De verwarrende eerste maanden van David Neres
24
Nadia Comaneci is als ambassadeur van de WK turnen terug op heilige grond
Eerst mannen,
dan vrouwen
A
V
Hans van Zetten (68), het turngewe-
ten van Nederland, gaat er goed voor
zitten in zijn huiskamer in Ermelo.
Op verzoek gaat hij 41 jaar terug in de
tijd. In de olympische arena van
Montreal staat Nadia Comaneci, een
frêle Roemeense van veertien lentes,
klaar voor wat een historische brug-
oefening zal blijken.
Van Zetten neemt een ademteug en
start een stortvloed aan turnjargon bij
het becommentariëren van de oude
tv-opnamen. „Overspreiden, tot
hang, dan de kip en de buikdraai
voorwaarts. Zwaai tot lighang. Halve
draai. Pakken naar de lage legger.
Weer een zweefkip tot hang aan de
hoge legger. Dan de kip naar de hoge
legger. Heupdraai voorwaarts. Op-
zwaaien, wegzetten en de hechtaf-
sprong tot stand."
Ontwikkeling
Adempauze. En dan, met een kriti
sche ondertoon: „Als je naar deze oe
fening kijkt, zeg je: Het kan al geen 10
meer worden, want ze had een klein
nahupje bij de landing. Maar ja, toen
was de norm anders. Turnen is voort
durend in ontwikkeling. We praten
nu over iets wat 41 jaar geleden ge
beurd is."
Het werd dus wel een 10, de eerste
ooit in het turnen. Comaneci zou er
dat olympische toernooi nog zes per
fecte optredens op laten volgen. Alle
maal op brug en balk. Het elektroni
sche scorebord in de hal was er niet op
berekend, dus kwam er 1.0 te staan.
De superlatieven waren niet van de
lucht.
Bij de vertraagde herhaling van
deze verplichte oefening geniet Van
Zetten nog na. „Hier zie je de buik-
draai voorwaarts, het hoog op-
zwaaien. Dit was al spectaculair, dat
SWISS TIMING
PROGRAMMA
je opzwaaide naar handstand. Dat dat
kón! Als ik als jurylid met de huidige
standaard naar dezelfde oefening kijk,
valt me op dat de armen niet recht zijn
bij het opzwaaien naar handstand. Dat
is minstens 0.3 punt aftrek per keer.
Dat doet ze twee keer achter elkaar.
Maar in die tijd telde de handstand
nog helemaal niet als element, het was
alleen een overgang naar een volgend
element. Iedereen werd in die tijd al
hyper van zo'n mooie hoge opzwaai.
„Ze heeft ook een super beensprei-
ding. Kijk, op het moment dat ze de
lage legger pakt is haar lichaam nog
mooi gestrekt, niet meteen gehoekt.
Dat zijn de effecten die belangrijk wa
ren in die tijd. De amplitude is opti
maal, heet het dan. De perfecte tech
niek met de meest optimale ampli
tude levert virtuoos turnen op. De af
sprong doet ze heel fraai, maar dit
hupje, hè. Dat is niet perfect. Dat is het
enige waarvan ik zeg: ze had geen tien
kunnen krijgen. Voor de rest zie ik
weinig imperfectie. Naar de standaard
van toen was het subliem. Maar deze
techniek is volledig gedateerd, omdat
de leggers van de brug destijds veel
dichter bij elkaar stonden."
Vervolgens passeren de andere zes
oefeningen waarmee Comaneci in
1976 grenzen verlegde. Sporadisch
spot Van Zetten, destijds zelf club
trainer bij landskampioen Pro Patria,
toch een schoonheidsfoutje. Zoals in
de toestelfmale op balk, nu het do
mein van Sanne Wevers.
„Hier camoufleert ze een kleine ba
lansverstoring. In de steunfase staan
de schouders niet dwars op de balk,
maar een beetje scheef omdat ze de
ene hand voor de andere zet. Tegen
woordig zou dat aftrek geven. Het
moet perfect zijn. En zag je die lan
ding: de voeten stonden niet naast el
kaar. En toch krijgt ze een 10. Ja, toen
vonden ze dat perfect. Bij noviteiten
weet de jury vaak nog niet wat een
perfecte uitvoering is. Ze zien iets
nieuws, dat maakt indruk. Het ziet er
mooi uit. Zonder stopfouten. Als een
hertje springt ze over de balk."
Twee jaar na de Spelen van Mont
real kwam Hans van Zetten Nadia
Comaneci in levenden lijve tegen in
China tijdens het zogeheten Vriend-
schapstoernooi. Van Zetten was in
tussen bondscoach van de Neder
landse turnsters. „Dat frêle meisje
van 1976 zag ik niet meer. De hormo
nen waren flink aan het werk ge
weest."
