mensenrechten:
Saoedische vrouwen
mogen achter het stuur
Veelbelovende gasbel Noordzee: 'Grootste vondst in 25 jaar'
Decreet van koning Salman helpt imago en economie in conservatief land
10
Vrouwen in Saoedi-Arabië mogen
voortaan autorijden. Dit besluit
in het ultraconservatieve koninkrijk is
een flinke stap in het verbeteren van de
vrouwenrechten.
Vrouwen horen geen auto te bestu
ren, want daarmee beschadigen ze
hun eierstokken, zei een hoge isla
mitische geestelijke niet al te lang
geleden. En een vrouw die auto
rijdt, leidt tot losbandigheid, vond
hij.
Saoedi-Arabië is het enige land
ter wereld waar vrouwen niet mo
gen rijden. De nationale en islami
tische wetten verbieden het niet
expliciet, maar de overheid ver
strekte simpelweg geen rijbewij
zen. Vrouwen die toch een auto be
stuurden, werden gearresteerd.
Dat is nu verleden tijd. Per de
creet heeft de Saoedische Koning
Salman bepaald dat vrouwen vanaf
juni 2018 zelf een auto mogen be
sturen: „De maatschappij is er klaar
voor."
„Dat is groot nieuws. Veel Saoe
dische vrouwen voeren hier al jaren
actie voor. Zij zijn echt door het
dolle heen", zegt Annemarie van
Geel, Saoedi-Arabië-expert en on
derzoeker aan de Radboud Univer-
Veel Saoedische
vrouwen voeren hier
al jaren actie voor. Zij
zijn echt door het
dolle heen
siteit in Nijmegen. Decennialang
zijn vrouwen die uit protest achter
het stuur kropen opgepakt en hun
namen door het slijk gehaald. Ze
raakten hun baan kwijt en hun auto
werd in beslag genomen. In 2011
werd een vrouw veroordeeld tot
tien zweepslagen, al draaide de ko
ning dat vonnis na veel protest te
rug.
Een overheidscommissie buigt
zich de komende maand over de
praktische invulling van het ophef
fen van het rijverbod. Een grote be
lemmering vormt bijvoorbeeld het
voogdij systeem voor vrouwen. Het
is nog onduidelijk of zij voor het
volgen van rijlessen toestemming
nodig hebben van hun man of een
mannelijk familielid. „Bovendien
zullen veel vrouwen alleen een rij
opleiding willen volgen bij een
vrouwelijke instructeur. Die zijn er
nog niet. En als ze een ongeluk krij
gen of autopech, zijn er in Saoedi-
Arabië geen vrouwelijke verkeers
agenten om de automobilistes te
helpen", zegt Van Geel.
Saoedi-Arabië hangt een strikte
vorm van de conservatieve islam
aan, het zogeheten wahabisme.
Vrouwen moeten zich houden aan
strikte kledingvoorschriften en als
ze willen reizen, werken of toegang
willen hebben tot de gezondheids
zorg, moeten ze worden vergezeld
van hun man of een mannelijk fa
milielid of schriftelijk toestemming
van hen hebben.
Volgens Van Geel, die veelvuldig
in Saoedi-Arabië is geweest, geeft
de koning vrouwen nu toestem
ming om auto te rijden om de repu
tatie op te krikken. „Het land voert
een bloedige oorlog in het buurland
Jemen en krijgt daarop veel kritiek.
Maar ook het almaar inperken van
de politieke vrijheden komt Sa
oedi-Arabië op veel commentaar te
staan. Het opheffen van het rijver
bod voor vrouwen is bedoeld om
het imago op te poetsen."
Ook de economie speelt een rol,
zegt de onderzoekster. „Saoedi-
Arabië is lang afhankelijk geweest
van olie-opbrengsten. Die lopen nu
terug en het land zoekt naar nieuwe
manieren om geld te verdienen.
Vrouwen gaan daarbij een rol spe
len en daarvoor is het nodig dat ze
mobiel zijn."
Vanwege de wetgeving hadden
veel families een eigen chauffeur
om de vrouwen te vervoeren. In het
land zijn er maar liefst 800.000,
vooral uit landen als Pakistan.
De jonge kroonprins Moham
med is de drijvende kracht achter
het moderniseringsprogramma Vi
sie 2030, waarvan het opheffen van
het rijverbod deel uitmaakt. Een
deel van de conservatieve geestelij
ken reageert woest op het besluit.
De reacties variëren van: 'vrouwen
zijn te stom om te rijden' tot 'dit
gaat leiden tot een onwenselijke
mengeling van de sekses'.
Afgelopen weekend reageerden
de meest conservatieve Saoediërs al
verontwaardigd toen vrouwen voor
het eerst toegang kregen tot festivi
teiten in het sportstadion van de
hoofdstad Riyad, tijdens een natio
nale feestdag. „Stap voor stap ver
beteren de rechten voor vrouwen in
het land. Maar we mogen niet ver
geten dat Saoedi-Arabië nog altijd
een land is waar veel onvrijheid
heerst."
Maar zover is het nog lang niet. Meer
proefboringen zijn nodig en er is ook
nog geen winningsvergunning.
Een consortium van Hansa Hydro
carbons, Oranje-Nassau Energie en
Energiebeheer Nederland (EBN, ei
gendom van de staat) is bij een proef
boring op 20 kilometer ten noorden
van Schiermonnikoog - op volle zee -
gestuit op aardgas. Volgens het minis
terie van Economische Zaken gaat het
om 6 miljard kubieke meter 'produ-
ceerbaar' gas. Daarmee gaat het in eer
ste instantie om een 'klein' veld. De
ervaring leert dat er in de omgeving
meer gas kan zitten en dat het veld in
totaal wel eens goed zou kunnen zijn
voor 6o miljard kuub. Experts jubelen
in het Financieele Dagblad al over de
'grootste gasvondst in 25 jaar'.
Meer proefboringen zijn nodig om
het veld in kaart te brengen. Economi
sche Zaken verwacht dat het consor
tium voor verdere proefboringen
nieuwe vergunningen zal moeten
aanvragen.
Omdat het veld in de Noordzee ligt,
is zo'n vergunning relatief makkelijker
te verkrijgen dan wanneer het in de
Waddenzee zou hebben gelegen, dat
is aangemerkt als beschermd Natura
2000-gebied. Het consortium denkt
vier tot vijf jaar nodig te hebben om
het gas uit de bodem te kunnen halen.
Door het dichtdraaien van de gas
kraan in Groningen zijn de rijksin
komsten teruggelopen. Werd in 2013
nog 15,4 miljard euro verdiend, in 2016
was dat nog maar 2,4 miljard euro.
donderdag 28 september 2017
Saoedi-
Arabië was
het enige
land ter
wereld waar
vrouwen
geen auto
mochten
rijden.
FOTO REUTERS
Gerben van 't Hof
Rotterdam/Riyad
-Annemarie van Geel
Opheffing rijverbod grote
stap vrouwenrechten
Bekijk het filmpje op
•n pzc.nl/video
Een veelbelovende gasvondst in de
Noordzee zou goed nieuws kunnen
betekenen voor de schatkist, nu de
inkomsten uit het Groningenveld
fors zijn teruggelopen.
Laurens Kok
Den Haag
Booreiland, fotohh
