i
14 WEE
Op zee, in de visserij, ligt Job Schots leven. Op de wal vecht hij als voorzitter
van de jonge vissersactiegroep Eendracht Maakt Kracht (EMK) voor behoud
van dat leven, ,,'s Nachts lig ik soms uren wakker. Zullen we het wel redden?"
PORTRETJOBSCHOT
Wie de naam Schot
zegt, zegt vis
David won van
Goliath, hopelijk
wij ook
r
-
Thuis op de bank in Tholen be
gint het na een tijdje te krie
belen. Job Schot (54) wil er
vandoor. Zijn kotter, de Zee-
brugge 201, ligt in dok bij
scheepswerf Padmos in Stellendam voor
onderhoud en reparatie. „Er moet nog
zoveel gebeuren. Ik werk graag met mijn
handen. Lassen, branden, schilderen,
vissen natuurlijk. Ik doe niks liever."
Schot leidt de laatste anderhalfjaar
ook een ander leven, dat van actievoer
der. Hij stond met een grote groep Ne
derlandse en Belgische collega's aan de
wieg van Eendracht Maakt Kracht. Ge
boren op zee. Heel modern, via een
What's App-groep. „We waren met el
kaar wat aan het What's Appen via de
mobiele telefoon, over de Europese aan-
landplicht die ons boven het hoofd
hangt, het verplicht aan wal brengen
van alle vis, ook de jongste visjes die
onze toekomst zijn. Wat we daar samen
tegen zouden kunnen doen? Zo is EMK
ontstaan. Ja, ook uit onvrede met geves
tigde visserijorganisaties. Die waren
eerst niet blij met ons. Nu wel, mis
schien."
„Zo voelt het niet. Voor mij is alles
nieuw. Maar ik ben er wel trots op wat
wij tot nu toe allemaal hebben gedaan.
Eind juni vorig jaar hadden we in Urk
onze eerste vergadering met meer dan
tweehonderd vissers. 'We gaan onze
boodschap positief brengen', hebben
we vooraf gezegd. We weten waar we
voor strijden, voor een gezonde toe
komst van de visserijsector. We willen
het eerlijke verhaal aan het grote pu
bliek vertellen. Onze eerste actie was
augustus vorig jaar. Met zo'n vijftig kot
ters zijn we de Nieuwe Waterweg opge
varen naar Rotterdam, waar we op de
Kop van Zuid vis hebben uitgedeeld.
Dat was fantastisch. Zoiets was niet eer
der vertoond. We hebben onze bood
schap kunnen overbrengen."
„We willen laten zien dat wij er zijn,
dat wij als vissers ook rechten hebben.
Onze website, de website van EMK,
heet 'vissers voor een vrije zee'. Dat wil
niet zeggen dat wij alle vrijheid op zee
willen hebben.
De tong- en scholbestanden in de
Noordzee zijn nooit zo groot geweest,
geven internationale visserijbiologen
aan. Dat zegt wel wat. We hebben ook
veel moeten inleveren. De vissersvloot
op de Noordzee is sinds de jaren tachtig
gehalveerd.
Toch blijven ngo's, niet gouverne
mentele organisaties als Greenpeace,
ons achtervolgen. De aanwijzing van
natuurreservaten op zee, de aanleg van
windmolenparken, het winnen van
zand voor megaprojecten als de Tweede
Maasvlakte. Het lijkt nooit genoeg.
Wij zouden met onze vistuigen de
zeebodem aantasten. Nou, als je ziet
hoeveel zand een bedrijf als Boskalis
wegbaggert. En dan maakt Boskalis
goede sier met de Boskalis Beach
Cleanup Tour van Stichting De Noord
zee. Een paar duizend kilo wordt daar
mee van de stranden gehaald. Wij als
vissers nemen al jaren tonnen vuil mee
van zee, vorig jaar zelfs 250 ton.
De windmolenparken op zee zijn ook
zoiets. Ze komen op de visgronden waar
wij al zo lang actief zijn. Miljarden
euro's subsidie worden erin gepompt.
Windmolens hebben een gemiddeld
rendement van 23 procent, maar afge
zien daarvan: moet je eens onder een
windmolen gaan liggen. Je voelt en
hoort het gebrom. Op zee draagt dat ge
luid honderden mijlen ver. Tuimelaars,
dolfijnen, bruinvissen raken gedesori
ënteerd. Daar hoor je niemand over.
Zulke zaken spelen niet alleen op de
Noordzee, dat speelt wereldwijd. De do
cumentaire Oceanen, de stem van de
onzichtbaren, geeft daar een onthut
send beeld van. We hebben die film als
EMK Nederlands laten ondertitelen en
op onze website gezet. Ik voel me ver
want met vissers uit alle delen van de
wereld die daarin aan het woord komen.
We worden opzij gedrukt voor belan-
gen van multinationals als Unilever,
die groot zijn in kweekvis. Straks moe
ten wij ook de kleinste, niet markt
waardige visjes aanlanden, kunnen ze
die gebruiken om kweekvis mee te voe
den. Zo zit het. Voor elke kilo kweekvis
is drie kilo wild gevangen vis nodig. De
aanlandplicht is al voor een deel inge
voerd. Niet marktwaardige visjes gaan
nu naar verbrandingsovens. Dat is toch
schandalig.
