De gids gaat diep op de materie in. 'Volgen jullie
mij? Dan laat ik de keukenkastjes /Jen'
rijdag
Het is rumoerig aan Vieux Port. Een
groep straatmuzikanten speelt accor
deon. Verderop vechten twee meeuwen
luid krijsend om de restanten vis die
zojuist door een visser in het water zijn
gegooid. Door de stevige zeebries slaan
de touwen tegen de masten van de vele
boten die voor anker liggen. Het is even
zoeken naar een lege stoel op een van de
terrassen van de vele restaurants, bars en
bistro's. Eenmaal een plek gevonden, kan
het mensen kijken beginnen. Het eerste
wat opvalt: de inwoners van Marseille
lopen niet, ze slenteren. Dit mag dan de
op een na grootste stad van Frankrijk
zijn, niemand heeft haast.
Die relaxte sfeer geeft een instant va
kantiegevoel. Toch stond Marseille lange
tijd niet bepaald bekend als een toeristi
sche bestemming. De drugscriminaliteit,
geconcentreerd in het noorden van de
stad, bezorgde de stad een slechte reputa
tie. 'Marseille is geen stad voor toeristen',
schreef de hier geboren en getogen
schrijver Jean-Claude Izzo halverwege de
jaren 90 in zijn veelgelezen misdaadtrilo
gie over de stad. 'Er is hier niets te zien.'
In zijn boeken is Marseille een duistere,
verpauperde stad, waar het gevaar altijd
op de loer ligt. Maar Marseille is hard
Saint-Jean, dat in 1660 door Lodewijk
XIV werd gebouwd en lange tijd gesloten
was voor het publiek. Het is een avon
tuurlijk stelsel van trappen, gangen en
tunnels - bukken als je lang bent - met
fraaie uitkijkjes over de Middellandse
Zee. Op het dak van het fort komt de geur
van bloemen, salie en sinaasappelbomen
je tegemoet. Kinderen rennen lachend
achter elkaar aan op het grindpad, een
stofwolk achter zich latend. Dit is le
Jardin des Migrations: de tuin van de
migratie.
„Marseille is een meltingpot", vertelt
vijftiger Corinne Semercyan, die op een
van de bankjes zit. Ze is hier geboren en
getogen. Haar vader was een Armeense
immigrant. „Marseille heeft vanwege
haar haven altijd een aantrekkingskracht
op migranten gehad. Armenen, Noord-
Afrikanen, Italianen en Joden leven hier
grotendeels in harmonie met elkaar
samen. Wij Marseillais zeggen daarom
graag dat we een open-minded volk zijn."
Met de wind in de haren wandel je
vanaf hier via een smalle loopbrug over
zee naar het dakterras van het Mucem
(le Musée des Civilisations de l'Europe
et de la Méditerranée). De gemeente ge
bruikt het in 2013 geopende museum in
haar citymarketing als het toonbeeld van
het nieuwe, opgepoetste Marseille. Bin
nen huist een wat obligate permanente
expositie over de oude en moderne
beschavingen rond het Middellandse
Zeegebied met een prehistorische neder
zetting en een verzameling knoflookper-
sen. Het gebouw - ontworpen door Rudy
bezig om het imago van louche haven
stad van zich af te schudden. Toen de stad
in 2013 door het Europees Parlement tot
culturele hoofdstad van Europa werd be
noemd, werden kosten noch moeite ge
spaard om de stad een ander gezicht te
geven. Architect Norman Foster bouwde
in de haven een groot paviljoen met een
gigantische, spiegelende overkapping:
L'Ombrière. Izzo zou zich erover hebben
verbaasd: het is een trekpleister.
Met een glas wijn binnen handbereik
en het geluid van het klotsende water op
de achtergrond kom je hier vanzelf in een
lome staat van zijn. Je zou zomaar een
hele dag aan de oude haven kunnen door
brengen. Maar Marseille heeft meer te
bieden. Lopend langs de dobberende vis
sersbootjes stuit je op het imposante Fort
Ricciotti - is met zijn strakke lijnen en
prachtige doorkijkjes indrukwekkend.
Wandel vanaf hier Le Panier in, Mar
seilles beroemdste wijk, en het is stil.
Geen levende ziel te bekennen, behalve
een kat die voor je voeten wegschiet. Aan
de waslijnen die over de smalle straten
zijn gespannen, hangt fris geurende was
te drogen in de zon. Tussen de hoge, oker
gele gebouwen worden de benen steeds
zwaarder vanwege de vele trappen die
hier getrotseerd moeten worden.
Eenmaal boven, op een schattig
pleintje, is het ineens weer levendig.
Uit een café klinkt jazzmuziek. Een
groepje oudere buurtbewoners heeft
zich verzameld rondom een bankje en
bespreekt de stand van de dag. Le Panier
is een wirwar van dit soort pleintjes en
smalle straten, smaakvol gedecoreerd
met plantenbakken vol aloë vera's, ge
kleurde luiken en street art. Toch heeft
het opwaarderen hier nog niet in alle
hevigheid toegeslagen. Af en toe springt
een vervallen gebouw in het oog. Het
geeft de wijk een aangenaam rafelrandje.
Bij het vallen van de avond wordt het
drukker op de vele terrasjes van Place
de Lenche, het middelpunt van de wijk.
Overal klinkt gelach en geroezemoes. Het
is moeilijk voor te stellen dat Le Panier
ooit een wetteloos gebied was, vol zeelui,
prostitutie en duistere praktijken. „Voor
de blingbling ga je naar Cannes en Nice",
zegt de ober, een glas pastis neerzettend.
„Naar Marseille voor het echte leven."
Zaterdag
De Boulevard Michelet is niet het fraaiste
stukje van Marseille. Autoverkeer zoeft
deze ochtend onophoudelijk voorbij. Te
midden van de grootstedelijke treurnis
schittert La Cité Radieuse des te meer.
De gigantische betonnen kolos met zijn
primaire kleuren, door Le Corbusier
ontworpen, werd vorig jaar uitgeroepen
tot werelderfgoed. Het wooncomplex
opende in 1952 zijn deuren, maar doet
nog altijd modern aan.
De architect had met het gebouw een
woongemeenschap voor ogen waarin alle
voorzieningen aanwezig waren: een
school, een theater, een zwembad en ver
schillende winkels. De gids gaat diep in
op de materie. „Volgen jullie mij?" vraagt
ze vriendelijk als er al bijna drie uur door
het complex is gesjokt. „Dan laat ik jullie
de keukenkastjes zien."
Het mooie aan Marseille is dat er uit
vluchtmogelijkheden zijn als de stad
benauwd wordt. Een boottochtje naar
het gevangeniseiland met Chateau d'If en
het nabijgelegen lie de Ratonneau is po
pulair bij toeristen. Of het prachtige na
tuurgebied Les Calanques, dat met zijn
krijtrotsen, pijnbomen en kraakheldere
water aan Griekenland doet denken.
Langzaam daalt de avond neer over
Vieux Port. Winkeliers sluiten hun rol
luiken. Groepjes jongeren maken zich
met flessen wijn in de hand klaar voor
een avond uit. Tijd voor het diner. Men
eet hier naar goed mediterraan gebruik
laat op de avond. Zoals Napels om
381 zaterdag 14 oktober 2017 WG
