Hoogvliet onterecht bang voor gaswolk
14
Shell Pernis in Rotterdam blijft nog
zeker twee weken buiten bedrijf. Kortsluiting
legde de grootste raffinaderij van Europa
plat, en dat heeft verregaande gevolgen.
Pernis. De Inspectie SZW (de voor
malige Arbeidsinspectie, red.) wil sa
men met de milieudienst DCMR en
de brandweer de toedracht van de
kortsluiting in het stroomstation ach
terhalen, die zaterdagavond het volle
dig uitschakelen van de raffinaderij
inleidde. Het is meer dan tien jaar ge
leden dat het 6o fabrieken tellende
complex zo volledig buiten bedrijf is
gegaan.
Maandag was het opnieuw mis op
het terrein. Bij het spoelen van de lei
dingen bij een stilgelegde fabriek lekte
giftig waterstoffluoride. Dat incident
wordt bij het onderzoek van de
inspectiediensten betrokken, zegt
Paul van der Burg van de Inspectie
SZW. „Het is zo goed als standaard
procedure om na dit soort incidenten
te kijken hoe het zit met de veiligheid
van de werknemers en omgeving."
Het is volgens Van der Burg nu nog te
vroeg om conclusies te trekken.
Noodklok
Diezelfde toezichthouders die nu on
derzoek doen bij Shell luidden on
langs wel de noodklok over de staat
van de chemiefabrieken en raffinade
rijen in Nederland. In het rapport 'Vei
ligheid majeure risicobedrijven 2016'
stelden zij dat ongeveer de helft van de
bedrijven die met grote hoeveelheden
gevaarlijke stoffen werken, kampt met
ouderdomsverschij nselen.
De marktleider is niet onmisbaar. Dat
was enkele decennia geleden nog wel
anders. Het Shellcomplex in de Rot
terdamse haven was lang de parel in
de kroon van het Koninklijke brand
stofconcern. De raffinaderij bestaat al
sinds 1936 en is daarmee een van de
oudste van de wereld. Uitbreidingen
maakten het eind jaren 60 ook tot de
grootste op aarde. De laatste jaren zijn
fabrieken afgestoten en gesloten.
Brandstoffabrieken in landen als India
streefden Pernis in omvang voorbij.
Vorig jaar werd een nieuwe investe
ring met gejuich ontvangen. Voor naar
schatting 700 miljoen euro wil Shell
het complex vooral efficiënter maken.
Uit dezelfde hoeveelheid olie moeten
de 1.900 werknemers meer diesel, ke
rosine en benzine maken, en minder
zware en goedkope stookolie.
De werkzaamheden zijn in volle
gang. Shell zegt niet te kunnen zeggen
of de kortsluiting verband houden
met dat werk.
De autoriteiten onderzoeken on
dertussen ook de problemen bij Shell
„We verwachten dat de fabrieken op
zij n vroegst inde tweede helft van au
gustus worden herstart", zegt een
woordvoerder van het bedrijf. Iedere
dag dat het petrochemische complex
stilligt, kost Shell miljoenen.
Oliedeskundige Aad Correljé denkt
niet dat de langdurige sluiting gevol
gen heeft voor de prijs aan de pomp.
„Shell heeft een voorraad om inciden
ten als deze te kunnen opvangen",
zegt de hoofddocent aan de TU Delft
die ook verbonden is aan het instituut
Clingendael International Energy Pro-
gramme. „Dit is de belangrijkste raffi
naderij van noordwest-Europa, maar
er zijn nog meer raffinaderijen. De
laatste jaren is in deze regio sprake van
overcapaciteit. De brandstoffabrieken
kunnen meer benzine en diesel pro
duceren dan er vraag naar is. En buiten
Europa geproduceerde brandstof kan
net zo gemakkelijk hiernaartoe ko
men, vervolgt hij.
De meeste industriële installaties in
Nederland naderen het einde van hun
technische levensduur, waarschuwen
zij. De Inspectie SZW, de milieudien
sten en de brandweer controleren dit
jaar al extra op slijtage.