Zeker. En het doet ook pijn. Ik ben gebo
ren in de visserij. Zeg je de naam Schot,
dan zeg je vis. Mijn vader was visser,
mijn opa, mijn overgrootvader. Het vis-
sen zit ons in het bloed. Als kind ging ik
er al opuit, in een bootje vissen op de
Eendracht hier bij Tholen, waar nu het
Schelde-Rijnkanaal is, toen de Ooster-
schelde nog helemaal open was. Je
hoefde maar vijf minuten je sleepnetje
buiten boord te hebben of het zat vol
'postzegeltjes'; kleine scholletjes, schar
retjes, tongetjes. Tot de aanleg van de
Oesterdam in 1987 was het hele Ooster-
scheldebekken één grote kraamkamer. Ik
ben daarmee opgegroeid. Zo loopt je le
ven. Mijn zoon, ook een Job, werkt nu bij
mij aan boord. Voor hem en al die andere
jongere vissers zet ik me in.
„Het is gek, maar als ik in Brussel ben
of in de Tweede Kamer, dan valt alles
van mij af. Ik voel me vrij om te spre
ken. Terwijl ik nooit bestuurlijk actief
ben geweest. Van huis uit heb ik dat
niet meegekregen. Bij ons thuis gold
'hou je mond, dan had je je werk al
klaar gehad'. We praatten wel veel aan
tafel. 'Steek een gloeiende aardappel in
je mond', zei mijn vader geregeld, 'dan
hou je hem tenminste dicht'. Misschien
heeft mijn kerkelijke achtergrond er
ook mee te maken. Ik kan genieten van
de preek op zondag. Ik hou van een
goede exegese, luisteren, redeneren én
relativeren. En ik lees veel, van theolo
gie, John Grisham tot Geert Mak. Ik ben
eigenlijk in alles geïnteresseerd.
„Ach ja, toen ik van de lagere school af
ging, werd gezegd 'hij is een matig
lts'ertje'. In de tijd die ervoor stond,
heb ik de lts (lagere technische school)
en Visserijschool gedaan. En op mijn
zeventiende ben ik gaan varen. 'Eerst
maar bij een vreemde wat leren', zei
mijn vader. Zo ben ik op de Schevenin-
gen 48 terecht gekomen. Het kwam
niet in me op om verder te studeren. Ik
wilde vissen, de zee op. Spijt heb ik
daar nooit van gehad. Maar ik ben wel
graag met techniek bezig, dingen uit
vinden. Zo heb ik een ontwerp bedacht
voor een schip dat zonder schroef kan
varen, met magneetkracht. Ik ben met
dat idee naar de Technische Universi
teit in Delft gegaan. Ze kijken je dan
een beetje vreemd aan. Ik vind dat wel
een nadeel, dat je van anderen afhanke
lijk bent om iets te berekenen.
„Dat is zo, al voelt het ook zwaar. We
zijn met een gevecht bezig als David te
gen Goliath. Hopelijk loopt ons gevecht
af zoals in de Bijbel, met een slimme
overwinning van David. We doen ons
best. Ik ben er niet altijd gerust op. Ons
hangt niet één zwaard van Damocles bo
ven het hoofd, maar een hele serie: de
aanlandplicht, de discussie over het al
dan niet toestaan van pulsvisserij (elek
trisch vissen), een nog strenger beheer
van visbestanden in de Noordzee, het
vertrek van Groot-Brittannië uit de Eu
ropese Unie en het mogelijke verlies van
Engelse visgronden, de aanleg van nog
meer windmolenparken. Als EMK zijn
we hopelijk niet te laat in het geweer ge
komen.
„Dat is het mooiste wat er is. Het is
prachtig om je netten uit te zetten. De
kotter maakt vaart. De staarten vliegen
overboord. Je bent één met de natuur.
Je voelt je koning in je eigen koninkrijk.
En dan komt na een trek van een uur de
vis spartelend aan dek. Binnen zes, ze
ven minuten wordt alles gesorteerd,
met de grootste overlevingskans voor
de kleintjes die terug in zee gaan. Heel
anders dan dat je alles verplicht aan wal
moet brengen; dan is honderd procent
dood. Aan boord is het teamwork. Ik
heb een fijne bemanning, met ook m'n
zoon erbij. Als ik lang thuis ben, voel ik
de muren op me afkomen. Ik wil op zee
de wind in m'n haren voelen."
zaterdag 7 oktober 2017
GO
Boven ons hoofd
hangt het zwaard
van Damocles
1
Harmen van der Werf
Het gaat je goed af, dat actie voeren.
Alsof je niks anders gewend bent.
Welke boodschap dragen jullie uit?
Het zit diep.
En dan kom je als 'gewone visser'
opeens in een heel andere wereld te
recht. Laatst nog bij het overhandigen
van ruim 23.000 handtekeningen
tegen de aanlandplicht aan het Euro
pees Parlement in Brussel. Hoe ga je
daarmee om?
Dat zat er van begin af aan in?
In Eendracht Maakt Kracht kun je in
elk geval veel van je energie kwijt.
En ondertussen blijf je vissen?
