13
Een wonderlijke
machine die in
de jaren 30 vanuit
Breda verhandeld
werd, moest
mensen van vele
kwalen genezen.
EN TOEN
RHEUMATIEK
Ischias, hoofdpijnen
enz, bestrijdt deze
met Hoogfrequent
bestraling en hoog-
tezon. (Ook In
huurOn derdeelen
reparatie en leve-
ring van alle me- i
discha apparaten.
Vraagt prospectus.
Inst, van Medische
apparaten, Valke
nierslaan 248, Gin-
neken. Tel. 2185.
ben ben ik gelukkig volkomen genezen",
aldus de heer Wilthagen uit de Bal-
fortstraat te Breda. De heer Spijker
uit de Bavelschelaan vond 'verlich
ting voor zijn maagziekte', die hem al
12 jaar plaagde.
Verkoper Lambertus Diemer (ge
boren in 1896 in Breda) blijkt een
avontuurlijke inborst te hebben. Hij
vertrekt in 1913, als 17-jarige jongen,
naar Amerika; het land van de onbe
grensde mogelijkheden. Op 7 juli van
dat jaar meert zijn schip aan bij Ellis
Island. Volgens de passagierslijst is
hij op dat moment getrouwd.
Zijn Amerikaanse droom is echter
van korte duur: in 1919 is hij weer te
rug in Breda. In 1926 maakt hij nog
maals een grote oversteek en ver
trekt met vrouw en kind naar Ne-
derlands-Indië. Hij is dan winkelier
in ijzerwaren. In 1933 keert hij op
nieuw terug naar Breda waar hij -
inmiddels gescheiden van zijn eer
ste vrouw - in 1935 trouwt met Kla-
sina Tuk.
Kwakzalversapparaat
Waarschijnlijk heeft de ondernemer
in de VS kennis gemaakt met de Vio
let Ray Generator, de wonderlijke
machine die bijna een eeuw later op
dook bij Vindingrijk.
Vandaag de dag heet het apparaat
dat Lambertus Diemer aan de man
bracht een quack device te zijn; Een
kwakzalvers apparaat. Elektrothera
pie werd aan in het begin van de
20ste eeuw echter door velen gezien
als een serieuze medische behande
ling. De Violet Ray Generator, of
'ultraviolet apparaat', probeerde de in
die tijd nog betrekkelijk nieuwe elek
triciteit in te zetten voor medische
toepassingen. Patiënten voelden de
stroom - laag in wattage - op hun
Een mysterieus koffertje met
daarin een curieus apparaat
blijkt een verloren stukje fami
liegeschiedenis. Het vreemde object
zou niet misstaan in het decor van
een Frankensteinfilm. De wat ver
weerde bruine koffer bevat een kastje
dat lijkt op een transformator en een
apparaat dat in de verte doet denken
aan het basisdeel van een staafmixer.
Daarnaast een stuk of twintig glazen
opzetstukken.
De medewerkers van de webshop
van kringloopwarenhuis Vindingrijk
in Breda hebben ruime ervaring in
het duiden van de meest uiteenlo
pende voorwerpen die binnen wor
den gebracht. In dit geval stonden ze
echter voor een raadsel. Raymond
Tillieu van het kringloopwarenhuis:
„Bijzonder was het koffertje wel. He
lemaal vanwege de verwijzing naar
Breda." 'Instituut Van Electro-Medi-
sche Apparaten te Ginneken', meldt
een plaatje op de koffer namelijk.
In het Ginneken zat echter nooit
een fabriek met een specialisatie in
medische apparatuur. Dat maakt het
aannemelijk dat het plaatje verwijst
naar de importeur of verkoper van
het product, zoals dat vroeger vrij ge
bruikelijk was.
Dat blijkt ook het geval. Een adver
tentie in de Bredasche Courant van
31 mei 1934 nodigt publiek uit om op
de aankomende Handels- en nijver
heidstentoonstelling (H.E.N.T.) zelf
kennis te komen nemen van dit
wonderapparaat, want zo mag het
'medische instrument' gerust ge
noemd worden. De lijst van kwalen
die dit apparaat kan verhelpen, is vol
gens de advertentie schier oneindig;
Zijt gij ziek, lijdend, zenuwachtig -
plaagt U rheumatiek, jicht of asthma -
voelt u zich moe, slap en bloedarm - hebt
U last van uw korpulentie of van ouder-
domsverschijnselen? Probeert u het dan
met de nieuwe kracht en nieuw leven
brengende, genezende en verjongende
hoogfrequentie stroom. Voor meer in
formatie kunnen geïnteresseerden
terecht bij de heer Lambertus Die
mer uit Breda.
Genezen
De werking van medische apparaat
wordt in dezelfde advertentie beves
tigd door dankbetuigingen van te
vreden gebruikers. „Ik werd namelijk
erg geplaagd met zenuwen, vooral aan
het hart, na enigen tijd bestraald te heb-
We hebben
het apparaat
uitgeprobeerd.
Het bromde en
ronkte
behoorlijk
huid en door hun lichaam tintelen.
„We hebben het apparaat uitgepro
beerd", zegt Tillieu van het kring
loopwarenhuis. „Het bromde en
ronkte behoorlijk. Er was in elk geval
niemand van ons die het even op
zichzelf wilde testen." Misschien
maar beter ook - zeker gelet op het
feit dat enkele opzetstukken bedoeld
zijn voor inwendig gebruik.
Lichtreclame
Tot in 1939 zijn advertenties terug te
vinden over de hoogfrequentiebe-
handelingen. Daarna wordt het stil
rondom het Instituut Medisch Elec-
trische apparaten te Ginneken.
Na de oorlog is Bredanaar Diemer
een pionier op een ander technisch
gebied dat elektro, gas en glas combi
neert: hij specialiseert zich in het
aanbrengen van neon lichtreclame.
Zijn werk is op verschillende plekken
terug te zien in de Bredase binnen
stad. Hij overlijdt in 1963. Zijn zoon,
Cees Diemer, neemt de lichtreclame-
handel van zijn vader over.
Kleindochter Birgit Diemer heeft
haar grootvader nooit gekend. Uit
verhalen weet ze dat haar opa een
avontuurlijke levensgenieter was.
„Altijd bereid om anderen te helpen,
zo heb ik begrepen. Iemand met veel
humor en een positieve instelling."
Als ze hoort dat een meer dan ze
ventig jaar oud apparaat van haar
grootvader boven water is gekomen,
reageert ze met stomheid geslagen.
De geschiedenis van haar opa als
handelaar in medische apparatuur
komt als een verrassing. Het kring
loopwarenhuis schenkt de koffer aan
de familie. „We hoeven niet altijd
overal op te verdienen", zegt Tilieu.
A Een van de advertenties die over
de machine in de krant stonden.
woensdag 13 september 2017
Zijt gij ziek, lijdend, zenuwachtig?
Aanschouw een wonderapparaat
Martijn Schraven
Breda
A Birgit Diemer en
haar broer Raymond
bekijken de koffer met
'medische appara
tuur', die ooit door
hun opa werd verhan
deld. FOTO RON
MAGIELSE/PIX4PROFS
- Raymond Tilieu,
kringloopwarenhuis
Vindingrijk
A Lambertus Diemer, avonturier
en handelaar, foto familie diemer