nmm
*$r
Toen in het nieuws
ik
iHl
9
A P/T
>W$wm
Van Dishoeckhuis gesloopt
Alarm voor Grieks schip
Treinramp bij Eindewege
Jan Raas wereldkampioen
li
Jf -
zegd, uiteindelijk ben ik links van het kerk-
bankje gevallen."
Jan zegt dat wel zo gemakkelijk, maar dat
was zeker in Zeeland, en nog wel in Melis-
kerke, verre van 'normaal'. Hij ging na de lagere
school naar de lagere technische school in Mid
delburg, de christelijke Klarenbeek lts. Niks
havo of vwo, waar het in de jaren 70 'normaler'
was je met politiek bezig te houden. Al moet je
dat ook niet overdrijven, weet Jan. „Als je link
ser dan het CDA stemde, was je in de ogen van
veel mensen, ook jongeren, al snel een com
munist. Erger kon niet..."
En dan was daar in 1979 'opeens' Harrisburg
in de Verenigde Staten, waar een grote hoe
veelheid radioactief gas uit een kerncentrale
ontsnapte. Het ongeluk schokte de wereld en
gaf de anti-kernenergie-be-
weging in Zeeland, of juist
in Zeeland, zuurstof. Zes
jaar eerder was bij
Borssele de tweede en
grootste kerncentrale
van Nederland ge
opend om alumi
niumsmelter Pe-
chiney (later
Zalco) van
goedkope
elektriciteit te
voorzien.
Het gevaar lag
om de hoek. Stop
Borssele groeide. Van
communisme moesten
veel Zeeuwen dan niks
hebben, maar Harrisburg
schudde een grote groep,
vooral jongeren, wakker. Za
terdag 26 april 2980, zo'n beetje een jaar na de
ramp in de VS, trokken 5.000 a 10.000 betogers
(cijfers van de politie en de organisatie) door
de Middelburgse binnenstad. In alle rust, maar
toch, het was wat voor een slaperig provincie
stadje.
„Wij waren fanatiek, zeker", vertelt Jan,
„maar wel op z'n Zeeuws. Altijd geweldloos. Ik
kwam in die tijd ook in kraakpanden in Am
sterdam om te vergaderen. De meeste krakers
waren rustige lui. Ze wilden gewoon kunnen
wonen, maar er zaten ook anderen tussen, die
per se geweld wilden gebruiken. Wij hebben
daar nooit iets van moeten hebben."
Werkloos tuig
Louwerse had ook zijn afkomst mee. „Mensen
in het dorp Borssele moesten nooit veel van
ons hebben. 'Werkloos tuig', waren wij. Dat
zeiden ze ook. Als ik dan in plat Zeeuws re
ageerde, keken ze me aan alsof ze sneeuw za
gen branden. 'Een Zeeuw bij die gasten, dat
kan niet!' Wel dus." Jan was bij vrij
wel elke actie rond Borssele be
trokken, ook bij die in 1987 na
opnieuw een ramp, in Tjserno
byl in de Oekraïne. Het liep 's
nachts volledig uit de hand.
Een harde kern demon
stranten sloeg een peloton
Mobiele Eenheid terug de
busjes in. Jan was hem toen al
gepeerd. „Ik voelde dat het uit
de hand ging lopen en ben thuis
gaan slapen."
De strijd tegen kernenergie, de
groep mensen die Jan via Stop
Borssele leerde kennen, heeft A
hem mede gemaakt wie hij is.
Na enkele technische banen,
eerst loodgieter en later ver
koper, heeft hij sinds elf
jaar zijn draai gevonden
als begeleider van jonge-
ren bij zorgbedrijf Travalje
Subiet. Van de vijf medewer
kers zijn er twee nog altijd ac
tief bij Stop Borssele. j
„Travalje Subiet is ons eigen
bedrijf, een vennootschap onder
firma. We kunnen daarom vrij onaf
hankelijk werken en", legt Jan een link, „dat
heeft wat mij betreft zijn wortels in de anti-
kernenergie-beweging. 'Bij ons is links tuig
aangespoeld', zeggen we wel onder elkaar. En
het aardige is, één van de methoden die wij
toepassen om jongeren te activeren, is 'ge
weldloos verzet'. Een sit in hoort daarbij. Net
zolang bij een jongere blijven zitten, tot die
het spuugzat is en meewerkt. Dat gaat ons vrij
gemakkelijk af met al die sit ins bij de kern
centrale."
