dit
zijn
wij
Later
8
'Dit zijn wij' is een zomerserie over zes generaties Nederlanders.
Deze week de Babyboomers: mensen geboren tussen
1945 en1955
JAN LATTEN
De anticonceptiepil heeft veel betekend voor
de babyboomgeneratie en de emancipatie van
de vrouw. Seksuoloog Willeke Bezemen „Vrouwen
kregen meer tijd om zich te scholen."
Column
Ik ben een babyboomer, een van de velen. Kinde
ren waren toen nog niet schaars en we werden
opgevoed om gehoorzaam te zijn. Ik ging eind
jaren 50 vrolijk naar school. Samen spreuken de
clameren als 'zeg Mies, zeem jij de ruit voor moe'.
Letterbak, inktpen, vloeipapier, de avonturen van
Wipneus en Pim. Een onbezorgde tijd. Ik was gek
op tellen. Wat was ik trots dat ik al snel wist dat
100 en 100 optelde tot 200. Mijn vader deed er al
snel een paar nullen bij. Hij vertelde mij dat Ne
derland 11 miljoen inwoners had, zo'n 50 jaar eer
der nog maar 5 miljoen. Bijna 60 jaar later kon ik op
Radio 1 zelf live verslag doen van de 17 miljoenste.
Begin jaren zestig kon je Beatle zijn of Rolling
Stone. Ik 'werd' Beatle. Het ging erom dat baby
boomers andere volwassenen wilden worden dan
de volwassenen die er al waren. Babyboomers wer
den hippie, hele politieke bewegingen kwamen
eruit voort. Op de middelbare school liepen som
mige klasgenoten weg met Che Guevara of Provo,
ik was meer Flower Power. En dan de jaren 70,
mijn studententijd in Nijmegen, Havana aan de
Waal. Ik op klompen naar college mathematische
r statistiek. Ik was immers al
I vroeg goed in tellen.
Die achtergrond bracht mij na
het afstuderen bij een van de
meest gerenommeerde statis
tiekbureaus van de wereld: ons
CBS. Ik kwam, ik zag en ik
bleef. Het mooie van mijn
baan is: ik zag mijn generatie
voortdurend terug in trends
en cijfers. De opkomst van het
ongetrouwd hokken, de stijging van exen die op
elkaar waren uitgekeken, kerken die leegliepen
omdat steeds meer mensen het hiernamaals niet
zagen zitten, en dan nu babyboomers die massaal
de arbeidsmarkt verlaten.
Ook ik ontkom er niet aan. Ik kom terecht in een
fase van afscheid nemen. Begin dit jaar verloor
ik mijn moeder, straks verlies ik mijn baan. En
dan? De levensavond van ons babyboomers duurt
gemiddeld vijfjaar langer dan die van onze opa's
en oma's. Velen van ons hebben daarmee een zil
veren levensfase te verwachten die langer duurt
dan de groene jeugdfase. Dat heeft een heel groot
voordeel: je kunt je als aankomend senior opnieuw
afvragen: wat ga ik later worden? Helemaal uitge
stippeld is mijn leven gelukkig nog niet.
Wat ga
ik later
worden?
pit d
De 17-jarige student
medicijnen Willeke
Bezemer zit begin ja
ren zestig in de colle
gebanken als haar
hoogleraar fysiologie vlak na de
introductie van de pil in Neder
land in 1962 een heel klein pilletje
tussen duim en wijsvinger neemt.
Hij spreekt de memorabele woor
den: „Hieraan, dames en heren,
gaat de mensheid te gronde." Haar
professor verafschuwt de anticon
ceptiepil. „Ik was zeventien en he
lemaal nog niet toe aan seksueel
contact. Maar ik vond het wel heel
raar dat die hoogleraar dat zo zei.
Het is me altijd bij gebleven. De
pil werd geassocieerd met bande
loosheid."
Willeke Bezemer verandert van
studie en wordt seksuoloog. Ze
leert dat wetenschappers in 1919
ontdekken dat zwangerschapshor
monen konijnen tijdelijk on
vruchtbaar maken. In 1950 geeft
de Amerikaanse feministe Marga
ret Sanger al haar bezit aan de bio
loog Gregory Pincus, omdat de
ontwikkeling van een anticoncep
tiemiddel voor vrouwen niet snel
genoeg gaat. Zes jaar later ontdekt
Pincus dat een combinatie van
hormonen (oestrogenen en proge
steron) de ovulatie remt. Dat leidt
tot de ontwikkeling van de eerste
anti-babypil.
Volgens Bezemer heeft de pil
'echt waanzinnig veel betekend
voor de babyboomgeneratie en de
emancipatie van de vrouw'. „Ou
ders van babyboomers zaten
nog helemaal vast in het tradi
tionele rolpatroon. Met een
condoom of bij voor-het
zingen-de-kerk-uit, ben
je afhankelijk van je
partner. De pil bracht
betrouwbare anticon
ceptie voor de vrouw
zélf." Het gevoel 'baas in
eigen buik' te zijn is volgens
Bezemer 'heel belangrijk'.
„Vrouwen beginnen minder
snel aan het moederschap en
kunnen zich daardoor beter scho
len."
De nu 79-jarige oud-minister
van Volksgezondheid Hedy d'An-
cona zag eind jaren vijftig veel
vrouwen stoppen met studeren
als ze zwanger werden. „De alge
mene opvatting was dat je thuis
bij de kinderen moest blijven", al
dus de ex-hoofdredacteur van
vrouwenblad Opzij. „De pil was
een ontzettende bevrijding."
Experimenteergedrag
Het condoom en het pessarium,
een ringvormig voorwerp dat in
de schede wordt gebracht als
voorbehoedsmiddel, bestonden
al. Maar handzaam was dat pessa
rium niet. D'Ancona: „Naast het
pessarium had je een tube zaad
dodende pasta nodig en een hele
grote rubberen zak. Daar moest je
lauw water en azijn in doen als je
het pessarium er weer uithaalde.
Dat past echt niet in je tasje als je
een avondje gaat stappen."
De Vlaamse seksuoloog Goedele
Liekens - die in 1986 bekend werd
als Miss België en later doorbrak
met taboedoorbrekende televisie
programma's over seks - bena
drukt dat de pil vooral voor vrou
wen seks een stuk aantrekkelijker
heeft gemaakt. „Doordat vrouwen
niet continue hoefden te denken:
oeioeioei straks ben ik weer zwan
ger, opende 'de pil' de deur naar
vrouwelijk seksueel genot. Dus
wat dat betreft: Dankuwel, pil."
Liekens vervolgt fel: „Je houdt het
niet voor mogelijk hoe anders het
leven zou zijn zonder pil."
Dankzij de pil staat in de loop
van de jaren zestig niets een gro
tere seksuele vrijheid in de weg.
De flower power-tijd breekt aan.
„De pil heeft zeker bijgedragen
maandag 7 augustus 2017
r
Zes generaties,
zes columnisten.
Vandaag Jan Latten
(geboren in 1952).
Ik deinde mee op de golven van de tijdgeest.
T> ZIJN I
0 W IJ
Deze serie verhalen over ge
neraties - plus extra materiaal
- zijn gebundeld in een boek!
Bestel het Grote Generatie-
boek op pzc.nl/wij, voor 17,50
euro. Gebruik kortingscode
DZWB17 voor gratis verzen
ding.
Pil maakte
vrouwen
baas in
eigen buik
Marcia Nieuwenhuis
Leuven/Rotterdam
A UNFPA-me-
dewerkers
geven uitleg
over de pil in
Burkina Faso.