De laatste keer dat Shell Pernis een
inspectie onderging was afgelopen
najaar. Het complex doorstond de
controle niet glansrijk. De inspecteurs
stuitten volgens hun rapporten op
een trillende leiding, elektriciteitska
bels die niet volgens de regels waren
aangelegd en loszittende isolatie.
Deze mankementen werden be
noemd als verbeterpunten.
De Veiligheidsregio Rotterdam-
Rijnmond, de organisatie waar de
brandweer, ambulancedienst en de
rampenbestrijding onder vallen,
was daarna druk met het recht trek
ken van het laatste bericht. Er wer
den namelijk geen gevaarlijke con
centraties gemeten en er was geen
sprake van een gaswolk. De Milieu
dienst vindt het 'spijtig' en 'heel
vervelend' dat dit verkeerde bericht
tijdens de hectiek van het bestrij
den van het incident werd ver
stuurd.
„Hierdoor is veel onrust ontstaan.
We zullen dit nog evalueren", aldus
een woordvoerder. „Maar het be
strijden van het incident had prio
riteit en daardoor is het overzicht
kwijtgeraakt en is in de communi
catie langs elkaar heen gewerkt."
Edwin Smid, voorzitter van de
gebiedscommissie Hoogvliet,
hoorde hoe inwoners van Hoog
vliet bezorgd in de auto stapten en
wegreden. „Dat begrijp ik goed. Ze
zaten even echt in angst, door alles
samen, de ramen en deuren die
dicht moesten, de gaswolk die over
Hoogvliet dreef. De communicatie
liep duidelijk niet zoals het moest
t Miscommunicatie
zorgde voor een foute
melding over gevaar
van het lek bij Shell
lopen. De rampenzender was ook
niet in de lucht. Als er kans is op pa
niek en angst is goede informatie
belangrijk. Ook als er niets aan de
hand is."
Complimenten heeft Smid voor
enkele agenten. Die namen direct
na het alarm zelf het initiatief om
rond te rijden om mensen te waar
schuwen. Ze waren in het park Ar
boretum, op nog geen 300 meter
van de raffinaderij van Shell, toen
ze een scherpe prikkelende geur ro
ken. „Daar hadden ze zelf last van
en andere mensen in het park ook",
zo vertelt een woordvoerder.
Ze besloten niet af te wachten tot
er nadere informatie kwam, in de
wetenschap dat er net alarm was
geslagen voor een lek waaruit een
giftige stof lekte. „De politie is van
het nemen van actie. Handelen en
niet afwachten. Dat kun je een
agent niet kwalijk nemen. Daarom
riepen ze om 'Als je last hebt, blijf
dan niet buiten zitten'. Later bleken
er bij metingen geen gevaarlijke
concentraties van stoffen te zijn. De
geur ging ook vanzelf weg. Terug
kijkend was het een typisch voor
beeld van better safe than sorry." De
politieagenten zijn door ambulan
cemedewerkers nog nagekeken.
„Met de kennis van nu is het
makkelijk zeggen dat ze dit niet
hadden moeten doen, maar ik kan
mij voorstellen hoe ze op straat
vanuit voorzorg zo hebben gehan
deld", zegt een woordvoerder van
de Veiligheidsregio Rotterdam-
Rijnmond. Hij noemt het wel 'nut
tig' om met alle partijen nog eens te
kijken naar hoe het liep. Uiteinde
lijk beantwoordde de Veiligheids
regio op berichtensite twitter vele
vragen. „Dat was nodig omdat er
onduidelijkheid was ontstaan."
woensdag 2 augustus 2017
Leon van Heel
Pernis
De brandweer hield
een gaswolk in toom.
FOTO MARCK GROOTHUI JZEN
Het volledige
complex telt 60
fabrieken.
Uit de fabriek ontsnapte fluorwaterstof. fotojoeybremer
De verwarring was groot in de
Rotterdamse wijk Hoogvliet na
het lek bij Shell Pernis aan de
andere kant van de A15. Eerst
riepen agenten vanuit hun auto
naar mensen om naar binnen te
gaan als ze last hadden van de
lucht, daarna bracht Milieu
dienst DCMR onterecht het be
richt naar buiten dat er een gas
wolk richting de wijk dreef.
Adrianne de Koning
Pernis
