II
'Uitstroom zorgpersoneel moet stoppen'
Zorgaanbieders Zeeland niet in de knel
10
'Een 'heldhaftige jongeman' die
zich niet wilde overgeven aan een
'wrede en meedogenloze vij
and'. Zo prees de lijkschouwer
Ryan Lock in een ongebruikelijk
commentaar.
In de Britse media heeft Lock in
middels een heldenstatus gekre
gen. Zijn verhaal en zijn dood zijn
ook bijzonder. De schuwe, graag
gamende, voormalige kok wilde
zelf een daad stellen toen de ver
halen naar buiten kwamen over de
gruwelen van de jihadisten van Is
lamitisch Staat (IS). Om zijn moe
der niet ongerust te maken ver
telde hij haar dat hij als backpacker
door Turkije zou trekken. Hij had
er maanden voor gespaard. Hij
ging in augustus 2016. Lock die
geen militaire ervaring had, sloot
zich aan bij de Koerdische 'Volks-
beschermingseenheden' YPG en
nam vervolgens actief deel aan de
strijd om Raqqa, de hoofdstad van
IS. Volgens getuigenissen raakte
zijn eenheid omsingeld door een
overmacht aan IS-strijders. Lock
zou gewond zijn geraakt aan zijn
been maar hebben doorgevochten
tot het bittere einde. Omringd
door jihadisten schoot hij zich op
het allerlaatste moment een kogel
door het hoofd om te voorkomen
dat ze hem gevangen zouden ne
men. Hij voorkwam zo een 'een
angstaanjagende en pijnlijke
dood', zei een magistraat bij het
gerechtshof van Portsmouth waar
de familie van Lock formeel werd
geïnformeerd over de doodsoor
zaak. Het heldhaftige einde van de
jonge Engelsman werd bevestigd
door een hooggeplaatste YPG-
commandant, Mihyedin Xirki. Hij
meldde dat Lock streed onder de
naam Berxwedan Givara en stierf
als 'martelaar in een dapper ge
vecht'.
Ingesloten
Samen met vier strijdmakkers zou
Lock zijn ingesloten bij het dorp
Ja'bar. Volgens een BBC-commen-
tator ontnam Lock zijn vijanden
een 'macabere gelegenheid voor
propaganda'. IS had de jonge Brit
ten overstaan van de wereld kun
nen onthoofden of levend ver
branden zoals eerder werd gedaan
met een gevangengenomen Jor
daanse piloot.
Behalve Lock zouden nog drie
Britten de afgelopen jaren zijn ge
sneuveld aan de zijde van Koerden
in gevecht tegen IS. In 2014 sneu
velde een Nederlandse Koerd in
Iraaks Koerdistan in de strijd tegen
het destijds nog winnende IS.
Moeder Catherine Lock had ach
teraf kunnen weten dat er meer
aan de hand was omdat Ryan Lock
zijn slaapkamer voor vertrek keu
rig opruimde, wat hij normaal
nooit deed. „Hij was een stille jon
gen. Voorzichtig in zijn uitspra
ken. Hij zei dat hij een paar weken
naar Turkije zou gaan." In de
maanden voor hij sneuvelde,
stelde Lock zijn familie op de
hoogte van zijn activiteiten en
stuurde via Facebook onder meer
foto's van zijn militaire training bij
de Koerden. Zijn moeder waar
schuwde de Britse politie en pro
beerde tevergeefs haar zoon over
te halen terug te keren. Maar Ryan
Hij gaf comfortabel
leven op voor een
zaak waar hij vol
passie in geloofde
Lock had een missie.
De familie werd heel bezorgd
toen het in december lang stil
bleef. Locks vader vond op inter
net een foto van Islamitische Staat
waarop een strijder poseerde bij
het lijk van zijn zoon. Toen het
stoffelijk overschot werd overge
bracht naar Groot-Brittannië
wachtten tientallen mensen met
rozen en portretten van de jonge
Brit op het vliegveld. Onder hen
vele Koerden. Tijdens de zaak voor
het hof zei de lijkschouwer tegen
de ouders dat ze trots moesten zijn
op hun zoon. „Hij gaf een comfor
tabel leven in West-Sussex op om
te strijden voor een zaak waar hij
vol passie in geloofde."
Ruim acht procent van de werkne
mers verlaat jaarlijks de zorg. In de
provincie Noord-Brabant waren
dat vorig jaar 12.600 mensen. „We
moeten die uitstroom stoppen, an
ders is het dweilen met de kraan
open", zegt Mare Veldhoven van
werkgeversorganisatie Transvorm.
„Wij moeten talent binnenhou
den."
Mensen die hun heil elders zoe
ken geven als reden vooral de onre
gelmatige werktijden en het slechte
imago van de zorg.
„Het beeld van de zorg heeft
klappen opgelopen, want we moes
ten mensen ontslaan. Er is een idee
ontstaan dat je daar niet moet zijn",
erkent Veldhoven, zelf oud-be
stuurder en nu aanjager van het
project Zonder Zorg 2020. „Nu
moeten we zichtbaar maken dat er
wel baanzekerheid is en dat er in de
zorg een fatsoenlijke boterham valt
te verdienen."
Om dat aan te tonen maakt Trans-
vorm een vergelijking met aan
vangssalarissen in het basisonder
wijs. „We gaan laten zien dat de
verdiensten in de zorg niet slecht
zijn. Het basissalaris is misschien
wat lager dan in het onderwijs,
maar je hebt al snel tien tot vijftien
procent onregelmatigheidstoeslag.
