Kerk wordt ontmoetingsplek
Bouw zorgcentrum in
Sluiskil komt dichterbij
Koudekerke breidt bunkerroute uit
Lucht walvisbunker moet nog geklaard
5
Oorlogserfgoed spreekt tot de verbeelding
De Duitse bunkers in het Zeeuwse landschap spreken nog immer tot de verbeelding. Op steeds meer plekken wordt het
oorlogserfgoed toegankelijk gemaakt voor publiek. Zo is het verleden weer tastbaar.
Bunkers zijn verankerd in het DNA
van Koudekerke, concludeerde de
historische werkgroep van de Kou
dekerkse dorpsraad bij het opstel
len van de dorpsvisie. Daarom
moet er ook meer met die vesting
werken worden gedaan. Met de uit
breiding van de bunkerroute geeft
het dorp daaraan nu gevolg.
De bestaande wandelroute langs
het Landfront wordt met een
nieuw pad doorgetrokken, langs de
tennisbanen en begraafplaats naar
het herdenkingsmonument aan de
Biggekerksestraat. Achter de be
graafplaats staat ook nog een bun
ker. Die is na de Tweede Wereld
oorlog met aarde bedolven en in
middels aan het zicht onttrokken
door struiken en bomen. De beton
nen kolos wordt uitgegraven.
Dorpsraadsecretaris Anton van
Haperen: „In 2015 kregen we de
Aanmoedigingsprijs Oorlogsmo
numenten Zeeland; toen hadden
we al de ambitie ons oorlogsverle
den beter beleefbaar te maken en
het monument te betrekken bij de
bestaande bunkerroute. Dit is ook
een eerste stap richting verdere uit
breiding van het wandelnetwerk
rond het dorp."
De geschiedenis achter de restau
ratie van het oorlogsmonument
krijgen de bezoekers in een noten
dop te zien en te horen via een QR-
code aan de herdenkingszuil. Het
dorpsbreed gedragen restauratie
project resulteerde ook in een
speurtocht naar de nabestaanden
van de gesneuvelde dorpsbewo
ners, wier namen in de sokkel van
het monument staan; naambordjes
voor hen. En het boek 'Koudekerke
in oorlogsjaren'.
Volgens Van Haperen kan de aan
leg van het nieuwe schelpenpad in
het najaar beginnen. De gemeente
draagt 13.170 bij uit het Fonds Leef
baarheid. De dorpsraad stopt er zelf
ook 4.500 euro in. Van Haperen:
„De gemeente neemt straks het
groot onderhoud voor z'n rekening.
Het kleinere werk doen vrijwilli
gers."
De drie vleermuizen die in de wal
visbunker huizen, vormen geen
probleem voor openstelling van het
complex. De beschermde diertjes
hebben voldoende uitwijkmoge
lijkheid in één van de 54 andere
oorlogsbouwsels in het Slotbos en
duinen bij Haamstede, zegt bos
wachter Paul Begijn van Natuur
monumenten. Veel lastiger is vol
gens hem het wegwerken van 'die
verschrikkelijke brandlucht' in het
voormalige Schouwse bataljons
hoofdkwartier van de Duitse bezet
ter.
De vleugelbunker was lange tijd
een populaire hangplaats voor de
jeugd, die de grijze muren kleurden
met graffiti maar ook vuurtjes
stookten. De roetschade op de wan
den is fors. Dus ging de boel met
een stevige deur op slot. De onder
nemersvereniging Burgh-Haam
stede werkt aan een plan om de bij
zondere bunker in de achtertuin op
te knappen en open te stellen voor
publiek.
Onder aanvoering van plaatsge
noot en oud-burgemeester Kees
Veerhoek wordt een ontheffmgs-
aanvraag op de Flora- en Faunawet
opgesteld en naar de provincie ge
stuurd. Ondertussen werkt initia
tiefnemer Jaap Landegent aan de
oprichting van een stichting voor
het beheer van de walvisbunker.
Dat heeft allemaal meer voeten in
aarde dan aanvankelijk gedacht,
maar Landegent houdt vast aan een
eerste openstelling volgend jaar zo
mer. „Het is niet de bedoeling er
een museum van te maken. We
willen de bunker grotendeels laten
zien zoals het er nu is. Niet alleen
het verhaal van de oorlog vertellen.
Dat betekent wél dat we het zand er
uit moeten scheppen. Het gaat te
ver om bezoekers kruipend naar
binnen te loodsen. En verder zullen
we het een beetje opknappen. Maar
heel veel meer is ook niet nodig,
denken wij."
