14
INTERVIEW SOUAD MEKHENNET
De Duits-Arabische journaliste Souad Mekhennet
ontmaskerde Jihadi John en schreef een boek over
islamistische extremisten. „Kun je ze wel integreren?"
V'lil
f ^B ^B ou je je aan de recht-
Bj staat of niet? Geldt de
rechtstaat ook voor
moordenaars die de
WÊ 19 ergst denkbare
wreedheden hebben begaan, of zeg
je: voor hen gelden andere regels?"
Het antwoord van Souad Mekhen-
net op de vraag wat het Westen aan
moet met voormalige IS-strijders laat
zich raden. Gelijke monniken, gelijke
kappen, stelt de journaliste van
The Washington Post, een kenner van
het jihadisme. Ze verdiepte zich in de
achtergronden van de daders van
9/11, ontmaskerde 'Jihadi John' (de
Brit die IS-gijzelaars onthoofdde) en
sprak met gevaar voor eigen leven
met jihadisten. Onlangs verscheen de
Nederlandse vertaling van het boek
dat ze schreef over haar ervaringen.
Mekhennet: „De meeste IS-gangers
zijn hier geradicaliseerd, in Europa.
De meerderheid van de uitreizigers
was bekend bij de autoriteiten, som
migen stonden zelfs op een lijst.
„Duitsland stond op het punt de
Tunesiër uit te wijzen die eind 2016
de aanslag op de kerstmarkt in Ber
lijn pleegde, waarbij twaalf doden en
vele gewonden vielen. Hoe kunnen
wij dan zeggen: we willen ze niet te
rug? Als wij willen dat Tunesië, Alge
rije en Marokko mensen terugnemen
die niet in Europa zijn geboren maar
er wel opgroeiden, hoe kunnen wij
dan niet de mensen terugnemen die
in onze buurten radicaliseerden?
„Ik werd geraakt toen ik een jon
getje van nog geen zes jaar oud sprak
dat was gevlucht uit Raqqa. Hij te
kende een onthoofding die hij moest
bijwonen en vroeg me: waarom lie
ten jullie die lui op ons los?"
Het is niet de islam die
mensen radicaliseert,
het zijn mensen die
de islam radicaliseren
„Je praat over mensen die bereid wa
ren anderen te onthoofden. De vraag
is: kun je ze wel integreren? Je hebt
een systeem nodig dat met ze afre
kent. Europa is er nu niet klaar voor.
Maar zij zijn onze verantwoordelijk
heid. Ze veranderden in wie ze wer
den midden in onze samenleving."
„De vraag is: wie spreekt namens de
islam? Ik ben in Mekka geweest, waar
Abraham, de grondlegger van het jo
dendom, zijn voetsporen heeft ach
tergelaten. Mannen en vrouwen wor
den in Mekka niet gescheiden en
vrouwen dragen er geen hoofddoek.
Als je jongeren hier dat vertelt, zie je
een groot aha-moment. Als mensen
zeggen dat zulke zaken verplicht zijn,
hoe kan het dan dat het in Saoedi-
Arabië anders is?
„De moslimgemeenschap heeft de
verantwoordelijkheid hierover te
praten en over de vraag wie het recht
heeft zich namens wie uit te spreken
en op welke boeken je je wel en niet
kunt baseren. De islam moet een rol
spelen. Het gaat om de vraag: welke
interpretatie van de islam? Dit is
geen botsing der beschavingen, want
het is niet de islam die mensen radi
caliseert, het zijn mensen die de is
lam radicaliseren."
„Je kunt erover twisten of de meeste
terreur in Europa van moslims komt,
maar er is wel degelijk een probleem.
Mensen gebruiken de islam als ex
cuus voor hun geweld en terrorisme.
Daar is een reden voor. Ronselaars
van jihadistische groepen zeggen: je
zult nooit geaccepteerd worden als
echte Duitser of Nederlander of
Fransman, want ze haten je als mos
lim. Ze gebruiken de Mohammed-
cartoons in Denemarken, en zeggen:
zulke cartoons over Jezus zijn niet
gepubliceerd door Jyllands-Posten
om lezers niet te kwetsen. Ronselaars
spelen in op de slachtofferrol. We
moeten ze hun argumenten ont
nemen, want de val van Raqqa en
Mosul is niet het einde van radicali
sering."
Elke religie kan worden
misbruikt om geweld
te rechtvaardigen.
Er is wel een debat
nodig binnen de islam
„Dat is er niet, maar er zijn wel over
eenkomsten tussen uitreizigers. De
meeste bekeerlingen komen uit ge
broken gezinnen. Allochtonen van de
tweede of derde generatie hebben
vaak een conflict met hun vader, die
ze zien als zwakkeling. Ze zijn boos
op de samenleving waar ze zijn gebo
ren en op de samenleving van het
land van herkomst.
„Hun ouders wilden vooral hun
land van herkomst tonen dat ze ge
slaagd zijn, terwijl ze hier werk de
den dat niemand anders wilde doen.
Ze investeerden weinig in de toe
komst van hun kinderen. Die kinde
ren zien zich als slachtoffer en willen
hun eer en religie verdedigen."
„Al zou er een verbod komen, dan
nog is er het internet. Veel radicalise
ring geschiedt online. Je wakkert de
nieuwsgierigheid mogelijk juist aan
als je het ondergronds dwingt. Het is
misschien effectiever mensen te
overtuigen van hun dwaling."
„Nee. Maar ik twijfel wel aan som
mige mensen die zeggen dat ze bij
mijn geloof horen. Elke religie kan
misbruikt worden om geweld te
rechtvaardigen. Er is wel een debat
nodig binnen de islam. Mensen
moeten interpretaties ervan ter dis
cussie stellen, inclusief het salafisme.
Samenlevingen moeten kijken: wie
preekt in de moskee?
„Ik denk dat het goed zou zijn als
de overheid zou zorgen voor een
mooie buurtmoskee, op voorwaarde
dat elke moslim er mag bidden en de
preken simultaan worden vertaald of
in de taal van het betreffende land
worden gehouden."
woensdag 20 september 2017
GO
'Jihadisten zijn onze
verantwoordelij kheid
Bas Soetenhorst
Amsterdam
Oké, dus ze moeten terugkomen.
En dan?
Is er een rol voor de islam in dit
verhaal?
Maar is er een verband tussen het
feit dat meeste terreur in Europa
door moslims wordt gepleegd en
de islam?
Souad Mekhennet
verdiept zich soms
met gevaar voor eigen
leven in de achter
gronden van jihadis
ten. „De meest IS-
gangers zijn hier gera
dicaliseerd, in Eu
ropa." FOTOBENNIKILB
Wat is het standaard-cv van een
Syriëganger?
Helpt een verbod op salafisme?
Hebt u zelf ooit aan uw geloof ge
twijfeld?
Souad Mekhennet: Ik moest alleen
komen. Reizen naar het front van de
jihad. Nieuw Amsterdam, 19,99.
