Nieuwe kopzorg voor uientelers door verdwijnen f ipronil
10 2
PRINSJESDAG 2017 ZEELAND DEELT OOK MEE IN MILJOENENPOT
Hetdemissionaire-
kabinet
presenteerde
gisteren de
Miljoenennota en
de begroting voor
2018 Wat zit er in
voor Zeeland?
Het kabinet draagt zoals verwacht
27,7 miljoen euro bij aan de sane
ring van de voormalige fosforfa-
briek Thermphos bij Nieuw-
dorp. Oud-PvdA-leider Diederik
Samsom adviseerde een maand
geleden het nog resterende gat van
83 miljoen euro te dekken met een
even grote bijdrage van het Rijk,
havenbedrijf Zeeland Seaports en
de provincie Zeeland, elk 27,7 mil
joen. Tot nog toe wilde het Rijk
niets weten van een bijdrage, maar
komt nu dus toch over de brug. Al
geldt er wel een voorwaarde: het
kabinet legt het geld alleen op tafel
als de provincie en het havenbe
drijf dat ook doen. Bovendien wor
den eventuele financiële mee- of
tegenvallers in gelijke mate ge
deeld door het Rijk, de provincie
en het havenbedrijf.
Wielingen
Ook trekt het Rijk de portemon
nee om de drempel Wielingen in
de monding van de Westerschelde
weg te halen. Het wil de helft be
talen, tot een maximum van 2 mil
joen euro. Al meer dan tien jaar
vragen bedrijven in de havens om
de bult weg te halen. Want som
mige schepen kunnen bij bepaalde
waterstanden de havens niet be
reiken. Het weghalen van de
drempel betekent dat de Wester-
schelde over een breedte van 180
meter wordt 'verdiept' van 14,90
naar 15,50 meter. Daarvoor moet
600.000 kubieke meter specie ge
baggerd worden. De operatie kost
in totaal naar schatting 3,5 miljoen
euro. Nog dit jaar moet het werk
worden afgerond.
Vooroevers
Een financiële tegenvaller is er
ook. Het versterken van de vooroe
vers - het gedeelte van de dijk dat
onder water ligt - in de Ooster-
schelde kost 7,8 miljoen meer dan
gedacht. Dat komt doordat bij de
bestortingen bij Burghsluis, de
Schelphoek en Zierikzee in 2014
tegen de voorschriften in fijn grind
is gebruikt door de aannemer. Dat
leidde tot protesten van kreeften
vissers; zij betogen dat kreeften
daar niet meer kunnen leven. De
Raad van State schortte de vergun
ning op en er moeten compense
rende maatregelen worden geno
men (extra zandsuppletie op de
Roggenplaat).
Water
Zeeland speelt ook een rol in het
nieuwe Deltaprogramma dat tij
dens Prinsjesdag is gepresenteerd.
Naast waterveiligheid en zoet wa
ter is daaraan het thema 'ruimte
lijke adaptatie' toegevoegd. Neder
land moet zich sneller voorberei
den op de klimaatverandering,
blijkt daaruit. De kans op water
overlast, hitte, droogte en over
stromingen neemt toe. Dat levert
Deltacommissaris
Wim Kuijken vraagt
het kabinet om 230
miljoen euro per jaar
risico's op voor de economie, ge
zondheid en veiligheid. Deltacom
missaris Wim Kuijken vraagt het
nieuwe kabinet daarvoor 230 mil
joen euro per jaar vrij te maken,
een wens die eerder al was uitge
sproken door de provincies en de
waterschappen.
Er staan nog geen concrete
Zeeuwse maatregelen in het Del
taprogramma, maar de provincie
wordt wel een aantal keren aange
haald als voorloper. Zo wordt na
drukkelijk gewezen op de hitte-
stress die in Zeeland wordt geme
ten en waaruit blijkt dat de provin
cie tot de warmste regio's van Ne
derland behoort. Hitte kan niet al
leen gevolgen hebben voor men
sen, maar bijvoorbeeld ook voor
bruggen die niet meer sluiten of
opengaan.
Volgens Kuijken 'valt veel te le
ren' van de hittekaarten die Zee
land maakt en de ruimtelijke con
sequenties die daaruit worden ge
trokken, zoals vergroening. Kuij
ken gaat uit van het principe 'we
ten, willen werken'. Het meten van
hittestress valt onder weten, het re-
creatie- en natuurproject Waterdu-
nen bij Breskens onder 'werken'. In
het Deltaprogramma wordt Water-
dunen genoemd als een voorbeeld
waarbij de aanpak van klimaatop-
gaven, - in dit geval veiligheid te
gen overstromingen - wordt ge
koppeld aan gebiedsinrichtings-
projecten met natuur en toerisme.
Gedeputeerde Ben de Reu geeft
aan dat Zeeland koploper wil blij
ven op het gebied van aanpassin
gen aan de klimaatverandering
door het een plek te geven in de
nieuwe omgevingsvisie. Die moet
begin 2019 klaar zijn.
