Vierdaagse werkweek in België, iets voor ons?
18
Financiële prikkel om mensen te laten verhuizen werkt niet
84 procent van de huurders met
een inkomen boven de 40.000 euro
blijft lekker zitten. De overige 16
procent zegt door de inkomensaf
hankelijke huurverhogingen vaker
na te denken over verhuizen.
Dit blijkt uit een onderzoek van
Kantar TNS in opdracht van het
ING Economisch Bureau.
groep zich in zijn keuze om te ver
huizen niet laat leiden door een
huurverhoging maar door grote le
vensveranderingen, zoals een
nieuwe relatie, de komst van kinde
ren of een echtscheiding.
Een andere reden dat de groep
scheefwoners zich niet laat opja
gen, is dat de huurders over het al
gemeen wat ouder zijn, vaak langer
in de huurwoning zitten en gesteld
zijn op hun woon- en leefomge
ving. „Zij zijn honkvast en zullen
Zo'n beleid werkt
alleen als er genoeg
alternatieven zijn en
die ontbreken
Sinds 2013 mogen de huren voor
hogere inkomensgroepen in de so
ciale sector extra worden verhoogd.
Het overheidsbeleid om scheefwo
ners - mensen die in verhouding te
veel verdienen om in een sociale
huurwoning te zitten - te laten ver
kassen naar de vrijehuursector of
de koopwoningmarkt, lijkt niet te
werken.
Door de doorstroming op de wo
ningmarkt te bevorderen, zouden
er meer sociale huurwoningen be
schikbaar komen voor mensen met
lage inkomens. In de praktijk blijkt
dat die financiële prikkels mensen
nauwelijks in beweging krijgen.
Er zijn meerdere verklaringen te
geven, aldus de onderzoekers. Een
van de redenen is dat een grote
niet zomaar bewegen als gevolg van
een huurverhoging", aldus het ING
Economisch Bureau.
Een derde reden is dat er weinig
alternatieven zijn in zowel de koop
als in de vrijehuursector.
Zo komen huurders vaak niet in
aanmerking voor een koopwo
ning omdat hun inkomen te laag is
of te veel fluctueert. Bovendien zijn
de leenregels de afgelopen jaren
aangescherpt waardoor ze meer
spaargeld moeten meebrengen. Een
toekomstige koper moet al gauw
10.000 euro aan eigen geld meene
men, terwijl de gemiddelde sociale
huurder zo'n 1.200 euro op de bank
heeft staan.
Een huurwoning in de vrije sec
tor is vaak geen optie voor de
scheefwoners. „Het aanbod is be
perkt en de huren liggen op een
dusdanig niveau dat het pas na ja
ren van maximale huurverhogin
gen financieel aantrekkelijk wordt
om de sociale sector te verlaten",
concluderen de onderzoekers.
Er is de afgelopen jaren veel kri
tiek geweest op het beleid om
huurders extra te belasten. Zo
stelde de Woonbond dat door de
inkomensafhankelijke huurverho
gingen een deel van de huurders
klem werd gezet. Volgens hoogle
raar woningmarkt aan de TU Delft,
Peter Boelhouwer, bewijst de uit
komst van dit onderzoek het gelijk
van de critici. „Zo'n beleid werkt al
leen als er genoeg alternatieven
zijn, en die ontbreken."
Nederland neemt wat dat betreft
internationaal gezien ook een uit
zonderingspositie in. „We zijn het
enige land waar de vrije huursector
klein is en waar de woningen in de
sociale huursector vrij prijzig zijn."
Het klinkt heerlijk: iedereen voort
aan maar vier dagen aan het werk,
en dus drie dagen vrij. Maar tegen
standers in België noemen het idee
'ultralinks' en 'te gek voor woor
den'.
De oud-premier krijgt naast kri
tiek uit eigen land ook bijval, bij
voorbeeld van politicoloog Olivier
Pinteion: „De werkdag evolueerde
van twaalf naar acht uur in slechts
enkele decennia. Waarom zou een
vierdaagse werkweek dan nu on
realistisch zijn?" Door voorstanders
worden bovendien veel voordelen
genoemd, zoals afname van stress
en ziekte, en meer gelijke kansen
voor vrouwen en mannen op de ar
beidsmarkt.
Ronald Dekker, arbeidseconoom
aan de Universiteit van Tilburg, ziet
weinig in het idee. „Het is een te
kentafeloplossing die niet per se
aansluit op de realiteit."
Zo zijn fulltimers moeilijk over te
halen tot minder werken, denkt
Dekker. „Dat is om verschillende
redenen. Ze vinden hun werk te in
teressant om te minderen, hebben
een baas die het niet toestaat, of ze
hebben simpelweg al hun loon no
dig om rond te komen." De eco
noom vermoedt dat in ons land een
dergelijk voorstel politiek niet haal
baar is, omdat het de vrije keus van
werkenden aantast.
Nederland en België zijn verder
te verschillend voor een directe ver-
Het is een oplossing
van de tekentafel die
niet per se aansluit op
de realiteit
gelijking, aldus Dekker. „In België
werk je voltijds óf helemaal niet,
terwijl in Nederland een derde van
de mannen en twee derde van de
vrouwen parttime werkt. Bij ons is
minder werken gewoon een optie."
Ook Jan van Ours, hoogleraar aan
de Erasmus Universiteit Rotter
dam, vraagt zich af of in Nederland
de handen op elkaar zouden gaan
voor de hervorming. „Als er voor
vier dagen werk even veel betaald
moet worden, voelen werkgevers
zich benadeeld; als het loon propor
tioneel daalt, zijn werknemers niet
blij." Ook bij de vraag of het werk
van vijf dagen ook in vier dagen kan
door de toegenomen efficiëntie,
zetten beide economen vraagte
kens.
Van Ours: „Een proef in Zweden
met zes uur per dag werken, bleek
te kostbaar: het loon werd op het
zelfde peil gehouden, en voor de
overige uren werden extra mensen
ingehuurd." De proef mislukte af
gelopen januari, maar liet wél zien
dat er inderdaad voordelen waren
in de vorm van minder stress en
ziekte en betere prestaties.
De gelijkheidsvoordelen zijn
minder duidelijk. „In proeven zie je
bijvoorbeeld dat in gezinnen waar
de vrouw een uur meer gaat wer
ken, de man niet mindert. De
vrouw doet daarbij per extra werk
uur maar een halfuur minder aan
het huishouden. De werkelijkheid
is dus helaas veel weerbarstiger dan
je zou hopen", zegt Van Ours.
woensdag 30 augustus 2017
GO
Huurders laten zich
niet uit hun huis jagen
Huurders met hogere inkomens
die in een goedkope sociale
huurwoning zitten, laten zich
niet afschrikken door hogere
huren. Ze blijven zitten in hun
woning en nemen extra huurver
hogingen voor lief.
Natasja de Groot
Rotterdam
—Peter Boelhouwer
Nederland heeft Europees gezien een gemiddeld
aantal koopwoningen, maar veel sociale huurwonin
en weinig vrijesectorwoningen.
100%
Dui Oos Ned
Ita Por
Huurders in de sociale sector
hebben gemiddeld 1.200 euro
op de bank staan, wat vaak
onvoldoende eigen geld is bij de
aanschaf van een woning.
In België is een nationale dis
cussie losgebarsten over het
plan van oud-premier Elio Di
Rupo voor een vierdaagse werk
week met behoud van loon. In
Nederland zal zoiets niet wer
ken, denken deskundigen.
Gea Bruinsma
Brussel
—Ronald Dekker
