'Alfred Birney schrijft de
allermooiste openingszin'
Kamermuziek vol romantiek en passie
Het mysterie van het
Zeeuwse licht ontrafeld
ZEELAND 21
Zaterdag eind van de middag
in CineCity Vlissingen. De
eerste dag van het festival
Film by the Sea is in volle gang.
Schrijver Adriaan van Dis zit voor
een goed gevulde zaal op zijn
praatstoel: „De Tweede Kamer is
bevolkt met sukkels die geen krant
lezen." En ook: „Wilders heeft een
Indische grootmoeder, hij blon
deert zijn haar niet voor niks."
Van Dis praat naar aanleiding
van het gelauwerde en geruchtma
kende boek De tolk van Java van Al
fred Birney. Het idee was dat Van
Dis hem zou interviewen. Birney
kon echter niet komen vanwege
een ernstige hernia. Zo werd Van
Dis in plaats van interviewer de
geïnterviewde, collega-auteur Jaap
Robben stelde hem enkele vragen
over zijn Indische achtergrond en
hoe we met ons koloniale verleden
worstelen. Veel vragen kon Robben
niet stellen. Als Van Dis over Indië
te praten komt laat hij zich niet zo
maar stoppen.
Adriaan van Dis is deze week de
juryvoorzitter van het festival Film
by the Sea. Hij is ook de man die dit
jaar zijn roman In het buitengebied
uitbracht. Het boek van Birney
noemde hij 'bloody goed geschre
ven'. En hij las daaruit de - wat hij
noemde - 'allermooiste openings
zin uit de Nederlandse literatuur'
voor. Een zin die anderhalve pagina
beslaat en meteen een samenvat
ting biedt van het boek. „Altijd
handig", aldus Van Dis.
Met name in de vaders vond Van
Dis overeenkomsten met Birney.
Zowel zijn eigen vader als die van
Birney was gewelddadig tegen zijn
kinderen. Van Dis: „Toen ik las hoe
'de lel' werd beschreven, recht in je
gezicht, moest ik het boek even
wegleggen."
Birneys vader was een Indo die
in Indonesië in het Nederlandse le
ger meevocht tegen de onafhanke
lijkheidsstrijders. Hij nam die oor
log mee naar Nederland, sliep altijd
met een mes onder zijn bed. „De
kampmanieren werden overgege
ven aan de kinderen. Zo werd de
tafel gedekt met het liniaal ernaast.
En we leefden met de klok. Kwam
je een minuut te laat thuis uit
school, dan zwaaide er wat."
Het aantal Zeeuwse films op Film
by the Sea is bescheidener dan
voorgaande jaren. De kwaliteit is
echter zeker niet minder, getuige
de diverse films die afgelopen
weekeinde onder grote belangstel
ling in première gingen.
In het oog sprong vooral 'Gevan
gen licht', een fascinerende docu
mentaire van Rebecca van Witte-
nene over kunstenaar Loek Groot
jans. Op bijna manische wijze legt
hij de sporen van het bestaan vast
en probeert - met succes - het mys
terie van het Zeeuwse licht te ont
rafelen.
Ook opvallend was 'BR-43' van
Jeannice Adriaansens. De docu
mentaire gaat over de teloorgang
van de visserij in Breskens, aan de
hand van het verhaal van Jaap Al-
bregtse, inmiddels 'schipper aan
wal'. Zeker de vele archiefbeelden
maken de film bijzonder.
Zaterdag trok 'Cor Henk' een
volle zaal. Deze documentaire van
Edward Snijders gaat over de laat
ste weervissers van de Ooster-
schelde: Cor van Dort en Henk van
Schilt. Het is niet de eerste keer dat
hun werk is vastgelegd, maar het
blijft boeiend om het uitstervende,
arbeidsintensieve ambacht van de
weervissers te zien.
Gistermiddag was 'Allesbe-
weegt' voor het eerst te zien, een
oproep van landschapsarchitect
Bruno Doedens om creatiever met
de kust om te gaan. Met een zand-
suppletieproject bij de Brouwers-
dam geeft hij een inspirerend
voorbeeld.
„Dit is mijn visitekaartje", zei
Doedens. Zijn pleidooi wordt on
dersteund door het titelnummer
dat Blof schreef.
PZC ONLINE
De trouwe bezoekers en de
donateurs van de concerten
van het Kamermuziekfesti
val Middelburg, waren aanwezig.
Vanaf het begin heerste er een ge
moedelijke sfeer. Artistiek leider
van het festival Ramon Jaffé had
een aantrekkelijk programma sa
mengesteld dat volledig draaide
rond de componist Brahms. Deze
componist was enorm onder de
indruk van de klank van de klari
net na een ontmoeting in 1892 met
de klarinettist Richard Mtihlfeld.
Hij schreef daarna vier werken
waarin de klarinet een belangrijke
partij kreeg. De klankkleur en de
tessituur (toonomvang) van de
altviool zit dicht tegen die van de
klarinet en het is dus niet verwon
derlijk dat de klarinetpartij inge
vuld wordt door de altviool.
