Kom van die sofa
en ga wandelen
44
Passiflora
houdt je kalm
2
RENÉ DIEKSTRA
in
Week van de toegankelijkheid Een op de vijf mensen met
een handicap kan niet zelfstandig uitgaan. Tobi (7) en moeder
Kim Dado (35) laten tijdens een dagje Amsterdam zien hoe
lastig het manoeuvreren is in een rolstoel in de grote stad.
Column
Vrijwel elke avond, tegen de tijd dat het
donker wordt, wandel ik een uur of langer
door mijn stad Leiden. De route die ik
neem is niet altijd dezelfde, maar op de avonden
dat ik de Breestraat en het Rapenburg kies, gebeurt
innerlijk altijd hetzelfde. Ik zie de twee mannen
voor me die hier op 26 augustus 1910 hebben ge
wandeld en wier gesprek tot op de dag van van
daag psychologen en musicologen bezighoudt.
Niet verwonderlijk voor wie weet dat de ene man
Sigmund Freud was, de invloedrijkste psycholoog
ooit, en de andere Gustav Mahler, misschien wel
de grootste componist van de twintigste eeuw.
Van wat tussen hen is besproken zijn slechts
flarden bekend, maar die intrigeren blijkbaar zo
dat al talloze malen is geprobeerd de ontbrekende
delen in te vullen. Dat komt vooral door hoe ze af
scheid van elkaar hebben genomen. Mahler was
helemaal vanuit Wenen naar Leiden gekomen om
Freud, die vakantie vierde in Noordwijk, te consul
teren over zijn problemen. Bij het afscheid zei
Freud tegen hem: 'Alles wat u me verteld hebt,
moet in een analyse, een therapie, doorgewerkt
worden.' Waarop Mahler antwoordde: 'Ik zal me
niet laten behandelen, want ik wil mijn symfo
nieën kunnen blijven schrijven.'
voor wie persoonlijke ellende een bron van inspi
ratie is. Met genezing zou mogelijk die bron opdro
gen. Maar iedere keer als ik denk aan die ontmoe
ting tussen beide genieën, verbaas ik me over de
aandacht voor de inhoud van hun gesprek en het
bijna negeren van de
vorm: een psycholoog
die met een patiënt
wandelend op straat, en
dus voor iedere voorbij
ganger bijna hoorbaar,
een consultgesprek
voert. Dat is nu onge
bruikelijk, laat staan een
eeuw geleden. Behalve
voor Freud, de wande
laar. Hij wandelde vrij
wel dagelijks een of
meer uren. Daarmee het voorbeeld volgend van
zijn idool, de grote filosoof Friedrich Nietzsche.
Van Nietzsche is de uitspraak: 'alle werkelijk grote
gedachten komen op bij het wandelen.'
De meeste mensen associëren Freud nog altijd
met de divan waarop de patiënt ligt. Maar hij
zou minstens zozeer moeten worden herinnerd als
de man die met zijn patiënt opliep. We weten uit
tal van studies dat regelmatig een uur of meer ste
vig wandelen gunstige lichamelijke en psychische
effecten heeft. Onder andere stemming, besluit
vorming, creativiteit en probleemoplossend ver
mogen worden erdoor bevorderd. Die effecten blij
ken groter bij alleen wandelen dan wandelen in
gezelschap, tenzij dat zwijgend gebeurt. Het blijft
me daarom intrigeren of tussen Freud en Mahler af
en toe lange stiltes zijn gevallen. Dan nog dit. Met
wandelen terwijl je tegen of via je mobiel kletst,
schiet je qua problemen oplossen weinig op.
Mahler was
vanuit Wenen
naar Leiden
gekomen om
Freud te zien
LEESTIPS
VAN DE
WEEK
LEKKER IN BALANS
ILL
igenlijk komt ze een
paar handen tekort.
Want de deur, die
toch al niet zo gemak
kelijk opengaat, moet
I tegengehouden wor-
I den. En er zijn ook
twee handen nodig om de rolstoel
met Tobi (7) over de stoeprand te
trekken. Dan is er nog de decoratieve
melkbus naast de smalle ingang die
moet worden omzeild.
Terwijl moeder Kim Dado (35) ver
woede pogingen doet om De Bak
kerswinkel in Amsterdam binnen te
komen, kijkt Tobi zijn felblauwe ogen
uit. Al die Amsterdammers, al die
fietsers, al die drukte! Heel anders
dan in het Brabantse dorp Gemert
waar hij met zijn moeder woont. Tobi
heeft nauwelijks in de gaten dat zij
zich in het zweet werkt.
De rolstoel weegt 24
kilo en Tobi ruim 20.
