16
Derde maatschappij failliet
fóf "Monarch
Kort
Fokker-baas naar top GKN
Fokker-topman Hans Büthker maakt car
rière binnen GKN, het Britse bedrijf dat
Fokker in 2015 overnam. Büthker zwaait
sinds 2024 de scepter bij Fokker, dat onder
delen levert aan grote vliegtuigbouwers als
Boeing, Airbus, Lockheed Martin en Bom
bardier. GKN Aerospace is een van de groot
ste luchtvaarttoeleveranciers ter wereld,
met vorig jaar een omzet van 3,8 miljard
euro. Het bedrijf telt wereldwijd 54 fabrie
ken in veertien landen, waar bij elkaar
18.000 mensen werken.
Syngenta breidt verder uit
Het Zwitserse Syngenta breidt verder uit in
Enkhuizen. De zadenhandelaar en produ
cent van bestrijdingsmiddelen steekt nog
eens 15 miljoen euro in een laboratorium
voor onderzoek naar de veredeling van
groentezaden. Vorig jaar kondigde Syngenta
al de bouw van een nieuw onderzoeks- en
ontwikkelingscentrum aan. Daar komt de
nieuwe investering nog bovenop.
Wagens vliegen de deur uit
De autoverkopen zaten vorige maand flink
in de lift. In september werden volgens
brancheorganisaties RAI Vereniging en BO-
VAG 35.964 nieuwe personenauto's op ken
teken gezet, bijna 8 procent meer dan in de
zelfde maand vorig jaar. Dealers hebben dit
jaar al bijna 324.000 nieuwe wagens ver
kocht. Daarmee lopen de verkopen een
kleine 14 procent voor op die van vorig jaar.
De best verkochte merken in september wa
ren Volkswagen, Opel en Renault.
Geen bewijs voor gesjoemel SNS
Er is geen bewijs dat SNS Reaal bewust met
de boeken heeft gesjoemeld. Minister van
Financiën Jeroen Dijsselbloem had accoun
tantskantoor PwC onderzoek laten doen en
bracht daar gisteren verslag van uit in een
Kamerbrief. Bij SNS Reaal bleek na de natio
nalisatie in 2013 minder kapitaal te zijn dan
gedacht. De onderzoekers noemen het kwa
lijk dat dit door het bedrijf, de externe ac
countant en de toezichthouder werd gemist.
Flitsen
Refresco
pc
Altice
Unilever
Gemalto
De groten groeien groter en laten
niets over voor de rest. Zo viel in
korte tijd het doek voor drie kwak
kelende Europese vliegmaatschap
pijen: Alitalia, Air Berlin en Mo
narch. Dat maatschappijen ter ziele
gaan, is van alle tijden, benadrukt
Eric Pels, luchtvaarteconoom aan
de Vrije Universiteit. „Nu zijn het er
toevallig drie kort achter elkaar."
De drie zaten al tijden in de pro
blemen. Mede dankzij lage brand
stofkosten en een sterke euro ble
ven die verhuld. Nieuw voor Eu
ropa is de zogeheten consolidering,
zegt Pels: de overgebleven groep
vliegtuigmaatschappijen krijgt
steeds meer marktaandeel. „Aan
die schaalvergroting zijn Ameri
kaanse passagiers allang gewend.
Binnen een paar jaar tijd werden in
de Verenigde Staten negen grote
maatschappijen samengevoegd tot
nog maar vier. Het land heeft de
luchtvaartsector veel eerder gede
reguleerd dan Europa, met het idee
dat er meer concurrentie zou ont
staan. Het resultaat is juist dat er
maar een paar grote overbleven."
Vijf grote spelers
Europa gaat ook in rap tempo die
kant op. Nu al zijn er vijf grote spe
lers: prijsvechters Ryanair en Easy-
jet en Air France-KLM, Lufthansa
en IAG (British Airways en Iberia),
allen met inmiddels meerdere
goedkope dochterondernemingen.
Volgens luchtvaarteconoom
Hans Heerkens van de Universiteit
Twente kan een groot aantal kleine
en middelgrote vliegmaatschap
pijen, vaak staatsbedrijven, op de
lange termijn niet overleven. Denk
bijvoorbeeld aan het Scandinavi
sche SAS, Tap Air Portugal, het
Roemeense Tarom, Air Malta,
Finnair, Czech Airlines of Luxair.