Landegent heeft ook z'n zinnen
gezet op openstelling van de cata
comben in de achterliggende Zee-
peduinen. „Dat honderden meters
lange gangenstelsel met zo'n vijftig
kamers is onze grootste wens. Maar
laten we eerst maar eens met de
walvisbunker beginnen en kijken
hoe dat uitpakt."
Met het oog op de aangetroffen
vleermuizen, verwacht Begijn niet
dat de provincie nog dwars zal gaan
liggen. „Maar de onderlinge af
spraak is wel dat het enigszins
toon- en leefbaar moet zijn voor het
publiek. Dan is dat roet en die geur
nog wel een dingetje."
Bij de Protestantse gemeente
Oostkapelle leeft al langer het idee
de kerk aan te passen en te verbe
ter om die veel 'breder' kunnen ge
bruiken. Het gebedshuis zou meer
een ontmoetingsplaats voor
dorpsbewoners kunnen zijn. Een
ruimte ook voor optredens, expo
sities, lezingen of concerten. De
kerkgemeente peilde de belang
stelling al onder de plaatselijke
verenigingen en die reageerden
positief. Een aantal hoopt de kerk
na de verbouwing vaker te gebrui
ken en de Oostkapelse stichting
Het gebedshuis
kan een ruimte zijn
voor optredens,
exposities, lezingen
en concerten
Tuys wil ook graag meedenken
over de toekomst van de kerk. De
stichting wil de cultuurhistorie en
het karakteristieke van het dorp
benadrukken en verbreden.
De plannen voor aanpassingen
omvatten de aanleg van een toile
tunit bij de entree van de kerk; de
vloer van de kerkzaal op gelijk ni
veau brengen om de toegankelijk
heid te verbeteren; de banken in
de kerkzaal vervangen voor stoe
len en het terugdringen van ener
gieverbruik door energiezuinige
voorzieningen.
De totale kosten liggen rond de
354.000 euro. Het College van
rentmeesters heeft de gemeente
Veere een bijdrage uit het Leef
baarheidsfonds gevraagd van
50.000 euro. De kerk steekt er zelf
ruim 120.000 euro in en hoopt ook
geld te besparen door vrijwilligers
een aantal werkzaamheden te la
ten doen. Als het werk klaar
is, verlangt de gemeente binnen
een half jaar een concreet plan
voor het gebruik van de kerk.
Overal verdwijnen woonvoorzie
ningen voor ouderen, zo niet in
Sluiskil, als het aan de dorpsraad en
ontwikkelaar Roobeek uit Capelle
aan den IJssel ligt. Die laatste bezit
al jaren het lege waterschapslabora
torium vlakbij het Kanaal Gent-
Terneuzen. Een sloopvergunning
voor het lab is ingediend bij de ge
meente Terneuzen, evenals een
verzoek de bouw van de eerste zes
tien zorgwoningen op die plek mo
gelijk te maken. Maar 'het is zeker
geen gelopen race', stelt wethouder
Frank van Hulle.
Het plan moet nog bekeken wor
den op de economische haalbaar
heid, of het past binnen de nieuw-
bouwplanning en of het complex
geen aanzuigende werking heeft op
zorgvragers wat Terneuzen op kos
ten kan jagen. Een grote zorginstel
ling is er ook niet bij betrokken. Het
college van B en W beslist dinsdag.
Vanuit andere dorpen wordt met
argusogen naar Sluiskil gekeken. Zo
trokken huisartsen in Hoek aan de
bel, omdat ouderen zich gedwon
gen zien naar Terneuzen te trekken.
vrijdag 11 augustus 2017
BB
Bunkers weer toegankelijk
De gerestaureerde herdenkingszuil bij de Koudekerkse begraaf
plaats wordt opgenomen in de bunkerroute.
FOTO LEX DE MEESTER
Koudekerke (W) heeft een
unieke militaire erfenis met
tankgracht, tien bunkers en een
zeventien ton zware bunker
plaat. De dorpsraad wil de wan
delroute langs die erfenis nu
gaan uitbreiden.
Annemarie Zevenbergen
Koudekerke
Marcel Modde
Burgh-Haamstede
Jaap Landegent en Ellie Provoost van de ondernemingsvereni
ging bij de Walvisbunker, archieffoto dirk-jan gjeltema
De dorpskerk van Oostkapelle
is één van de oudste gebouwen
op Walcheren. Het monumen
tale gebouw staat aan de voor
avond van een metamorfose.
Annemarie Zevenbergen
Oostkapelle
Menig dorp is er jaloers op, het
plan voor een woonzorgcentrum
in Sluiskil. Het wordt ook steeds
serieuzer, al blijft het onzeker of
het centrum er ooit komt.
Harmen van der Werf
Sluiskil