Techniekonderwijs
De Brabants-Zeeuwse Werkge
versvereniging (BZW) vraagt in
een reactie op de Miljoenennota
aandacht voor de 'dreigende kaal
slag in het technisch onderwijs'.
Door de vergrijzing van de
Zeeuwse bevolking, de al krappe
arbeidsmarkt én de invoering van
nieuwe profielen in het vmbo,
dreigt op termijn een techniekin
farct. Het tekort aan technische
vakmensen groeit snel, terwijl er te
weinig jongeren kiezen voor tech
niek. Door de afkalvende instroom
kunnen tot 2020 waarschijnlijk
zo'n 1100 technische banen niet
worden ingevuld.
De BZW maakt zich dan ook
grote zorgen over de snel dalende
leerlingenaantallen. De werkge
versvereniging vreest dat scholen
door de geringere instroom van
leerlingen minder zullen investe
ren, terwijl nieuwe profielen als
'produceren, installeren en ener
gie', 'bouwen, wonen en interieur
als ook 'mobiliteit en transport'
juist extra investeringen vereisen.
Daarom vraagt de BZW minister
Sander Dekker van Onderwijs te
garanderen dat het techniekonder
wijs bereikbaar blijft voor alle jon
geren in Zeeland en Brabant.
Over drie jaar is de insecticide fi-
pronil niet meer beschikbaar voor
de telers. Met dat middel geven ze
het uienzaad een coating die de
hapgrage uienvlieg moet weer
staan. Door het zaad te coaten, hoe
ven de telers niet meer specifiek te
gen uienvliegen te spuiten. Zonder
dat laagje zouden de vliegen op het
veld grote schade aan uien kunnen
aanrichten. Ze eten zich bij de wor
telhals naar binnen en hollen de ui
uit. Zo'n aangevreten ui is onver
koopbaar.
Chemiebedrijf BASF heeft het fï-
pronil bevattende zaadbehande-
lingsmiddel Mundial ontwikkeld.
Het is de enige producent. Mundial
is alleen in Nederland toegelaten,
maar de toelating stopt deze
maand. BASF heeft bij de Europese
Unie geen verlenging aangevraagd,
omdat de dossiereisen niet eendui
dig zijn, zegt Eric Kiers, die bij
BASF verantwoordelijk is voor
duurzaamheid en productbeheer.
Bij die afweging speelt ook mee
dat Mundial alleen in Nederland is
toegelaten. De kosten van peper
dure veldproeven die de EU zou
kunnen eisen, wegen vermoedelijk
niet op tegen de verkoopopbrengst.
Wel heeft BASF bij het Europese
Hof van Justitie in Luxemburg een
procedure aangespannen. Daarin
eist het chemiebedrijf uitstel van de
vervaldatum en duidelijkheid over
de aanvraageisen. Waarschijnlijk is
er voldoende Mundial op voorraad
om het tot en met het teeltseizoen
van 2019 uit te zingen.
Daarna moeten telers op zoek
naar een alternatief. Dat is er deels.
Bijvoorbeeld door biologische in-
sectenbestrijding. Het teeltdiagno-
sebureau De Groene Vlieg bestrijdt
uienvliegen met gekweekte soort
genoten. Er wordt een overmaat
aan gesteriliseerde uienvliegen in
het veld losgelaten. De meeste
Mundial is alleen in
Nederland
toegelaten, maar de
toelating stopt deze
maand
wilde uienvliegwijfjes paren dan
met een steriel mannetje, waardoor
de eieren niet uitkomen. Zo wordt
schade voorkómen en wordt het
aantal uienvliegen tot een laag ni
veau teruggebracht, stelt het be
drijf. De vraag is of daarmee de ui
envlieg volledig aan banden is ge
legd. In de sector bestaat twijfel of
biologische insectenbestrijding net
zo goed werkt als Mundial.
Gijsbrecht Gunter, spreekbuis
van de uienhandelaren, kan de ge
volgen nog niet overzien. Als Mun
dial niet meer beschikbaar is, mag
dat volgens hem niet leiden tot ex
tra spuitronden op planten die tot
wasdom zijn gekomen. „Dat lijkt
me niet duurzaam." De naderende
stop op het gebruik van fipronil in
de akkerbouw, heeft geen verband
met de fipronil-affaire in de pluim
veehouderij.
woensdag 20 september 2017
WA
Wat heeft Den Haag in petto?
Jeffrey Kutterink en
Ernst-Jan Rozendaal
Den Haag
A Het Rijk komt nu ook over de brug met een bijdrage voor de sanering van Thermphos. fotorubenoreel
A Uientelers vrezen voor hun
oogst over een paar jaar.
De uientelers mogen voorlopig
de kiemremmer MH blijven ge
bruiken, maar de voor Zeeland
belangrijke teelt en export heeft
er een nieuwe kopzorg bij.
Frank Balkenende
Vlissingen