„Dat zijn stuk voor stuk overname
kandidaten. Er is weinig belangstel
ling voor omdat de maatschappijen
een kleine markt bedienen, hoge
kosten maken en vaak in de schul
den zitten. Voor investeerders is het
aantrekkelijker als zo'n maatschap
pijen eerst failliet wordt verklaard."
Dat blijkt. Koud zijn Monarch, Air
Berlin of Alitalia bankroet of de
concurrenten verdringen zich lik
kebaardend voor de toestellen, pilo
ten, waardevolle vliegroutes of fel
bevochten landingsrechten.
Het is voor vliegmaatschappijen
steeds moeilijker om een doelgroep
te vinden. De traditionele charter
maatschappijen, zoals het nu fail
liete Monarch, zien dat prijsvech
ters een deel van de stoelen reser
veren voor vakantiegangers. De tra
ditionele luchtvaartmaatschap
pijen zien dat zakenreizigers net zo
makkelijk kiezen voor een budget
vlieger. Heerkens: „Ik zou momen
teel niet graag in de schoenen van
KLM-baas Pieter Eibers staan. De
maatschappij draait op overstap
pers die hun aansluitende vlucht
moeten halen. Toestellen moeten
dus wachten en kunnen daardoor
minder vaak vliegen dan die van de
concurrent. Ondertussen zijn prijs
vechters gaan samenwerken om
overstappers af te pakken. De klant
boekt zijn reis in één keer maar
vliegt met twee maatschappijen.
Het leidt tot wat gedoe, want je
moet tijdens de overstap zelf je kof
fer van de band pakken en weer af
geven. Maar het is tientallen, soms
wel honderden euro's goedkoper."
Waken voor imitatie
Tegelijk moeten netwerkmaat
schappijen waken voor het imite
ren van prijsvechters, zegt Pels. „Air
Berlin ging ter ziele omdat de maat
schappij goedkoop wilde zijn, maar
ondertussen hoge kosten maakte.
De maatschappij positioneerde
zich niet, wilde alles en iedereen
bedienen. Dat kan niet meer."
Tegelijkertijd leidt het almaar
groter groeien van vliegmaatschap
pijen net zo goed tot problemen,
blijkt bij Ryanair. Met goedkope
stoelen verdient Ryanair veel geld,
maar die werkwijze heeft een keer
zijde. Er zijn problemen met de
planning en piloten lopen weg,
omdat ze zich uitgeknepen voelen.
Daardoor moet de maatschappij
duizenden vluchten annuleren.
Gedupeerde passagiers bereiden
schadeclaims voor.
Luchtvaartmaatschappijen stort
ten zich jarenlang op nieuwe routes
tussen kleinere vliegvelden en de
winstgevendste routes tussen grote
luchthavens. Nu de markt verza
digd is, concurreren ze elkaar op
prijs de tent uit. Dat kan niet einde
loos doorgaan, stelt Pels. „Geen en
kele maatschappij wil vliegen met
halflege toestellen. Dan kun je maar
beter samen gaan."
Flights Holidays City Breaks
soöo
CARRIÈREMOVE
ZAADONDERZOEK
AUTOVERKOPEN
ONDERZOEKSRAPPORT
Chemiebedrijf Lanxess gaat zijn fabriek
in Amsterdam sluiten. Daarbij verliezen zo'n
honderd mensen hun baan. Het Duitse be
drijf is nog in onderhandeling met de vakbon
den over een sociaal plan dat bestaat uit een
ontslagvergoeding en begeleiding bij het
zoeken naar een nieuwe baan.
Rijkswaterstaat en het Havenbedrijf Rot
terdam gaan de Nieuwe Waterweg en de
Botlek verdiepen. Dat is noodzakelijk om de
bereikbaarheid van de Botlekhavens te ver
beteren. De klus begint komend voorjaar.
O
woensdag 4 oktober 2017
Er kwam een
nieuw bod van
investerings
maatschappij
PAI op de botte
laar uit de Mid-
Kap.
Het Franse ka
belbedrijf was de
grootste stijger
in de AEX.
Het levensmid
delenconcern
kon de beleggers
gisteren niet
echt bekoren.
iK
De digitaal bevei
liger sloot de rij
in de AEX.
o
Door het faillissement van Monarch strandden 110.000 Britse reizigers in het buitenland, fotoafp
Groei luchtvaart
kost de kleintjes
hun vleugels
De bomen groeien tot in de
hemel in de Europese lucht
vaartsector en toch vallen er
maatschappijen om. Deze week
nog ging de Britse vakantievlie
ger Monarch neer. Zo wordt het
steeds krapper in het luchtruim.
Gerben van 't Hof
Schiphol