De Sonate in f opus 120 is een
meesterwerk en kent grote melo
dische vrijheden. In het allegro
hoor je een enorme passie en die
kwam ten volle uit door de expres
sieve en extraverte manier van
musiceren. Alles kwam uit: de pas
sie, de contrasten, de prachtige
stille frasen, de effecten en de vele
nuances in kleur. De afwisseling
van gemoedstoestanden in het Al
legretto en zeker in het slotdeel
werd flink geaccentueerd. Apitu-
ley en Uhlig verzorgden een frisse
uitvoering vol overgave, echt met
gevoel voor Brahms.
De liederen van Brahms, in be
werkingen van Salter en Jaffé, voor
cello en piano werden met liefde
gespeeld, maar persoonlijk heb ik
hier moeite mee, vooral bij de
strofische liederen. Als luisteraar
mis je iets. De tekst is een bron van
emotie en een zanger interpreteert
toch anders dan een instrument,
hoe goed er ook gespeeld wordt, de
muziek ademt anders en zonder
tekst is de inhoud anders. Jaffé
zorgde ervoor dat de essentie over
kwam, zo klonken Minnelied lief
en Auf dem Kirchhof triest en
weemoedig. Het bekende Slaap
lied (Immer leiser wird mein
Schlummer) kreeg in het tweede
couplet een andere inhoud door
het gebruik van de sourdine.
Spannend was de première van
Gefuhle mit Brahms van Don
Jaffé. Een verrassend romantisch
klinkende compositie met enkele
moderne elementen. De afwisse
ling tussen gepassioneerde en
volksmuziekachtige passages was
verfrissend en het werk had aan
dacht voor zowel de sombere als
de vrolijke karaktertrekken van
Brahms.
In het Trio in a opus 224 van
Brahms bleek dat de drie musici
erg goed samenspeelden. Ze luis
terden naar eikaars interpretatie
en pasten zich aan. Het was fijn
luisteren naar de dromerige dialo
gen tussen cello en altviool, de
dansante begeleiding van de piano
en de spannende ritmische con
trasten. Een aangenaam concert
met romantische, gepassioneerde
muziek.
maandag 11 september 2017
PC
Regisseur Rebecca van Wittene en kunstenaar Loek Grootjans
na afloop van de première van 'Gevangen licht', foto lex de meester
Jan van Damme
Vlissingen
VLISSINGEN Het After Summer Festival bood velen de gelegen
heid om de zomer af te sluiten door het dak van de Vlissingse Ma
chinefabriek eraf te dansen, zoals de dame hier tijdens het optre
den van DJ Freddy Moreira. Anderen chillden lekker buiten bij het
Dok, genietend van de muziek op het kleinere buitenpodium. Voor
woordvoerder Sofyan Azzagari van After Summer waren de be
zoekers de 'absolute hoofdact' van het festival, foto dirk-jan gjeltema
ONLINE TOP-5
UW REACTIE
De verkeershinder op de
A58 leidde zaterdag tot
veel reacties op de Face-
bookpagina van de PZC.
'Van 's-Heerenhoek naar
Ermelo 5 uur over gereden.
Het bord dat aangaf dat
de A58 dicht was stond
achter een paal', schrijft
Claudia van Zunderen.
Binnendoor rijden was
geen succes, ondervond
Natasja Braamse-Post: Je
moest juist binnendoor en
daardoor stond alles vast.'
Jan Roose: 'In Zeeland zit
ten we in een val als er
echt iets gebeurt met maar
één snelweg.'
VIDEO'S
Op de website van de PZC vindt
u niet alleen berichten, maar ook
beeld en geluid. Afgelopen
weekend maakten wij video's van
het After Summer Festival in
Vlissingen, 't Beest brult in Goes,
het vastgelopen vrachtschip Be
gonia Seaways bij de Sluiskilbrug
(foto), de Truckroll en het Zoute
Neuzenfestival in Terneuzen en
het Muziekfestival in Koude-
kerke.
Meest gelezen op pzc.nl:
1. Wielrenner zwaargewond bij
val in Heinkenszand
2. Gaybrapad in Vlissingen of
ficieel in gebruik
3. Dronken vrachtwagen
chauffeur veroorzaakt aanrij
ding en slaat agent
4. Motorrijder zwaargewond
bij ongeluk in Spui
5. Volle zaal bij eerste
Zeeuwse premières Film by
the Sea
Kijk op www.pzc.nl of
@pzcredactie
facebook.com/depzc
@pzcredactie
Jeanette Vergouwen
Feelings with Brahms
Werken van Brahms en Don Jaffé.
Door Esther Apituley, Ramon
Jaffé en Florian Uhlig. Gehoord
vrijdag 8 september in de Doops
gezinde kerk in Middelburg.
Adriaan
van Dis
Rolf Bosboom
