15
kt
9
A
z£i'
rPSSSS
Koning en parlement bundelen op de derde dinsdag in september hun
krachten voor Prinsjesdag. Een met veel traditie omgegeven parlementair feest
met de troonrede als ankerpunt. Hebben andere landen ook een 'Prinsjesdag?
Groot-Brittannië
Niemand viert de opening van het parle
mentaire jaar zo uitbundig als Groot-
Brittannië. De traditie spat ervan af.
Vanaf het 'doorzoeken' van de kelders
van het parlementsgebouw - in 1605
wilden rooms-katholieken het
opblazen - tot de rit terug van de konin
gin naar Buckingham Palace. In een
koets, geëscorteerd door het Household
Cavalry Mounted Regiment. De deuren
van het Lagerhuis gaan pas open na drie
harde slagen op de deur met een ceremo
niële staf. Gekleed in de koningsmantel,
met de Imperial State-kroon op haar
hoofd leest zij in het Hogerhuis op haar
troon de Queen's Speech voor. Op vlakke
toon om haar onpartijdigheid te bena
drukken. Een vaste datum is er niet.
Japan
De dagen dat de Japanse keizer zijn pa
leis in Tokio verlaat zijn op twee handen
te tellen. Maar een bezoek aan de Diet,
voor de opening van het parlementaire
jaar (geen vaste datum), is een vaste ver
plichting. Voor zijn bezoek, gekleed in
zwart jacquet, opent het parlement de
hoofdingang, loodzware bronzen deuren
die voor gewone stervelingen dicht blij
ven. Hij loopt via de hal en een trap naar
de 'keizerskamer' waar hij zich kan voor
bereiden voor zijn ontmoeting met de
parlementsleden. Eenmaal binnen, na
een kleine buiging, leest hij staand voor
de troon, zonder escorte, een verklaring
voor. Het gaat hierbij niet om een troon
rede maar om een korte speech, zonder
verwijzingen naar regeringsbeleid.
Scandinavië
De drie koningshuizen in Scandinavië is
bij de opening van het parlementaire jaar
een verschillende rol toebedeeld. De ko
ning van Noorwegen spreekt een troon
rede uit. In Zweden opent de koning het
e
parlementaire jaar, maar licht de minis
ter-president vervolgens het regerings
beleid toe. Tot 1974 sprak de koning de
troonrede uit. Een grondwetswijziging
heeft daar een einde aan gemaakt. Sinds
de jaren 70 moet de rede worden uitge
sproken in 'Klarsprak', eenvoudig taalge
bruik dat iedere Zweed kan begrijpen.
De vorst in Denemarken heeft geen en
kele formele rol. Daar spreekt de premier
de openingsrede uit. Denemarken heeft
wel een vaste dag voor de ceremonie: de
eerste dinsdag van oktober.
Spanje en België
De koningen van Spanje en België heb
ben 'een makkie'. Zij hoeven geen troon
rede uit te spreken omdat die er niet is.
In België eist de minister-president met
een federale beleidsverklaring en de
overhandiging van de begroting de
hoofdrol op in het parlement, meestal op
de tweede woensdag in oktober. Een
zelfde soort ceremonie vindt plaats in
Madrid. Ook daar trapt de premier het
parlementaire jaar af. De belangrijkste
toespraken van de koningen van Spanje
en België worden rond kerst gehouden.
Arabische wereld
In de Arabische wereld is een bijrol voor
koningen ondenkbaar. Zowel in Jorda
nië, Marokko als in Saudi-Arabië staat de
vorst centraal in het landsbestuur. Zeker
in Ryaad waar koning Salman bin Ab-
doel Aziz al-Saoed regeert als een abso
luut vorst. De koning van Marokko
houdt op 31 juli, de dag waarop zijn
troonsbestijging wordt gevierd, een rede.
Abdullah II van Marokko spreekt een
troonrede uit, in het bijzijn van de ko
ninklijke familie, parlement en regering.
1 3
dinsdag 19 september 2017
GO
Niet altijd werd de Troonrede uitgesproken
door de koning(in). Ziekte, overlijden, zwan
gerschap en een geboorte (van prinses Juli
ana) zorgden ervoor dat de tekst een aantal
keer namens het staatshoofd moest worden
uitgesproken. Dat deden dan ministers, een
lid van de Raad van State of de premier.
In 1897 klonk voor het eerst 'Leve de konin
gin'. Dat jaar werd ook meteen (en spontaan)
drie keer 'Hoera!' geroepen.
De koets
waarin het
staatshoofd
rijdt wordt
voortgetrokken
door acht paar
den. Dit acht
span bestaat
afwisselend
uit Friese en
Gelderse
paarden.
Na terugkomst in Paleis
Noordeinde volgt om
14.00 de balkonscène met
een zwaaiend konings
paar. Tot in de jaren 60
reden de Oranjes nog een
ritje in een open koets.
Dat werd te onveilig.
T4 -7
A Koning Willem-Alexander helpt koningin
Maxima uit de Glazen Koets tijdens Prins
jesdag vorig jaar. fotoanp
-V
Elk koningshuis z'n eigen
'Prinsjesdag-ceremonie
De Britse koningin Elizabeth in haar traditionele koets, fotogetty images
De Japanse keizer Akihito groet zijn
parlement, fotoepa
Koning Karei Gustaaf en koningin
Silvia van Zweden, fotoafp
(Samenstelling: Hans van Zon
en Hans van Soest)
Ere-escorte
Nationale Politie
Galaglasberline Prins Constantijn en
prinses Laurentien
Bereden adjudanten
van Z.M. de Koning
Ere-escorte
Nationale
Politie
Glazen Koets
Koning Willem-Alexander
en koningin Maxima
4 paarden met koetsiers, 5 lakeien
Adjudant-generaal
Chef Militaire Huis
Adjudanten van
Z.M. de Koning
Cavalerie
Ere-escorte
8 paarden met koetsiers 9 lakeien
1909171RV BRON RIJKSOVERHEID