In het district Perus, in het noorden van
de Braziliaanse miljoenenstad Sao Paulo
waar David Neres werd geboren, von
den de Portugezen ooit goud. Ajax wist
het afgelopen januari zeker: met Neres
hebben we ook edelmetaal in handen.
Directeur spelerszaken Mare Overmars
trok de portemonnee en grapte bij de
presentatie dat de pers op zoek moest
naar een nieuwe bijnaam voor Over
mars. Mare Netto was niet meer gepast.
Neres en zijn transfersom. Die twee
dingen zullen nooit los van elkaar ge
zien worden. In de negen maanden dat
de rechtsbuiten nu bij Ajax is, heeft hij
nooit een paar goede wedstrijden achter
elkaar gespeeld.
Neres volgt het pad van zoveel Brazi
lianen met een droom om te slagen in
Europa. Voetbal is praktisch het enige
dat hij doet. Met zijn vriendjes op de
voetbalschool van Nacional de Pirituba.
Vanaf zijn vijftiende slaapt en voetbalt
hij dag in, dag uit op Cotia, het trai
ningscentrum van Sao Paulo, de club die
hem op zijn tiende scout. Hij speelt
maar acht wedstrijden in het eerste elf
tal als Ajax toehapt.
Praten doet Neres niet veel. Vooral
omdat hij naast zijn moedertaal slechts
een paar Engelse zinnen spreekt. De les
sen Engels bij Ajax, vier keer per week
en ook op zijn vrije dag, moeten daar
snel verandering in brengen. Want op
deze manier is het wel heel lastig om
Neres uit te leggen wat er precies van
hem verwacht wordt als hij de bal niet
heeft.
Ajax liet oud-speler en Braziliaan
Wamberto al eens opdraven om Neres
te ondersteunen. In zijn eigen taal mak
kelijk babbelen over voetbal en zijn op
drachten binnen het veld. Moeder Ma
ria, zijn broer en een familievriend zijn
half augustus bij Neres voor onbepaalde
tijd ingetrokken. Ook om hem comfor
tabel te laten voelen.
Binnen de selectie heeft hij vooral een
klik met André Onana, zeker nu zijn an-
dere maatje Davinson Sanchez is vertrokken
naar Tottenham. Aanvoerder Joël Veltman
zegt: „David heeft natuurlijk veel
moeite gehad met de taal. Maar hij
komt steeds meer los en maakt
grappen. Hij is vaak vrolijk. Ik heb
de indruk dat hij hier gelukkig
v is."
Een pure dribbelaar, altijd
voetballend op zijn gevoel. „Die
jongen kan heus wel voetballen," zegt
Tscheu La Ling, voormalig rechtsbuiten van
Ajax. „Maar laat hem nu eens gewoon op
links spelen met zijn goede linkerbeen.
Als linkspoot op rechts werkt alleen
j als je zo extreem goed bent als Arjen
v\ Robben. Dat niveau heeft Neres niet.
Miljoenen geef je alleen uit voor ab
solute, directe versterkingen. Dat is
Neres niet."
dinsdag 3 oktober 2017
PC
Een 10 met een nahupje
Het olympisch stadion van Mont
real is vanaf vandaag het decor
van de WK turnen. Met Nadia Co
maneci als ambassadeur. De Roe
meense schreef 41 jaar geleden
geschiedenis met zeven tienen.
Maar was het allemaal wel zo per
fect wat ze op de Spelen van 1976
liet zien?
Marcel Luyckx
Ermelo/Montreal
Nadia Coma
neci in actie op
de Olympische
Spelen van 1976.
Inzet: het score
bord in de hal
kon de 10 die zij
haalde niet aan
en dus stond er
1.00.
Vandaag: kwalificatie mannen
met Epke Zonderland (brug en
rek), Bart Deurloo (rek, vloer en
voltige), Casimir Schmidt (vloer
en voltige), Frank Rijken (brug
en rek), Bram Verhofstad (vloer)
en Boudewijn de Vries (voltige).
Morgen: kwalificatie vrouwen
met Sanne Wevers (brug en
balk), Eythora Thorsdottir (balk
en vloer), Lieke Wevers (balk) en
Tisha Volleman (sprong en
vloer).
Voor de eerste keer was miljoenen
aankoop David Neres (20) afgelopen
weekeinde écht belangrijk voor Ajax.
Gaat hij zijn transfersom van twaalf
miljoen euro ooit waarmaken?
Daniël Dwarswaard
Amsterdam
David Neres. foto pro shots
ük
