Nobelprijs Suu Kyi ter discussie
12
RAPPORT UNIVERSITEIT
Spanje raakt steeds leger. Althans, het
weidse platteland. Meer dan 4.000 dorpen
dreigen hun laatste inwoners kwijt te raken.
De redding is ver weg.
De lange, kaarsrechte weg naar La
Almolda is een lege, zinderende strook
asfalt tussen geelgroene gerst- en
maisvelden. Soms kleurt de omgeving
paars, door de alfalfa. Verder is er niets,
de totale leegte. Even verderop ver
dwijnen ook de gewassen, wordt het
land nog droger, geler, grauwer. Wel
kom in Los Monegros, de enige steppe
van Europa, en op sommige plekken
r.. meereenwoestijn. In La Almolda
zelf, een van de grotere plaats
jes van de streek, lopen nog
wel enkele mensen over
straat. Manuel Pueyo
kijkt ze na vanuit de
deuropening van zijn
huis, in de schaduw.
„Op die graanvelden daar
werken nog maar weinig
mensen. Sommigen hebben
werk op de tolweg, de meesten
in de hotels en restaurants aan
de oude hoofdweg waar het
vrachtverkeer langsrijdt."
Ooit, in de jaren zestig, woonden
i er 1.400 mensen in La Almolda. Nu
"staan er nog 550 mensen ingeschre
ven, maar volgens Pueyo wonen er
slechts 300 permanent. „De rest
komt in het weekend over uit de
grote stad, uit Zaragoza, waar ze
wonen en werk hebben." De massale
trek van het platteland naar metropo
len als Madrid, Barcelona en Valencia
heeft het platteland leeggezogen. 60
procent van de Spaanse gemeenten
heeft minder dan 1.000 inwoners. Sa
men beslaan ze 40 procent van het
land, maar er woont maar 3 procent
van de bevolking van heel Spanje.
Liefst 4.200 van die dorpen worden
met 'uitsterven' bedreigd, aldus een
recente studie van de Universiteit
van Barcelona, getiteld De demografi
sche duurzaamheid van het lege Spanje.
Want Spanje is leeg, op de meeste
plekken. Zoals hier in de streek Los
Monegros, met een bevolkingsdicht
heid van slechts 7,4 inwoners per
vierkante kilometer, drie keer min
der dan Schiermonnikoog, de dunst-
bevolkte gemeente van Nederland.
Vooral in het centrale en noordelijke
deel van Spanje wordt het steeds stil
ler.
Jonge vrouwen
„De grote exodus van tussen 1950 en
1990 is minder geworden, maar dat
komt doordat er bijna niemand meer
is in de leeftijd om te emigreren,"
schrijft onderzoeker Joaquin Recano
in het rapport. „Dat die dorpen toch
steeds leger raken, komt door het veel
hogere sterfte- dan geboortecijfer,
door de vele oude mensen en de af
wezigheid van jonge vrouwen. Die
iOm mensen
te trekken
werden in
sommige
dorpen banen
en gratis
huizen
aangeboden
zijn massaler weggetrokken dan
mannen."
Enkele kilometers verderop, dicht
bij de snelweg van Madrid naar Bar
celona, is te zien waar dat uiteindelijk
toe leidt. Naar het dorpje Cardiel
loopt geen asfaltweg. De enige bewo
ner blijkt een zwerver te zijn. De
kerk, op de vroegere pelgrimsroute
naar Santiago, is gerenoveerd. Het in
formatiecentrum over het verleden
van Cardiel is gesloten. Er is weieens
een film opgenomen, een western.
School
In de nabijgelegen provincie Teruel
hebben sommige dorpen geprobeerd
nieuwe inwoners mét kinderen te
trekken. Die kregen een gratis huis
aangeboden en een baan voor de
ouders, maar voor een school moes
ten de kinderen vaak 20,30 kilometer
reizen. Veel buitenlandse emigran
ten, zonder werk in de grote stad,
kozen voor zo'n avontuur. Maar de
aanwas bleek slechts tijdelijk, aldus
Recano. „Uiteindelijk vonden ook
deze mensen in die afgelegen dorpen
niet het leven dat ze er hadden
verwacht."
