12 WEE
De energiekosten omlaag brengen van 300 naar 30 euro per maand. Wie wil dat
niet? Elly en To Verhaeghe de Naeyer deden het. In een van de oudste panden van
Middelburg. Een monument verduurzamen kan dus wel.
REPORTAGE MONUMENTEN ENERGIEZUING MAKEN
Het ziet er niet meteen design uit,
de radiator naast de voordeur. Een
witte bak op pootjes, waarin - dat
is het geheim - vier ventilatoren
zitten verwerkt. Die blazen de ge
produceerde warmte meteen de ruimte in. De
hal is in een mum van tijd op temperatuur.
Die radiator is gecombineerd met een warm
tepomp op het dak... fantastisch. Elly en To
Verhaeghe de Naeyer zijn trots. We hebben
aan hun bel getrokken, in de Koepoortstraat in
Middelburg. De Meerman staat er boven de
deur. Gebouwd in 1596. Een monument dus.
Een monument, is dat niet een oud huis
waar je als bewoner nog geen daklatje mag
vervangen? Gemeente en monumentenin
stanties staan toch meteen op de hardstenen
stoep als je je herenhuis ook in de 21ste eeuw
enig woongenot wil laten bieden? Dat was on
getwijfeld het geval. Maar in het streven naar
snellere verduurzaming zijn overheden lang
zamerhand behoorlijk wat coöperatiever ge
worden. Iedereen moet een steentje kunnen
bijdragen aan een wereld waarin we waken
voor verdere opwarming en uitputting van
onze grondstoffen. Ook bewoners van vaak
energieslurpende monumentenpanden.
In Zeeland worden 2600 woonhuismonu
menten geteld. De bewoners daarvan krijgen
vandaag met de 'Beurs monumenten en duur
zaamheid' extra aandacht tijdens de open dag
van de Stichting Cultureel Erfgoed Zee
land (SCEZ) in Middelburg. Verte-
Het gaatook
om gedrag. We
waren niet
alleen bezig
met ons huis,
maar gingen
ook ons afval
extreem
scheiden
OPEN DAG
genwoordigers van gemeenten - Middelbug
Veere, Zierikzee - en bedrijven die zich heb
ben verenigd onder de noemer 'Innovatieve
aanpak voor het verduurzamen van monu
menten' zijn daar aanwezig om te vertellen
over onderwerpen als regelgeving, subsidies,
materialen en onderhoud.
Elly en To Verhaeghe de Naeyer wonen
sinds 1988 in de Middelburgse Koepoortstraat.
Elun idee van verduurzaming en energiebe
sparing in De Meerman heeft zich geleidelijk
aan ontwikkeld. In de jaren negentig werden
grote stappen gezet met de vernieuwing van
het dak en de isolatie van de voor- en achterge
vel. Een pand als dat van hen heeft geen
spouwmuren. Daarom werden er tegen de
binnenmuren dikke isolatieplaten bevestigd.
Ook de vloeren van de verdiepingen werden
geïsoleerd. Dat scheelt immers ook veel in
eventuele geluidsoverlast.
Het huis was zonder veel poespas op de
Zeeuwse klei neergezet, zonder kruipruimte
of onderkeldering, vertelt Elly Verhaeghe de
Naeyer. „We zaten op natte klei, dat rook je.
Onze vloer was aan het rotten." Dat probleem
werd aangepakt door de begane grond zeven
tig centimeter uit te graven, een islolatielaag
aan te brengen en vervolgens beton te storten.
Daarop werden brede houten delen gelegd, ge
combineerd met vloerverwarming - een bui
zensysteem waardoor warm water wordt ge
pompt. Dubbel glas voor en achter was de vol
gende stap. Om te zorgen dat de raampartijen
aan de buitenkant hun historische uitstraling
zouden behouden, werden aan de binnenzijde
dubbele ramen geplaatst. Het resultaat: van
buitenaf zie je er niks van en binnen wordt het
behaaglijker en stiller, want het geluid van de
straat dringt minder door.
Elly Verhaeghe de Naeyer: „Beetje bij beetje
kregen we meer gevoel voor duurzaamheid.
Het gaat ook om gedrag. We waren niet alleen
bezig met ons huis, maar gingen ook ons afval
extreem scheiden. Wat eten betreft zijn we he
lemaal veganistisch geworden. Geen vlees,
geen eieren, geen kaas. De hele vleesproductie,
dat is wereldwijd toch een gigaprobleem. Dat
kan zo niet doorgaan. Het is geen toeval dat we
politiek bij de Partij voor de Dieren terecht
zijn gekomen. Dat is de enige partij die echt
iets aan ons leefmilieu en de bio-industrie wil
doen."
Zonnepanelen
De verduurzaming werd een sport. Tussen de
twee daken van het huis liggen nu dertien
zonnepanelen. Meteen daaronder is een
warmtepomp geplaatst. Die doet het omge
keerde van een koelkast: de pomp pakt lucht,
die in een omvormer wordt verwarmd. Niet
tot 75 graden, zoals in een conventionele gas
installatie. Maar tot 40 graden Celcius. „Door
dat je een radiator met ventilatoren hebt, blijft
het net zo behaaglijk", zeggen de monument
bewoners. De lucht wordt elektrisch opge
warmd met de stroom van de zonnepanelen.
Elly Verhaeghe de Naeyer: „We wilden graag
helemaal energieneutraal worden. Dat lukte
niet omdat we op gas bleven koken en
douchen. Om toch neutraal te worden, hebben
zaterdag 9 september 2017
GO
De verduurzaming
werd een sport
Jan van Damme
- Elly Verhaeghe de
Naeyer
De houtpelletkachel
brengt de woonkamer
snel op temperatuur.
FOTO RUBEN OREEL
De Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
(SCEZ) houdt vandaag van 10.00 tot 17.00
uur een open dag in het gebouw aan de
Looierssingel in Middelburg. De duur-
zaamheidsbeurs vormt daarvan een bij
zonder onderdeel, met:
Persoonlijk advies over duurzaam monu-
mentenonderhoud door de Monumenten-
wacht en de introductie van monumenten
paspoorten voor eigenaren van historische
panden.
Zeeuwse bouw- en installatiebedrijven die
duurzame materialen en energiebespa
rende maatregelen tonen.
Voorlichting over financiering, subsidies
en regelgeving.
Informatie over bouwkundige inspecties,
aankoopinspecties, nulmetingen en quick-
scans.
Uitleg over Zeeuwse restauratieoplei
dingsprojecten.
De open dag van de SCEZ biedt verder
rondleidingen door het Zeeuws Archeolo
gisch Depot, pop-uplezingen, een presenta
tie over een middeleeuws skelet, rondleidin
gen door de ondergrondse bunker van de
dienst Bescherming Burgerbevolking en ac
tiviteiten voor kinderen.
