14 ZE
Morgen wacht
Chaam de 79ste
Acht (sinds 1933).
Maar op 1 mei
1890 was er de
allereerste
wielerwedstrijd.
Wie heeft er
eigenlijk
gewonnen?
WIELERHISTORIE
zv
Vanaf 1898 organiseerde wie
lerclub Steeds Voorwaarts
jaarlijks wedstrijden. De start
en finish lagen bij het gemeentehuis.
Aan de wedstrijd in 1898 deden tien
coureurs mee onder wie de Taaie, de
Listige en de Vlugge, synoniemen
voor renners met respectievelijk
doorzettingsvermogen, koersinzicht
en sprintkwaliteiten. De wedstrijd
werd uiteindelijk gewonnen door
Hendrikus Engbersen, bijgenaamd
de Taaie.
De wielerclub organiseerde aan
vankelijk wedstrijden binnen
Chaam. Later lagen de start en finish
weliswaar in Chaam, maar het traject
daartussen liep door verschillende
dorpen in de omgeving.
Deze wedstrijden groeiden eind ja
ren twintig van de vorige eeuw uit
tot de Ronde van Chaam die jaarlijks
plaatsvond op dinsdag tijdens de
Chaamse Kermis in mei. De laatste
Ronde van Chaam werd verreden in
1932, via Baarle-Nassau naar Ulicoten,
Meerle, Strijbeek en Ulvenhout terug
naar Chaam.
In 1933 besloot het bestuur van de
wielerclub, bestaande uit bierbrou
wers, kasteleins en fietsenmakers, de
jaarlijkse wedstrijd voortaan op
Chaams grondgebied te houden. Bij
het uitzetten van het parcours keek
de organisatie naar de geschiktheid
van de wegen.
Ook lette ze erop dat het parcours
zoveel mogelijk cafés aandeed omdat
de kasteleins financieel bijdroegen
aan de organisatie. Chaam had in die
tijd meer dan dertig cafés zodat er
heel wat weggetjes afgelegd moesten
worden. Zo ontstond er een parcours
dat leek op een acht. Daarmee was de
vorm van het parcours en de naam
van de wedstrijd voor de toekomst
vastgelegd.
De aanleiding om voortaan binnen
eigen territorium de wedstrijd te or
ganiseren was het bezwaar van de
burgemeester van Nieuw-Ginneken
tegen de blote knieën en kuiten van
het peloton. De sportkleding kon na
melijk een zedelijk gevaar opleveren,
meende hij, bij vergaande onthulling
van benen en dijen. Daarnaast waren
de spoorbomen in Baarle-Nassau een
koersvervalsend obstakel wanneer er
een trein naderde: wachten of er snel
onderdoor?
De winnaar van de eerste Acht op
30 mei 1933 was Thijs van Oers uit
Je moest naar
Chaam als je je
wilde meten
met de
buitenlandse
vedetten
Langeweg. Die eerste editie trok di
rect al 25.000 bezoekers. Nederland
bevond zich destijds midden in een
grote economische crisis. Voor velen
was een bezoek aan de Acht een wel
kom verzetje in de uitzichtloosheid
van die tijd.
Vooral uit Breda, Tilburg en de
Vlaamse Kempen kwamen veel
werklozen op de wedstrijd af. Ze
konden tijdens de Acht ter plaatse
hun stempelplicht vervullen. Ook
studenten van de Hogeschool in Til
burg bezochten de vooroorlogse
Achten.
De doctorandi in de dop van het
studentendispuut Black White
zetten jaarlijks in Chaam de bloeme
tjes buiten vergezeld door Tilburgse
fabrikantendochters.
De succesvolle start van de eerste
Acht in 1933 legde de basis voor een
jaarlijks terugkerend evenement. De
wedstrijd groeide uit tot de klassie
ker onder de criteriums en was tot in
de jaren zestig van de vorige eeuw de
ruggengraat van het Nederlandse
wielrennen. Meervoudig winnaar
van de Acht van Chaam Rini
Wagtmans: „Je moest naar Chaam als
je je wilde meten met buitenlandse
vedetten!"
Daarna werd de wedstrijd geleide
lijk aan een showcase voor Tour de
France-renners, met als handelsmerk
het 8 kilometer lange 8-vormige par
cours met een markante dubbele
passage. De coureurs passeerden tel
kens van de andere kant de Dorps
straat. Op de tribunes gaf dat het ef
fect van een tenniswedstrijd in slow
motion.
dinsdag 25 juli 2017
Blote knieën en kuiten brachten
Chaam zijn eigen wielerkoers
Berry van Oers
Chaam
De dubbele passage
in de Dorpsstraat gaf
het effect van een ten
niswedstrijd in slow
motion.
FOTO ARCHIEF ACHT VAN CHAAM
- Rini Wagtmans
M De Acht: een combinatie van
sport en feest, fotof.vd.teems
Vanaf de jaren zestig kwamen
veel supportersclubs van Neder
landse en Vlaamse vedetten per
touringcar op de Acht van
Chaam af. In alle vroegte arri
veerden zij gepakt en gezakt
met thermoskannen en boter
hammen op het parcours voor
een lange Acht. Zo ook in 1980
toen de supportersclub van Jo
Maas uit Limburg al vroeg in
Chaam aankwam.
Clublid Thijssen uit Maastricht
moest 's avonds bij terugkeer ter
hoogte van Grathem constate
ren dat hij ook deze maal niet
wist wie de Acht gewonnen had.
Tot op de dag van vandaag zijn
er 'achtgangers' die nauwelijks
iets van de geleverde strijd mee
nemen maar zich storten in het
feestgedruis en zich laven aan
het gerstenat dat de dag van te
voren in grote hoeveelheden
Chaam was binnengereden.
