Is dit het
antwoord op de
verkiezingen?
<C
f
7
REGEERAKKOORD RUTTE
Zeven maanden geleden waren de
verkiezingen. U stemde uit zorg over
veiligheid, werkloosheid of
gezondheidszorg. Eindelijk weten
we nu wat het nieuwe kabinet, dat
als motto 'vertrouwen' heeft,
daaraan wil doen.
Het werk van informateur Zalm zit erop. Dat de formatie zo
lang heeft geduurd, komt mede door de ingewikkelde
verkiezingsuitslag. Maar er ligt nu wel een regeerakkoord voor de
komende jaren.
Jan Hoedeman
Hans van Soest
Den Haag
Een kabinet van het midden dat Ne
derland verbindt. Dat is volgens de
leiders van WD, CDA, D66 en
Christenunie waar ze al die maan
den aan hebben willen bouwen tij
dens de formatiebesprekingen. Maar
van onderlinge verbinding tussen de
vier viel nog niet veel te merken tij
dens de perspresentatie: politiek lei
ders van WD, CDA, D66 en de
Christenunie bedienden vooral hun
eigen achterbannen met wat ze heb
ben bereikt.
Mark Rutte (WD) stelde dat ieder
een nu in zijn portemonnee gaat
merken dat er vooruitgang is. Sy-
brand Buma (CDA) was trots op het
verzilveren van beloftes uit zijn ver
kiezingsprogramma als het Wilhel
mus op school en de maatschappe
lijke diensttijd. Alexander Pechtold
(D66) roemde de afspraken over On
derwijs en Milieu. Gert-Jan Segers
(Christenunie) was blij met extra
geld voor Ontwikkelingssamenwer
king en de afspraak om de euthana
siewet voorlopig niet uit te breiden.
Toch is het regeerakkoord van
Rutte III meer dan de optelsom van
hun eigen verkiezingsprogramma's.
De verkiezingen van 15 maart lever
den volgens Zalm weliswaar een ver
splinterd politiek landschap op, maar
in het stemgedrag van kiezers zat wel
degelijk een aantal grote gemene de
lers. En die zijn ook zeker, zij het
deels, terug te vinden in de plannen
die gisteren werden gepresenteerd.
De kiezer maakte de rechtse par
tijen groot. Uit kiezersonderzoeken
bleek dat veel mensen zich zorgen
maken over de komst van vreemde
lingen en de Nederlandse identiteit
die onder druk staat. Rutte III zet
daarom in op een strenger asielbe
leid. De kans om hier te komen,
wordt kleiner en er worden veel
strengere eisen gesteld aan nieuwko
mers. Daarnaast wil het kabinet de
'onderlinge binding' vergroten door
in het onderwijs meer nadruk te leg
gen op onze gezamenlijke geschiede
nis.
Milieu
Tegelijkertijd maakten veel kiezers
zich zorgen over het milieu, bleek uit
onderzoek na onderzoek. Niet voor
niets won geen partij bij de verkie
zingen zó veel zetels als GroenLinks.
Reden waarom Rutte III belooft alles
in het werk te stellen om de klimaat
doelen van Parijs te bereiken. Dat ter
wijl de naamdrager van dit nieuwe
kabinet in het verleden meermaals
zei dat windmolens alleen op subsi
die draaien, komen er bijvoorbeeld
toch extra windmolenparken op zee
bij. In zoverre lijkt deze coalitie wel
degelijk verder te hebben gekeken
■rh
dan de eigen verkiezingspro
gramma's en de zorgen van de kiezer
te hebben meegewogen terwijl de
partijen zich maanden opsloten om
te onderhandelen.
Maar zoals dat gaat bij een midden
kabinet dat zowel de oppositie op
links als op rechts probeert te paaien,
is het resultaat ook een beetje van al
les maar niks helemaal. PW-leider
Geert Wilders spreekt van een 'ge
drocht van een regeerakkoord' dat
niet streng genoeg is voor immigran
ten. GroenLinks en Partij voor de
Dieren vinden de milieumaatregelen
niet ver genoeg gaan. En SP, PvdA en
Meteen
meerderheid
van één zetel
wil de coalitie
niet uitstralen
dat ze haar wil
oplegt aan de
rest van 't land
5oPlus hameren erop dat burgers te
weinig zouden profiteren van de eco
nomische groei. Het kabinet geeft
volgens hen 'bedrijven belasting
voordeel terwijl de gewone burger
meer moet betalen voor zijn bood
schappen'.
Uitstralen
Het zet de toon voor de komende ja
ren. Met een meerderheid van één
zetel in zowel Eerste als Tweede Ka
mer wil deze coalitie niet uitstralen
dat ze haar wil oplegt aan de rest van
Nederland. Keer op keer benadruk
ken de partijen dat zij voor hun be
leid op zoek willen naar ruime meer
derheden.
De boodschap is duidelijk: ja kie
zer, wij horen u. We zitten er echt
niet alleen voor onszelf. Dat de par
tijen gisteren begonnen met de eigen
winstpunten in de etalage zetten,
paste niet helemaal in dat beeld.
Tegelijkertijd wilden de vier giste
ren ook niet uitstralen dat ze veel van
elkaar houden. Hun presentatie leek
in niets op de onderlinge liefdesver
klaring die Rutte en toenmalig
Pvd A-leider Diederik Samsom vijf
jaar geleden aflegden bij de presenta
tie van Rutte II. Dat werd niet begre
pen door de eigen achterban. „Het
zou zo maar kunnen dat we daarvan
hebben geleerd", lachte Segers ach
teraf veelbetekenend. Ook naar die
klacht is dus geluisterd.
woensdag 11 oktober 2017
Ilustraties Ruben L. Oppenheimer
Oppositie van links en rechts gepaaid
Geflankeerd door de coalitiepartners presenteert premier
Mark Rutte het regeerakkoord, fotoanp
