II
13
Ik heb werkelijk
nooit heimwee
gehad
kenden vanuit zijn tijd in Zeeuws-
Vlaanderen. „Er was nog maar één
straat in de polder", vertelt ze, „de
Zwartemeerweg. Ik vond het mooi
om te zien. Op de terugweg zijn we
over de Afsluitdijk gereden. Prach
tig"
In september 1949 kreeg Eva ver
kering met Piet de Zeeuw. Hij was
toen al ploegbaas voor de Dienst
IJsselmeerpolders. De directie
vroeg steeds aan hem of hij geen
trouwplannen had. Eva de Zeeuw:
„Alleen mannen die getrouwd wa
ren konden landbouwkundig op
zichter worden. Daarom zijn we in
april 1950 al getrouwd. Hij mocht
toen mensen aan het werk zetten:
sloten graven en draineerbuizen
leggen. We kwamen eerst op een
boerderij aan de Sloefweg ten zuid
oosten van Emmeloord terecht.
Van daaruit werden de ontgin
ningswerken uitgevoerd. Ik was er
vaak alleen, dat was ik gewend. We
hadden geen telefoon, maar wel al
lemaal een fiets, de vrouwen kon
den elkaar opzoeken. Mijn ouders
en andere familieleden kwamen
vaak kijken hoe het ging. Naar mijn
gevoel leefden we als God in Frank
rijk. Ik heb werkelijk nooit heim
wee gehad. Hier kenden mensen
me niet, was ik er geen van Scheele.
Dat vond ik prima. Ik heb nooit dia
lect gepraat, tegen de kinderen ook
niet. Dialect, dat vond ik niks. Er
zijn veel Zeeuwen in de polder. Er
is maar één familie De Zeeuw."
Verdeling
Het echtpaar De Zeeuw kwam in
1955 terecht op de boerderij waar
we nu zitten te praten. Piet wilde
gaan boeren en had zich in 1952
voor het eerst ingeschreven. Er wa
ren altijd veel meer gegadigden dan
er boerderijen waren. Pas bij de
derde inschrijving hadden ze
'prijs'. Ze kregen het goede nieuws
tussen kerst en oudjaar van 1954.
Volgens moeder De Zeeuw werd er
bij de verdeling streng op gezindte
gelet: dat er niet alleen katholieken
of alleen gereformeerden in de pol
der kwamen te wonen. De bedrijfs-
grootte was 48 hectare, allemaal
pacht. Eva de Zeeuw: „In de jaren
60 heb ik wel tractor gereden, met
een kar naast de aardappelrooier.
Tot de jongens groot genoeg wa
ren." Dat was het begin. In 1974
konden de gebouwen van de
Dienst Domeinen worden overge
nomen. Twintig jaar later kon ook
de grond uit erfpacht in eigendom
worden verkregen. De schaalver
groting begon al in 1978, toen voor
het eerst een vrijgekomen boerderij
werd opgekocht.. Jaap de Zeeuw:
„Er was net een mogelijkheid om
een kavel van 30 hectare bij Ens te
kopen. Dat deden we. Niet veel la
ter reed er een makelaar het erf op.
Hij had nog een andere boerderij
vrij bij Emmeloord. Zo gingen we
verder." Moeder De Zeeuw: „Ja, het
zijn werkers." Inmiddels zijn er
tien bedrijven overgenomen, wat
206 GEZINNEN
heeft resulteerd in een agrarische
onderneming met 500 hectare land
en diverse boerderijen.
Hans woont met zijn gezin op
het bedrijf bij Nagele, broer Jaap
heeft met zijn gezin een boerderij
in de buurt van Emmeloord.
Vader De Zeeuw vond dat zijn
zoons maar beter geen boer konden
worden. Eind jaren 60 was er geen
grond voor uitbreiding beschik
baar, sommige boeren kochten
grond in Groningen. Jaap moest
maar de techniek ingaan. Maar ja,
hij vond het boeren veel mooier en
maakte van de een op de andere
dag de overstap naar de landbouw
school in Dronten. Na zijn dienst
tijd in 1975 werkte hij eerst ander
halfjaar thuis. Broer Hans volgde
hetzelfde spoor, de middelbare
landbouwschool. Toen was de weg
vrij voor vader en zoons om samen
een maatschap te vormen.
Terugblikkend constateren de
broers dat ze een beetje geluk heb
ben gehad toen ze in 1978 besloten
uit te breiden. Hans de Zeeuw: „We
hebben steeds de uitdaging ge
zocht. We kunnen nu wel zeggen
dat de landbouw goed is geweest.
De Noordoostpolder is nog altijd
één van de modernste landbouw
gebieden van Europa. Het land is
opgebouwd vanuit een pioniers
geest. Ouders brengen die over op
hun kinderen."
Boers
Arnoud kan erom glimlachen. „Je
wordt wel een beetje in een rich
ting geduwd", zegt hij. „Niet ie
dereen krijgt zo'n kans. Toch, de
politiek is slecht geïnformeerd.
Vanuit de Randstad hebben men
sen een heel verkeerd beeld. Als ik
in een kroeg sta, zal ik niet meteen
zeggen dat ik boer ben." „Echt
niet?", vraagt vader Hans verbaasd.
Arnoud: „Niet dat ik er niet trots
op ben. Maar ik probeer niet boers
over te komen."
Het klopt volgens de mannen
dat de moderne boer onder druk
staat. Voor hen is de pootaardappel
één van de kurken waarop de Ne
derlandse akkerbouw drijft. Ze
zeggen: „We planten eens in de
drie jaar aardappelen op een kavel.
Eens in de vijfjaar zou beter zijn,
maar daarvoor is de grond te
duur." Ze kienen hun zaken uit.
De kavels in de polder zijn 300 bij
800 meter. De opbrengst van een
rondje van 600 meter past precies
in de bunker van de aardappel
rooier. Die kan dan op het eind
van de akker lossen, zodat er geen
zware karren het land oprijden.
Dat is beter voor de structuur van
de grond.
De zon breekt door. Uien, aard
appelen, het wordt tijd. In de keu
ken zijn de mannen De Zeeuw het
eens. Hun lach is tot buiten op het
erf te horen, als ze concluderen:
„Boeren, dat is arm leven en rijk
sterven."
zaterdag 23 september 2017
GO
EMMELOORD
- Eva de Zeeuw-Scheele
De Noordoostpolder is deel
van de provincie Flevoland,
de jongste provincie van Ne
derland, die ontstond door
droogmaking van een deel
van de Zuiderzee. Sinds de
polder droog viel op 9 sep
tember 1942 ligt er circa
40.000 hectare akkerland.
Zeeuwen hadden een belang
rijke inbreng. In 1948 werd be
sloten om boeren van het door
de oorlog geteisterde Walche
ren voorrang te geven bij de
inschrijving op nieuwe boerde
rijen. Tussen 1949 en 1953
verhuisden 118 Walcherse
boerengezinnen naar het
nieuwe land. Na de Ramp van
1953 volgden er nog eens 88
boeren van Schouwen-Duive-
land.
Hans en Arnoud de Zeeuw tijdens de uienoogst. foto freddyschinkel
A Eva en Piet de Zeeuw, foto privecollectie
In Nagele staat het
boerenbedrijf van
familie De Zeeuw.
URK
NAGELE
A Piet de Zeeuw (derde van rechts) en andere pioniers, foto privé
A Uienoogst in de Noordoost polder, foto freddy schinkel
