a/v
Toen in het nieuws
9
1
Middelburg brandt
Bommen op Breskens
Koningin opent
Miniatuur Walcheren
Vrije veren!
maar begon een witlofkwekerij. Een
moeizaam pad. In 1990 besloot Jaap de
boel te verkopen en nam hij definitief af
scheid van een lange familietraditie.
Het harde werken in zijn eigen groente-
inpakbedrijf in Dordrecht dat volgde, en
later als register-taxateur van onroerend
goed, ging ten koste van zijn sociale leven
in het dorp. „Dus toen Ria Geluk in sep
tember 2000 begon met een museum in
het eerste caisson bij Ou-
werkerk, heb ik mij aange
meld als vrijwilliger. Dat
leek mij wel wat. Dat
ging ook over mijn ge
schiedenis, name
lijk." Vier jaar later
werd Jaap voor-
zitter van het be
stuur en in 2008
voor een afgesproken
termijn van twee jaar
zelfs directeur.
Zijn rol bij het museum
mag inmiddels in de marge
zijn, hij is letterlijk onuitwis
baar. Vijftig verhalen uit zijn oral history
project werden samengevat in blokjes van
ieder twee tot zes minuten. De gefilmde
vertellingen worden geprojecteerd op de
zuilen achterin het eerste caisson en staan
op de internetsite 1953hetverhaal.nl. Daar
vertelt Jaap zelf zijn kleinkinderen Heieen
en Julia over de donkere bladzijde uit de
familiegeschiedenis. Gitzwart, wegens het
verlies van vier naaste familieleden. Zijn
tante en oom, die met hun dochtertje Ri-
De emotie, dat is ook
mijn probleem... Het
heeft zich allemaal
opgestapeld
anneke bij Jaaps oma in Nieuwerkerk
woonden, verdronken. Oma en Rianneke
worden tot op de dag van vandaag nog
vermist.
„Wij zijn zelf na de stormnacht door
een buurman met een bootje uit de boer
derij gehaald. Hij woonde strak tegen de
dijk aan. Mocht de nood aan de man ko
men, dan was dat een hoger punt om
naartoe te vluchten. We sliepen voor alle
zekerheid in een stroklamp;
die blijven drijven. De vol
gende dag kwamen er Ur-
ker vissers aan de dijk.
Ze hebben ons meege
nomen en naar Dor
drecht gebracht. Ik
weet nog goed dat
ik het aan boord
van die kotter zo
naar vis vond stin
ken." Jaap grinnikt.
„Als boerenjongen was
je dat natuurlijk niet ge
wend. En dat je in een kooi
lag en je hoofd stootte als je
wilde gaan zitten. Tsja, dat zijn de herin
neringen van een kind uit die tijd. Heel
onschuldig verder. Ik heb die buurman la
ter nog eens gevraagd of er ook lijken en
dood vee aan de dijk lagen, toen we daar
weggingen. Ja, die lagen er. Maar dat is bij
de kleine jongen van toen niet blijven
hangen."
Militairen brachten Jaap, zijn zestien
maanden jongere broer en hun zusje van
vier met hun ouders naar een tante in Rot
terdam. „Daar kwamen ze al vrij snel ver
tellen dat mijn oma, tante, oom en nichtje
(van vaders kant) waren verdronken. Ie
mand had gezien dat ze op het dak van
hun huis zaten. Het dak dreef weg, botste
tegen een groepje bomen en kantelde."
Jaap heeft in 2013 DNA afgestaan in het
kader van een poging om de 32 niet ge
ïdentificeerde doden van de ramp op
Schouwen-Duiveland alsnog een naam te
geven. Bij twee slachtoffers is dat gelukt.
Voor zijn oma en nichtje kwam het niet
tot een match. Officieel worden nog 104
mensen vermist na die rampnacht in de
zuidwestelijke delta, onder wie 76 inwo
ners van de Duivelandse polder De Vier
bannen. De Noordzee op gespoeldUitge-
spoeld de Noordzee op, of diep onder het
zand bedolven.
ol
r\ P/T
*>S ZIJN
7,0.
ri
vrijdag 18 augustus 2017
GO
Jaap Schoof: „Wij zijn na de stormnacht door een buurman met een bootje uit de boerderij gehaald." foto mechteld jansen
44
Deze serie verha
len over generaties
-plus extra materi
aal - zijn gebun
deld in een boek!
Bestel het Grote
Generatieboek op
PZC.nl/wij, voor
17,50 euro.
Gebruik kortings
code DZWB17 voor
gratis verzending.
WIJ
W. - -
Volg alles over de
generaties op:
pzc.nl/ditzijnwij
Wat stond er in de krant toen de Stille Ge
neratie opgroeide en volwassen werd?
Een kleine greep uit de berichten van toen.
Nederland capituleert op 15 mei 1940 na het
Duitse bombardement op Rotterdam. Alleen
in Zeeland gaat de strijd door. Franse troepen
proberen de Duitse aanvallers te stuiten bij de
Sloedam. Tevergeefs. Het grootste deel van
de bevolking van Middelburg heeft de stad op
14 mei verlaten. Vrijdag 17 mei ontstaan er
door beschietingen branden in het centrum.
Door een harde noordoostenwind groeien die
uit tot één grote stadsbrand, die het histori
sche centrum grotendeels in de as legt.
17 mei 1940)
Begin september 1944 is het Duitse leger op
de terugtocht vanuit Frankrijk. Geallieerde
troepen nemen op 4 september Antwerpen in.
Tienduizenden manschappen van het Duitse
Vijftiende Leger moeten vanuit Zeeuws-Vlaan-
deren de Westerschelde over worden gezet.
Op maandag 11 september zijn in Breskens
vele vluchtende Duitsers verzameld. Rond
15.30 uur zien de Bressiaanders 36 Britse
bommenwerpers naderen. Die droppen hun
bommen op Breskens, in een poging de ha
veninstallaties te vernietigen. Er volgt nog een
tweede eskader bommenwerpers. Bijna 200
dorpelingen komen om. (11 september 1944)
Het herstel van het in 1944 geïnundeerde Wal
cheren neemt vele jaren in beslag. Het platte
land moet opnieuw worden ingericht. In 1950
ontstaat het plan om het eiland in miniatuur te
laten zien. Op vrijdag 25 juni 1954 is het zover:
koningin Juliana neemt op de markt van Mid
delburg een groot défilé af en opent daarna
Miniatuur Walcheren. De burgemeesters van
alle gemeenten vergezellen de koningin. (25
juni 1954)
Na de oorlog zijn de veerdiensten op de Wes
terscheid e aanvankelijk gratis. Vanaf 1949
wordt er voor de passagiers eerste klasse en
voor auto's wel een tarief gevraagd. Als het
provinciebestuur in 1958 besluit tot verhoging
van de tarieven, ontstaat vooral in Zeeuws-
Vlaanderen oproer. Veehandelaar Honoré Col-
sen neemt het voortouw en trekt op vrijdag 13
juni 1958 met in zijn kielzog 1500 boze
Zeeuws-Vlamingen naar het Binnenhof in Den
Haag. Het protest heeft geen succes, maar in
1960 wordt wel een gereduceerd tarief inge
voerd voor Zeeuws-Vlamingen. (13 juni 1958)