Het rapport is niet optimistisch
over het 'lege Spanje'. Zonder werk,
zonder toekomstperspectief in
onherbergzame streken waar het
's zomers boven de 40 graden kan
zijn en waar 's winters soms maan
denlang sneeuw ligt, zullen de laatste
bewoners sterven, hun huizen ver
vallen en de dorpen zullen uiteinde
lijk van de kaart verdwijnen.
Aung San Suu Kyi krijgt na haar terug
houdende toespraak over de crisis
rond de Rohingya snoeiharde kritiek
over zich heen. De politiek leider van
Myanmar (voormalig Birma) wordt
verweten 'een marionet van de mili
taire junta' te zijn.
Mag iemand die de mensenrechten
verraadt de Nobelprijs voor de Vrede
houden, die zij in 1991 kreeg voor haar
strijd voor diezelfde mensenrechten?
Bovendien blijft Aung San Suu Kyi
doof voor de smeekbede van andere
Nobelprijswinnaars, onder wie Malala
Yousafzai en Desmond Tutu, om het
veiligheidsapparaat tot de orde te roe
pen en de crisis te bezweren.
Aung San Suu Kyi is niet de eerste lau
reaat die felle discussies oproept.
Theodore Roosevelt kreeg in 1906 de
prijs uitgereikt vanwege zijn bemidde
ling in de Russisch-Japanse oorlog.
Critici vonden dat te veel eer voor een
man die in 1898 leider was van de
Rough Riders, een cavalerie-eenheid
van vrijwilligers die in de Spaans-
Amerikaanse oorlog op Cuba naam
maakte met buitensporig geweld.
Oorlogsmisdadiger
Vredesactivisten schreeuwden moord
en brand toen de Amerikaanse minis
ter van Buitenlandse Zaken Henry
Kissinger samen met zijn Noord-Viet
namese collega in 1973 de Nobelprijs
voor de Vrede kreeg, omdat zij in Pa
rijs een vredesregeling hadden geslo
ten. Zij noemden Kissinger een oor
logsmisdadiger. Zo werden hem de
bombardementen aangerekend die in
1969 en 1970 in Cambodja aan 800.000
mensen het leven kostten.
We moeten goed
uitzoeken of de
beschuldigingen
zijn gebaseerd op
harde feiten
Toen de Palestijnse voorman Yasser
Arafat samen met de Israëlische lei
ders Yitzhak Rabin en Shimon Peres
in 1994 de vredesprijs kreeg, stapte
Kaare Kristiansen uit protest uit het
Nobelcomité. Arafat werd onder meer
verantwoordelijk gehouden voor de
aanslag op de olympische ploeg van
Israël in München in 1972, die aan elf
leden het leven kostte.
Tegenstanders van de uitreiking aan
Barack Obama in 2009 wezen erop dat
Alfred Nobel de prijs in het leven had
geroepen om mensen te belonen voor
hun verdiensten voor de vrede. Maar
Obama kwam nog maar net kijken.
Niemand heeft de prijs ooit hoeven
inleveren. „Dat zal ook nu niet gebeu
ren", zegt Gunnar Stalsett, die in 1991
deel uitmaakte van het comité dat de
prijs aan Aung San Suu Kyi gaf. „Het
comité houdt zich verre van het
beschuldigen van winnaars. Is de prijs
uitgereikt, dan houdt de verantwoor
delijkheid van het Nobelcomité op."
woensdag 20 september 2017
GO
Spaanse
platteland
loopt leeg
-'■■■ - - -
Edwin Winkels
La Almolda/Cardiel
Het verlaten dorp
Cardiel in de regio
Aragon.
FOTO'S EDWINWINKELS
De roep om Aung San Suu Kyi de
Nobelprijs voor de Vrede te ontne
men klinkt met het uur luider. Maar
kan dat zomaar?
Hans van Zon
Naypyidaw
Aung San Suu Kyi. fotoap
