OM: ook veroordeling
niet teruggekeerde
Nederlandse jihadi's
II
II
13
Waar het voor de rechter brengen
eerst nog hapsnap gebeurde, gaat
het sinds begin dit jaar met struc
tuur. In het voorjaar startte een
zaak tegen een groep van tien
jihadi's, gisteren begon in de
rechtbank Rotterdam de zaak te
gen de volgende tien.
In totaal zijn er nog 190 Neder
landers in het strijdgebied in Syrië
en Irak, onder wie tientallen vrou
wen en kinderen. De meesten zijn
volgens de inlichtingendiensten
aangesloten bij de terreurorgani
satie IS, al zitten sommige Neder
landers bij andere jihadistische
groepen. Voor dat feit worden ze
vervolgd.
Soepel verlopen de rechtszaken
niet. Het Openbaar Ministerie
heeft grote moeite de jihadisten te
bereiken en hun te laten weten
dat er een rechtszaak speelt. Ze
probeert dat via familieleden in
Nederland en via social media:
Whatssapp en zelfs specifiek ge
richte advertenties op Facebook.
Van de eerste tien verdachten
reageerden er drie, van de tweede
groep niet een.
De rechtbank besloot daarom
gisteren de behandeling van de
meeste zaken uit te stellen tot, op
zijn vroegst, begin 2018: ook een
jihadist heeft volgens de recht
bank het 'zwaarwegende' recht op
de hoogte te zijn van zijn eigen
proces, zodat hij zelf kan komen of
een advocaat kan sturen.
Tegen een jihadist die reageer
de, Adil B. uit Rotterdam, en die
liet weten niet bij zijn zaak aan
wezig te zijn, werd gisteren door
het OM negen jaar cel geelst. Hij
zou een leidende rol hebben bij
een aan al-Qaeda gelieerde groe
pering en in een getapt gesprek
hebben gezegd 'We hebben recent
twee homo's doodgemaakt'.
OM baalt
Wie niet reageert op de oproepen
van politie en justitie, komt voor
lopig met uitstel van zijn zaak
weg. Het OM baalt daarvan. Het
wil een straf hebben klaarliggen
voor het geval de Syriëgangers te-
rugkeerders worden. „En we wil
len laten zien dat de rechtsstaat ze
niet vergeten is, ook al zitten ze in
het strijdgebied. Er worden daar
gruwelijke misdrijven gepleegd",
aldus het OM. Komt er later be
wijs dat een Nederlander indivi
dueel betrokken is geweest bij een
gruweldaad, dan wordt hij daar
apart voor berecht.
„Zo'n proces laat ook aan de
maatschappij zien: we zijn ze niet
vergeten", stelt Jelle van Buuren,
terreurexpert aan de universiteit
van Leiden. „En als ze veroordeeld
zijn en ze komen terug, kunnen ze
gelijk de cel in."
Dat alle terugkeerders sowieso
direct worden vastgezet, is anders,
vindt Van Buuren. „Het maakt uit
of je gelijk een straf gaat uitzitten
of eerst in voorlopige hechtenis
komt, terwijl er nog een onder
zoek loopt." Daar komt waar
schijnlijk nog bij dat een uitge
sproken celstraf kan afschrikken
om überhaupt terug te keren.
Een uitgesproken
celstraf kan
afschrikken om
terug te keren
De worsteling met Syriëgangers
gaat voorbij de Nederlandse gren
zen. Uit een recent rapport van
CDA'er Pieter Omtzigt namens
de Raad van Europa blijkt dat elk
Europees land anders omgaat met
de vervolging van 'zijn' terugge
keerde Syriëgangers. Er is niet uit
op te maken of andere landen dan
Nederland ook zo structureel pro
beren hun Syriëgangers al veroor
deeld te krijgen vóórdat ze terug
zijn.
In België werden in 2015 in één
klap 38 Syriëgangers bij verstek
veroordeeld. Zij maakten deel uit
van de groepering Sharia4Bel-
gium, die werd bestempeld als
een terroristische organisatie in
België. Tegen de tijd dat het proces
diende, hadden de meeste leden al
voor de jihad in Syrië gekozen.
In Nederland is een handvol Sy
riëgangers bij verstek veroordeeld,
doorgaans tot zes jaar. Dat ge
beurde echter niet door de recht
bank Rotterdam, maar door die in
Den Haag. Ook bij hen was, vol
gens het OM, niet altijd duidelijk
of ze op de hoogte waren van het
proces. De rechters in Rotterdam
oordeelden voorlopig anders.
aan de integratieproblemen. Dus
nam de 52-jarige politica zelf maar
drie minderjarige asielzoekers in
huis. „Een van hen komt uit een van
de meest conservatieve regio's van
Afghanistan. Ik nam hem gelijk mee
naar de gay pride. Om te laten zien
dat hier voor iedereen een plek is.
