemaakt werd, opdat ze de
hijskraan in konden klimmen met
een hand vrij voor de camera. Ook
de camera's van de Dert-fotogra-
fen staan er. Topmodellen van hun
tijd, vertelt Hans Dert smaakvol:
de Linhoff Super Technika, de
Hasselblad.
De winkel sloot in 1997 bij ge
brek aan opvolging. Sindsdien is
de fotocollectie in beheer bij het
gemeentearchief. Deze zomer
kwam ook het auteursrecht in
handen van de gemeente Vlissin
gen, dankzij financiering door de
Vrienden van het MuZEEum en
het Gemeentearchief. Nét te laat
voor Peter van Druenen, chroni
queur van de geschiedenis van
Vlissingen. Geen enkele Dertfoto
haalde zijn boek Vlissingen 700.
De Dertcollectie komt nu breed
beschikbaar. Vanaf volgende week
is er een map prentbriefkaarten,
een jaarkalender en de expositie
poster te verkrijgen.
zaterdag 14 oktober 2017
PC
Regels frustreren vergroening
Harmen van der Werf
Terneuzen
- Jon Sletten, algemeen
directeur Yara
Schelde-expositie eert stadsfotografen
Claudia Sondervan
De expositie van Scheldefoto's
van drie generaties Dert is vanaf
nu tot april te zien in de Schel-
destad.
Oud-Scheldewerknemer Adrie Leer bekijkt de foto's vol aandacht.
.'SU-GSr />S r)
A Hans Dert, de laatste van het Vlissingse fotografengeslacht, fotos ruben oreel
