Een kwartet korte films
VISSERS WORDEN
SCHIPPERS AAN WAL
Weerzien met weervissers
FILM BY THE SEA
Dansen met
de natuur
PAGINA 14
Windstil
In Windstil, waarmee Marijn de
Zeeuw onlangs afstudeerde aan
de kunstacademie in Breda,
komt een vrouw oog in oog te
staan met haar eigen sterfelijk
heid als ze ontdekt dat ze een
hond heeft aangereden. Het inci
dent dwingt haar tot ingrijpende
keuzes.
De film is slow cinema, zoals De
Zeeuw het noemt: lange, statisti
sche shots, geen dialoog, geen
muziek. Alle aandacht van de kij
ker richt zich intens op wat er ge
beurt, op wat er te zien is.
Loslaten
Vincent van den Ouden stu
deerde onlangs in Brussel af als
regisseur. Bij Film by the Sea is
hij al uitgegroeid tot een vaste
gast. De afgelopen jaren waren
diverse producties van hem te
zien.
Deze keer presenteert hij de
korte film Loslaten, over een ou
dere man met Alzheimer (ge-
speeld door Charles Cornette).
Hij wordt bezocht door zijn
dochter (Annick Christiaens),
die steeds meer moeite heeft om
tot hem door te dringen.
Muis
De vader van Katja heeft een
nieuwe vriendin. Met z'n drieën
zijn ze op vakantie in Frankrijk,
maar haar vader heeft alleen oog
voor zijn vlam. „Het is raar om ie
mand anders naast mijn vader te
zien", mijmert Katja. Ze vindt
troost in haar knuffel Muis.
Het is, in het kort, het verhaal
van Muis, een korte film van
Christianne Altena en Lennart
Gosman. Kyra Verschuure ver
tolkt Katja. Tom Hattink en Sil-
vana Durdevic spelen de rol van
de vader en de vriendin.
Liefde
Regisseur Enang Wattimena
stuit op een familiefoto uit voor
malig Nederlands-Indië. Op de
foto staat ook zijn betovergroot
moeder uit Atjeh. Zijn moeder
vertelt hem dat dit niet de foto
is die zij vroeger in bezit had
den. Van die foto was zijn bet
overgrootmoeder namelijk afge
knipt. Hierop begint de regis
seur zijn zoektocht naar hun
oermoeder.
De documentaire BR-43, een dag
boek van Jeannice Adriaansens
vertelt het verhaal van Albregtse
en het einde van diens familiebe
drijf. Basis van de film is het vi
deodagboek dat hij tijdens de reis
naar Kaapstad bijhoudt. Hij berust
in het lot van de onderneming,
maar het stemt hem wel droevig.
„Het is een forse aderlating voor
Breskens. Dat komt niet meer te
rug", zegt hij op het dek tegen zijn
camera. „Er is al veel te veel weg
gegaan inBresjes."
Adriaansens laat zien wat er ver
loren is gegaan in het dorp. De
film bevat een groot aantal ar
chiefbeelden uit de tijd dat de vis
serij nog bloeiende was en schetst
daarmee een sociologisch portret
van de hechte vissersgemeen
schap. „Via Jaap ervaren we hoe
langzamerhand alle Bressiaanse
vissers schipper aan wal worden.
Wat rest, is de droom van hoe het
ooit was", aldus Adriaansens.
Na terugkeer uit Kaapstad staat
Albregtse wat verloren op de kade.
Zonder schip. „Het is raar als je 50
jaar visserman bent en het ineens
stopt. Dan val je toch wel in een
gat. Ik moet me gaan bezinnen op
de toekomst."
De film, die in maart al een
voorpremière in Oostburg be
leefde, staat ook in het buitenland
in de belangstelling. De afgelopen
maanden werd deze al voor zes
festivals geselecteerd en sleepte
drie prijzen in de wacht.
De voormalige BR-43 is overi
gens niet meer in Zuid-Afrika.
Het schip lag werkloos aan de kant
en werd verkocht aan een vison-
derneming in Urk. In het voorjaar
van 2016 voer het van Kaapstad
naar Stellendam. De nieuwe eige
naar had de enige juiste man voor
de klus ingeschakeld: Albregtse.
Snijders kwam er pas recent ach
ter dat er al eerder een documen
taire over het onderwerp is ge
maakt. „Ik begon aan deze
film, omdat ik als dui
ker twee jaar gele
den in de Oos
terschelde
een school ansjovis tegenkwam.
