Advies voor mantelzorgers: denk na over de praktische zaken
Haken en ogen aan oma
die in tuinhuis komt wonen
7
Je ouders in huis nemen? Denk er
niet te licht over, waarschuwt
mantelzorgvereniging Mezzo. Annekes
moeder zou een paar jaartjes intrekken.
Dat werden er heel veel meer.
De drie dochters van Anneke Nij-
man (63) en Adri Breure (66) uit
Giesbeek zijn al jaren op kamers,
maar er woont nog iemand thuis:
oma Enneke (88). 's Ochtends
wekt Anneke haar met koffie en
een broodje, daarna gaan de steun-
kousen aan en vertrekt Anneke
naar haar werk.
Zo gaat het al sinds 1997. Oma is
dan 68 en heeft Parkinson, een
dubbele hernia, zware artrose en
COPD. Anneke: „Mijn vader werd
geopereerd aan longkanker en
kwam daar slecht uit. Moeder
kwam bij ons uit nood." Al snel
besluiten ze: ma blijft om bij hen
haar laatste jaren te slijten. Twin
tig jaar later is ze er nog. „Ik heb er
nooit spijt van gehad, maar je
krijgt er wel een kind bij", vertelt
Anneke.
Tegen alle verwachtingen in
leefde oma op. Ze was nog steeds
zwak en slecht ter been, maar het
gezinsleven deed haar goed. De
zwemdiploma's, de eerste dagen
op de middelbare school, de eerste
vriendjes. Ze maakte het allemaal
mee en genoot ervan. Handig was
het ook, vertelt jongste dochter
Arianne (26). „Oma was thuis als
wij uit school kwamen." Als oma
het wat minder goed regelde, lach
ten ze erom. Anneke: „Weet je nog
dat ze boodschappen had gedaan
en jullie druivensap aanbood?"
Arianne: Dat bleek wijn uit een
literpak!"
De eerste jaren hielp oma nog
wat mee in de keuken, ruimde de
vaatwasser uit, at mee. ,,'s Avonds
keken we Idols op de bank", vertelt
Anneke. Haar moeder verdween
vervolgens naar haar eigen vertrek
achter de garagedeur: met slaapka
mer, badkamer en keukentje.
Sinds ze flink dementeert, is de
gaskraan dicht: te gevaarlijk.
Inmiddels gaat het zo slecht dat
ze naar het verpleeghuis moet. Tot
verdriet van Anneke: „Het is hart
verscheurend, maar het gaat niet
meer. We kunnen haar niet meer
alleen laten, dan loopt ze weg.
Zelfs als ik een boodschap wil
doen, moet ik oppas regelen."
Adri: ,,'s Nachts dwaalt ze door het
huis en doen wij geen oog meer
dicht." En misschien het ergste,
zegt Anneke: „Samen genieten
lukt niet meer. Eerst teerden we
uren op een gezellige winkeloch
tend, nu zegt ze: ik kom nooit er
gens, ik krijg hier niets te eten."
Toch zijn er goede momenten,
zoals deze zaterdagochtend. Oma
zit te puzzelen, ondanks slecht
zicht. „Ze drukt gewoon net zo
hard tot het past", lacht klein
dochter Arianne, terwijl ze haar
grootmoeder door haar witte ha
ren strijkt. Die heeft net haar och
tendsigaretje op, buiten. Want
binnen wordt niet gerookt. Daar
houdt oma zich aan.
Privacy
Anneke: „Mijn moeder is beschei
den. Ze heeft zich ook nooit met
de opvoeding bemoeid." Adri
knikt. „Omdat ze onze privacy res
pecteerde, konden wij ons eigen
huwelijk hebben. Maar nu is de rek
eruit."
Plus: in de drukke tijden is Adri
minstens zes uur per week kwijt
aan geregel. Van een drempel die
de gemeente niet wil verwijderen
tot een rolstoel die na vijftien jaar
terug moet omdat oma onder een
andere zorgwet valt. Adri: „Denk
vooraf goed na over praktische za
ken. Heeft de mantelzorgwoning
een eigen opgang? Anders kan het
belastingtechnisch slecht uitpak
ken. Maar ook: wie springt bij als
je op vakantie wil?"
Oma Enneke zit inmiddels aan
de keukentafel. „Hoe ik het hier
vind? Ik ben hier al zó lang en heb
het zo fijn. En weet u? Het eerste
onvertogen woord moet nog val
len."
Pendelen tussen
eigen gezin en je
oude moeder of
vader is een hele
opgave. Volgens
mantelzorgver
eniging Mezzo is
dat een van de re
denen waarom
mensen vaker
overwegen samen
te gaan wonen
met hun ouder.
Mezzo krijgt in
middels dagelijks
telefoontjes bin
nen met vragen en
dat aantal neemt
toe. Van omge
bouwd tuinhuis
tot mobiele woon-
unit, het is een
groeimarkt, con
stateerde ook ken
niscentrum
Aedes-Actiz.
Een op de drie
Nederlanders
zorgt al voor een
naaste en dat
wordt meer nu
ouderen langer
thuis moeten wo
nen met minder
hulp. Directeur
Liesbeth Hoogen-
dijkvan Mezzo:
„Van verpleeghui
zen is een schrik
beeld ontstaan.
Kinderen denken:
»Maak
afspraken
met broers
en zussen:
wanneer
springen
zij bij?
kom maar bij mij."
Samen de laatste
levensfase door
brengen is een
mooie gedachte,
vindt Mezzo.
Maar: denk er niet
te licht over. Stel je
gaat scheiden of
verhuizen, waar
blijft je ouder?
Plus er zijn finan
ciële haken en
ogen. Zo kan je
vermogende vader
op zolder voor een
ongunstige belas
tingaanslag zor
gen.
In een nieuw
boekje zet Mezzo
adviezen op een
rij. Hoogendijk:
„Raadpleeg een
mantelzorgmake
laar, notaris of be
lastingadviseur."
Maak onderling
afspraken. „Waar
bemoeit het inwo
nende familielid
zich mee? Eet hij
mee? Hoeveel
draagt hij bij?"
En stel ook zo'n
overeenkomst op
met broers en zus
sen: „Bijvoorbeeld
dat zij ingrijpen
als moeder of va
der zich niet aan
afspraken houdt
en wanneer zij de
mantelzorgers
ontlasten."
vrijdag 6 oktober 2017
GO
Twintig jaar je moeder in huis
Francine Wildenborg
Giesbeek
Annekes moeder trok bij haar dochter in. „Ik heb het zo fijn."
FOTO KOEN VERHEI JDEN