Die krijg je in het onderwijs niet."
Om op langere termijn perso-
neelskrapte te voorkomen willen
de werkgevers dat meer jongeren
kiezen voor een zorgopleiding. Dat
aantal daalt nu sterk. Er zijn minder
jongeren die voor een schoolkeuze
staan, en die jongeren kiezen van
wege het slechte imago vaak niet
voor een loopbaan in de zorg.
Transvorm zoekt samenwerking
met scholen op mbo- en hbo-ni-
veau om meer leerlingen in te laten
stromen. Ook willen zij een einde
aan studentenstops die zijn inge
steld bij sommige hbo-opleidingen.
Scholen staan daar volgens Veldho
ven niet negatief tegenover. „Zij
willen wel de garantie dat er dan
voldoende stageplaatsen zijn." Daar
was de afgelopen jaren een tekort
aan.
ZorgSaam past van de Zeeuwse
zorgaanbieders nog het meeste
binnen het geschetste plaatje van
personeelskrapte. Woordvoerder
Margaret Lafort vertelt dat de orga
nisatie gepensioneerde medewer
kers heeft gevraagd om deze zomer
even een handje te helpen. „Het
personeelstekort is inderdaad zo
nijpend dat dit nodig was om de va
kantieperiode door te komen."
Dat personeelstekort is een pro
bleem bij vrijwel alle zorgaanbie
ders in Zeeland. Zo heeft Zorg-
Stroom op dit moment bijvoor
beeld ruim twintig vacatures open
staan. Woordvoerder Christian
Goudappel vertelt dat de vraag naar
zorg groter is dan het aanbod van
gediplomeerd personeel dat die
zorg kan bieden. Zeker in de vakan
tieperiode is het lastig om aan ge
noeg krachten te komen, merkt ook
hij.
Jan de Groot van WVO zorg
denkt dat het niet alleen daarmee te
maken heeft, maar ook met een
verschuiving op de arbeidsmarkt.
„Ik heb al vaker ervaren dat zorg
personeel uitwisselt met de horeca
en dienstverlening. Als het in die
sectoren goed gaat, gaan ze daar aan
de slag en is er nóg minder zorgper
soneel beschikbaar."
Aanwas
Daar voegt Eline de Putter van Al-
levo Zorg nog aan toe dat er weinig
aanwas is van nieuwe mensen op de
arbeidsmarkt in de zorgsector. „Vol
gens mij blijven veel jonge mensen
die net zijn afgestudeerd in de
Randstad hangen. Bovendien ver
grijst onze provincie, dus is er min
der personeel en zijn er juist meer
mensen die zorg nodig hebben",
zegt ze. „Daarnaast worden mensen
gestimuleerd om langer thuis te
blijven wonen. Er is vaak thuiszorg
nodig om dat mogelijk te maken. En
als ze dan naar een verzorgingshuis
gaan, is dat in de meeste gevallen
omdat ze complexere zorg nodig
hebben." Het personeel dat ze zoe
ken moet wat dat betreft ook nog
eens over extra vaardigheden be
schikken en dat maakt de vijver om
uit te vissen nog kleiner.
Voor specifieke zorg is het nog
lastiger, zegt Nanon Doeland
Emergis. „Met name psychiaters en
psychologen moeten we vaak bui
ten Zeeland werven en niet ieder
een ziet het zitten om hier te gaan
wonen", zeg zij. Ze merkt daarbij op
dat er ook bij Emergis een tekort is
aan verpleegkundigen. Ze heeft niet
de indruk dat de vraag naar zorg is
gestegen. „Het probleem zit hem
vooral in het aanbod. Ik heb name
lijk niet het idee dat wij veel meer
cliënten hebben dan een paar jaar
geleden."
Behalve ZorgSaam reageert geen
enkele zorgaanbieder met een vol
mondig 'ja' op de vraag of zij oud
personeelsleden hebben benaderd
om het personeelstekort te verhel
pen. Reden daarvoor is dat er bij de
eerder genoemde instanties weinig
ontslagen zijn gevallen, of dat de
werknemers die de dupe zijn ge
weest van een ontslagronde inmid
dels elders aan het werk zijn.
vrijdag 4 augustus 2017
GO
Brit Ryan (20) held van Raqqa
Acht maanden geleden sneu
velde de 20-jarige Ryan Lock uit
het Engelse Chichester nabij
Raqqa als vrijwilliger in de strijd
tegen Islamitische Staat. Deze
week stelde een Brits onder-
zoekstribunaal zijn doodsoor
zaak vast. Die bleek heldhaftig.
Bob van Huët
Rotterdam
Ryan Lock streed zij aan zij met de Koerden (boven). Eerbetoon bij
het overbrengen van de kist naar Engeland, fotofacebookanfenglishenhh
—Lijkschouwer
Vervolg van voorpagina
De zorgsector kampt niet alleen
met stokkende instroom van
nieuwe werknemers, maar ook
met grote uitstroom van be
staand personeel. Dat maakt de
problemen in de zorg extra nij
pend.
Arnold Mandemaker
Eindhoven
'Jl
Het imago van de zorg is
slecht, waardoor jongeren er
niet voor kiezen, fotoanp
Elodie Kint
Vlissingen
