omkiepert. En andersom. Van mooie
vergezichten is deze dag geen sprake,
het maken van fotostops heeft dan ook
weinig zin. Waar je ook kijkt, het uitzicht
is overal min of meer hetzelfde: wit.
Maar het besef dat je met een snelheid
van 35 kilometer per uur - en een half
beslagen helmvizier - over een enorme
brok ijs jakkert, is machtig. Ga maar na:
de Vatnajökull heeft een oppervlakte
van circa 7.800 vierkante kilometer,
zo'n 8 procent van de totale oppervlakte
van IJsland. Op sommige plekken is de
ijskap wel 1.000 meter dik.
Varen
De Vatnajökull is inderdaad massive, zegt
de Spaanse geologiestudente en gids
Soraya, varend tussen de ijsblauwe ijs-
schotsen in de Glacier Lagoon. Het is een
dag na de sneeuwscootertocht; Soraya
staat op de achtersteven van een amfibie
voertuig dat kort daarvoor vanaf de oever
het meer in is gereden (of op gevaren).
De Glacier Lagoon ligt aan de voet van de
Breidamerkurjökull, een uitloper van de
Vatnajökull. Het is geen groot meer, maar
met 250 meter wel het diepste van IJs
land. De Glacier Lagoon wordt gezien als
een van de kroonjuwelen van het land.
Soraya wijst naar de gletsjer. „Constant
brokkelen grote stukken ijs af. Die vallen
vervolgens in dit meer. Dat heeft alles te
maken met de opwarming van de aarde."
De tientallen ijsschotsen variëren in
grootte en vorm en zijn permanent in
beweging. Het is net als bij een woeste
wolkenlucht van schilder Van Ruisdael:
je hebt weinig fantasie nodig om er de
meest bijzondere figuren in te zien. Van
een slapende leeuw tot een schildpad en
slak. „Wat je ziet, zijn natuurlijk de top
pen van de ijsbergen", zegt Soraya. „Die
zijn hooguit 10 procent van de gehele
berg, het overgrote deel bevindt zich
onder water. Daarom kunnen we er
ook niet vlak langs varen, simpelweg
omdat de kans bestaat dat we botsen."
In de tussentijd vaart haar collega wél
in rap tempo rechtstreeks op een ijs
schots af. Dat doet hij echter in een
zodiac, een rubberboot met platte
bodem. Het is tevens de reddingsboot,
voor het geval er iets mis mocht gaan
met de passagiersboot. Hij breekt een
stukje van de berg af, vaart terug naar het
amfibievoertuig en geeft het aan Soraya.
„Dit stuk ijs is ongeveer duizend jaar
oud", zegt ze. Het is glashelder en com
pacter dan een ijsblokje uit de diepvrie
zer thuis. Door die compactheid smelt
het een stuk langzamer dan het ijsblokje
dat wij in onze whisky of cola gooien.
Met een hamer slaat Soraya het oude ijs
blok in stukken. Vervolgens gaat ze rond
met de brokken ijs. „Neem een hap, be
schouw het als een tussendoortje", zegt
ze. Erg voedzaam is het niet, maar het
blijft een bijzonder hapje. Op de terug
weg wordt een aantal zeehonden gespot.
Na veertig minuten zigzaggen tussen de
ijsschotsen rijdt het amfibievoertuig
weer het vasteland op.
Hiken
Hjördis Skirnisdóttir is grootgebracht
met de Vatnajökull: ze is geboren en
getogen op een boerderij in Höfn. Samen
met haar vader maakte ze talloze wandel
tochten op en om de gletsjer; tegenwoor
dig doet ze dat met man en dochter. „Er is
in de loop der jaren wel iets veranderd",
zegt ze. Hjördis doelt op de omvang van
de Vatnajökull. „Die neemt gestaag af',
vertelt ze met trieste blik. „De term global
warming bestond in mijn jeugd nog niet.
Die gletsjer was er gewoon en zou blijven
tot in de eeuwigheid. In 1995 had hij nog
een oppervlakte van 8.400 vierkante kilo
meter. In iets meer dan twintig jaar is de
omvang met liefst 600 vierkante kilo
meter afgenomen. Ja, daar maken we ons
zorgen over."
Hjördis geeft Duits en geologie op een
middelbare school in de buurt, in haar
vrije tijd leidt ze graag toeristen rond.
Een van de plekken die ze graag wil laten
zien is Hoffellsjökull. Deze uitloper
van de Vatnajökull is zo'n 15 kilometer
verwijderd van de Round 1.
De busrit ernaartoe gaat met hor
ten en stoten. Er loopt niet echt een
wg magazine |47
Ijsklontje
Het stuk ijsschots
is ongeveer
duizend jaar oud,
weet gids Soraya.