Heel Europa zou Duitsland benijden
als meer mensen doen wat ik doe."
Een vluchteling kost de overheid
per jaar 12.000 euro, weet Gerlach.
Die opvangkosten heeft ze Merkel al
vast bespaard. „Bovendien versnel ik
de integratie. Bij ons in huis komt
niet automatisch halal geslacht vlees
op tafel en gelden gelijke rechten. Het
is ook nog eens een goede manier om
radicalisering tegen te gaan."
Vluchtelingen maken nu in Keulen
1 procent van de bevolking uit. Dat is
zo weinig dat de meeste inwoners
waarschijnlijk nog nooit een vluchte
ling hebben gezien, zegt Benjamin
Marx, directeur van de ideële woon-
corporatie Aachener Siedlungs- und
Wohnungsgesellschaft. Hij wilde iets
structureels doen en bouwde in zijn
stad appartementen voor vluchtelin
gen. Want toegegeven, Marx hield
zijn hart vast toen hij in 2015 de beel
den zag van de rij mensen die de
grens overkwam. „Wij onthaalden ze
met bloemen. Omhelsden ze. Het
leek wel Palmpasen. Maar een katho
liek als ik weet dat daarop Goede
Vrijdag volgt: een kruisiging."
Vluchtelingen werden inderdaad
de gebeten hond. De ontvangst was
niet overal even hartelijk. De nieuw
jaarsnacht in Keulen bracht grote
problemen. Honderden buitenlan
ders vergrepen zich bij het station
aan vrouwen en beroofden hen. „Het
was alsof er die nacht een zweep op
de stad sloeg", zegt Jens Meifert van
het lokale blad Kölnische Rundschau.
We onthaalden
ze met
bloemen.
Omhelsden ze.
Het leek wel
Palmpasen
Van opvang naar integratie
Na het seksuele geweld draaide het
niet langer om opvang, maar om in
tegratie. Precies daar zit nou de crux,
zegt woningcorporatiebaas Marx in
een van zijn net opgeleverde woon
blokken voor nieuwkomers. „Inte
gratie kent verschillende snelheden.
Een vluchteling is die professor uit
Iran. Of die Nigeriaanse vrouw die
nog nooit een pen heeft vastgehou
den. De één gaat moeiteloos op in de
Duitse samenleving, de ander kijkt
verbaasd als je zegt dat we hier ons
afval niet uit het raam gooien. Helaas
heeft de overheid er te weinig oog
voor. Het gaat haar om bed, bad en
brood. De overige problemen worden
onder het tapijt geschoven."
Duitsland stopte 20 miljard euro in
de opvang en integratie. Maar de
helft van de nieuwkomers haalt de
verplichte, eenvoudige taaltoets
niet. Volgens de Syriër Krait gooien
te veel vluchtelingen er met de pet
naar. Hij hoopt een voorbeeld voor
hen te zijn, zegt hij. „Werk vind je
door de taal te leren. De taal leer je
door te werken. Zo simpel is het."
Dan snelt hij met zijn echtgenote
en dochtertje, een energieke krullen
bol, naar de dokter. Er blijkt een
tweede op komst te zijn. Krait draait
zich om en roept: „Voor alleen veilig
heid had ik ook in Griekenland kun
nen blijven. Het gaat om mijn toe
komst en die ligt hier. Ik spreek de
taal, heb een woning en een baan. Ik
kan niet namens anderen in Duits
land spreken, maar ik heb het in elk
geval geschaffi."
De meeste
vrijwilligers
zijn afgehaakt.
Wie helpt
nieuwkomers
nu zoeken naar
een woning?
„Mensen twijfelden ineens aan de
woorden van Merkel. We gingen er
altijd prat op dat Keulen een gastvrije
en tolerante stad is. Die avond bleek
dat we té tolerant zijn geweest."
woensdag 13 september 2017
GO
Het Openbaar Ministerie wil
Nederlandse Syriëgangers
veroordeeld krijgen, ook al zijn
ze nog in het strijdgebied.
Maar jihadisten die zich stil
houden, komen daar voorals
nog onderuit.
Cyril Rosman
Rotterdam
Tanja Schmieder
—Benjamin Marx
Gevangengenomen strijders van Islamitische Staat zijn
vastgezet in Mosul, foto photo news