De druppel holt de steen
langzaam uit. Een volgende
kernramp bij Fukushima
in Japan, maart 2011, was
weer zo'n druppel.
Duitsland besloot
kernenergie uit te
bannen en nog
meer energie te
steken in alter
natieven. Een
plan voor een
tweede kern
centrale bij
Borssele ging van
tafel, ook vanwege
de hoge kosten.
„We komen er wel",
zegt Jan Louwerse, „al is
het verschrikkelijk dat
daarvoor rampen nodig
zijn."
Wij hebben nooit
iets van geweld
moeten hebben
We komen er wel. Al is
het verschrikkelijk dat
daarvoor rampen
nodig zijn
Q{
gas
vrijdag 4 augustus 2017
'„r
\>S
M Jan Louwerse bij
de kerncentrale
Borssele. „Al die ac
ties hebben mij ook
gevormd." fotoslexde
MEESTER
44
44
Van deze
serie verhalen
over generaties
- plus extra
materiaal - komt een
boek uit.
Bestel het Grote
Generatieboek
op pzc.nl/ditzijnwij, voor
17,50 euro. Daar vindt u
ook quizzen en een
virtueel museum.
V ZIJN
c W IJ
Volg alles over de
generaties op:
pzc.nl/ditzijnwij
Wat stond er in de krant toen Generatie Nix
opgroeide en volwassen werd? Een kleine
greep uit de berichten van toen.
Het monumentale Van Dishoeckhuis aan de
Houtkade in Vlissingen wordt gesloopt. Ver
plaatsing van het voormalige stadhuis zou
9 miljoen gulden kosten. Rijk, gemeente en de
Vlissingse rederij Oceanwide Nautical Ser
vices weten niet meer dan 5,5 miljoen bijeen te
brengen. Dus valt het doek voor het 18de-
eeuwse stadspaleis. Er is vele jaren gestreden
voor behoud van het monument. Bond Heem
schut spreekt van 'een gigantisch verlies', het
Van Dishoeckhuis is een in Nederland 'uniek
barok stadspaleisje'. 24 januari 1985
Voor de kust van
Cadzand vliegt het
Griekse vrachtschip
Attican Unity in
brand. Er wordt groot
alarm geslagen,
brandweer en orde
diensten zijn paraat.
Het met chemicaliën
geladen schip brandt
volledig uit. Een gif
wolk drijft in de rich
ting van Westkapelle
maar bereikt de kust
niet. De politie ont
ruimt het strand bij
Cadzand, waar dui
zenden toeschou
wers zijn.
26 augustus 1977
Zes doden en acht gewonden, dat is de
trieste balans van het treinongeluk bij Einde
wege, even ten westen van Goes. Met de
schrik vrijgekomen passagiers en omwonen
den vertellen dat de stoptrein woensdag om
7.15 uur op de lege tankwagons van de goede
rentrein klapte. Het voorste rijruig van de pas-
sagierstrein kwam bovenop een tankwagon
terecht. Drie van de dodelijke slachtoffers
moesten uit een naast de spoorbaan gekan
telde cabine worden gezaagd. In de trein
zaten ruim honderd scholieren en forensen.
28 oktober 1976
Jan Raas schreeuwt het uit van vreugde. De
wielrenner uit 's-Heerenhoek gaat zondag bij
het wereldkampioenschap in Valkenburg als
eerste over de streep. In de eindsprint knalt hij
op 'indrukwekkende wijze' over de Duitser Didi
Thurau heen. Na afloop weigert hij voor de ca
mera van de NOS te verschijnen. Die omroep
liet zien hoe Raas op de Cauberg door ploeg
maats werd geduwd.
27 augustus 1979