Ik kan hem niet meer
met rolstoel en al tillen
VN-RECHT
Samen aan
tafel kunnen
Gelaten wacht hij af, dat is hij ge
wend. Binnen dreigt een teleurstel
ling; alleen via een trap zijn zowel de
zitplaatsen boven als beneden bereik
baar. Geen lift, schudt de medewerk
ster. „Kunnen we helpen tillen?"
Vriendelijk bedoeld, maar Kim weet
hoe zwaar dat is: „De elektrisch on
dersteunde rolstoel weegt 24 kilo en
Tobi ruim 20. Het lukt mij niet meer
om hem met rolstoel en al op te til
len."
Uitklaptafel
Gelukkig komt er een tafel op de
begane grond vrij. Tobi wil op het
bankje, dus trekt Kim hem zijn
schoenen uit en hijst haar kereltje
naast zich. Hij kan niet zitten, wel te
gen haar aan leunen. „We doen dit te
weinig", zegt ze enigszins schuldbe
wust boven haar cappuccino. „Erg hè?
Het is bijna niet te doen, zeker niet in
mijn eentje." Haar zoon smult van
zijn warme appeltaart. Hij heeft een
bruine snor van de chocomel.
Tobi heeft aan zijn vroeggeboorte
cerebrale parese overgehouden; zijn
hersenen sturen zijn spieren niet
goed aan. Zelfstandig staan, zitten en
lopen is niet mogelijk. Ook zelf naar
de wc gaan lukt Tobi niet en dat
maakt een bezoek aan elke stad extra
spannend. „In Eindhoven weet ik dat
De Bijenkorf een fijne verschonings
ruimte heeft, dat stelt me altijd ge
rust. Sommige zaken hebben alleen
dinsdag 3 oktober 2017
Psycholoog René
Diekstra buigt zich over
de menselijke geest
Wie aan psycholoog Freud denkt, ziet een rood
fluwelen sofa voor zich. Terwijl hij juist graag
wandelde met patiënten. Dat zouden meer
mensen moeten doen, vindt René Diekstra.
Het is een bekende angst onder kunstenaars
Reageren? rene.diekstra@persgroep.nl
GO
VOORBIJ
MARS&
VENUS
Voorbij Mars
Venus - John
Gray Handvast-
ten van Ameri
kaanse bestselle
rauteur voor rela
ties in moderne,
complexe tijden
(Spectrum,
19,99)
Huid haar -
Jannes van Ever-
dingen en Kees-
Peter de Roos
Dermatologen
over de laatste
wetenschappe
lijke inzichten
(Lias, 22,95)
HANS SCHNITZLER
Kleine filosofie
van de digitale
onthouding -
Hans Schnitzler
Jongeren over
wat er gebeurt
als ze hun mobiel
wegleggen
(De Bezige Bij,
12,99)
Tegenwoordig overheerst de Wet van
Murphy. Alle problemen hopen zich op:
een gesprongen waterleiding, kapotte cv-
ketel, verstopte riolering. En dat naast je
volle werkweek. Tijd voor een middeltje.
Nu staat de passie
bloem Passiflora incar-
nata) bekend om haar
heilzame werking bij
stress. In torenhoge
doses zou het effect lij
ken op dat van canna
bis, volgens Wikipedia.
Merken als VSM en
A. Vogel voeren passi-
flora-producten in hun
assortiment. A. Vogel
biedt 'Passiflora Emoti
onele Balans' in tablet-
vorm aan, met ook ci
troenmelisse, valeriaan,
magnesium en zink.
Sommige internetver-
kopers noemen het een
homeopathisch ge
neesmiddel, maar dat is
onzin. De tabletten van
Vogel zijn 'fytotherapie'
oftewel een kruiden
middel.
Anders ligt dat bij de
druppels van VSM: de
aanduidingen D1 of D3
wijzen op een homeo
pathische verdunning.
Dat betekent dat je re
kening moet houden
met een beginvererge-
ring. Het wordt eerst
'Ik stop
pas als ik
doormidden
breek'
Dominique Prins
In de Week van de Toe
gankelijkheid, van 2 tot
en met 7 oktober, is het
motto 'aan tafel'.
leder(in), het netwerk
voor mensen met een
beperking of chronische
ziekte, het Revalidatie-
fonds, stichting Hoormij
en de Oogvereniging
vragen aandacht voor
de toegankelijkheid van
horecagelegenheden.
Eventuele belemmerin
gen om er samen te
kunnen eten zouden
voorkomen en opgelost
moeten worden.
Dit sluit aan bij het VN-
verdrag voor de rechten
van mensen met een
handicap. Bijna 20 pro
cent van hen kan niet
goed uitgaan, omdat
horeca nog te veel
drempels kent: je komt
niet naar binnen, de me
nukaart is onleesbaar,
door de akoestiek ver
sta je elkaar niet of je
kunt niet naar het toilet.