Het voorkomen daarvan was voor
mij een complete verrassing. Tot
nu maakte ik bijna alleen maar
onderwaterfilms en deze - exoti
sche, dacht ik - vis leek mij een
bijzonder onderwerp. Dat bleef
zo tot ik meer onderzoek deed en
Henk en Cor ontmoette. Tijdens
het filmen verlegde de focus zich
steeds meer naar hen. De docu
mentaire is deels organisch ge
groeid. Het script werd doorlo
pend aangepast. Bij elkaar zit er
hooguit één minuut onderwater
beeld in."
Onvermijdelijk is de film deels
een déja vu. Cor van Dort is in
middels 85 jaar, maar nog altijd
actiefin de weervisserij. Opmer
kelijk soepel gaat hij nog het wa
ter in om de te palen van de fuik
te steken of de ansjovis op te drij
ven. De nadruk ligt echter meer
op zijn schoonzoon Henk van
Schilt, die grotendeels het woord
voert over het vrijwel verdwenen
ambacht van de weervisserij.
Het is intensief werk, laat de
film in mooie beelden zien. „Tij
dens het seizoen ben je er bijna
24 uur per dag, 7 op 7, mee bezig",
zegt Van Schilt. „Je moet rusten
als het kan, anders hou je het niet
vol." Tegelijkertijd is het ook
vaak wachten, tot het water vol
doende is gezakt om met het
waadpak de Oosterschelde in te
kunnen. „Dat wachten is geen
straf. Kijk eens om je heen: wa
ter, natuur, rust. Wat wil je nog
meer?"
ZEEUWS \JESw
Het programma-onderdeel
Zeeuws Licht omvat in totaal
negen films die een link met
Zeeland hebben. Naast de vijf
langere producties die hier
naast worden beschreven, zijn
er vier korte films.
W De vier films
zijn samen met
Allesbeweegt
zaterdag 16
september in
één blok te zien
(14.00, zaal 6)
Liefde draait
ook bij Hier is...
Adriaan van Dis
met Alfred Bir-
ney, zaterdag
9 september
(16.00 zaal 3)
Zandbergen vormen letters.
Bij de Brouwersdam verrees vorig
jaar een machtige zandsculptuur.
Als onderdeel van de zandsupple-
tie boetseerde landschapsarchi
tect Bruno Doedens met zijn Stich
ting Landschapstheater en Meer
(SLeM) nauwkeurig gigantische
zandbergen. Wie het resultaat van
uit de lucht bekeek, zag dat zij een
tekst vormden: Allesbeweegt.
Het kunstwerk, onderdeel van het
project 'Balanceren tussen zoet en
zout', was daarna overgeleverd aan
de grillen van wind en getij. Maar
ook is het permanent vastgelegd in
een poëtische documentaire van
Andras Hamelberg, eveneens Alles
beweegt getiteld.
De film is vooral een pleidooi om
creatiever om te gaan met de
kust.Durf, verbeelding en dialoog
met het publiek staan centraal in
deze vorm van 'culturele land
schapsontwikkeling'. SLeM heeft
de afgelopen tien jaar al diverse
aansprekende voorbeelden weten
te realiseren langs de kust. Het
project bij de Brouwers-
dam sluit daar naad
loos bij aan. Be
halve de vor
ming van de
letters zien we
tangodansers
tussen de machi
nes die aan de
zandsuppletie
werken.
De beelden tonen Zeeland op zijn
fraaist. Niet voor niets heeft de pro
vincie het project financieel onder
steund. Dat Blof het titelnummer
heeft verzorgd, versterkt het
Zeeuwse gevoel alleen maar.
Eind 2012 was het gedaan voor
Jaap Albregtse uit Breskens.
Na een halve eeuw zag hij zich
door de slechte prijzen, de dure
gasolie en de knellende regel
geving gedwongen te stoppen
met de boomkorvisserij op de
Noordzee. Zijn kotter, de BR 43
uit 1983, verkocht hij aan een
offshorebedrijf in Zuid-Afrika.
In het voorjaar van 2013 voer hij
het schip zelf naar Kaapstad.
ROLF BOSBOOM
Jaap Albregtse in Zuid-Afrika.
In 2010 deed de documentaire
Verdronken land van Marjolein
van Poppel, over de Bergse vis
sersfamilie Van Dort, het goed
tijdens Film by the Sea. Dit jaar
gaat er opnieuw een film over
deze laatste weervissers van de
Oosterschelde in première: Cor
Henk, ditmaal geregisseerd
door Edward Snijders.
ROLF BOSBOOM
