O
MISSCHIEN
STAM IK AF VAN
EEN HITSIGE
SPANJAARD DIE
IN DE 80-JARIGE
OORLOG
VERKRACHTEND
DOOR ONS
LAND TROK
k lijk op een neanderthaler.
U zou het niet zeggen als u me op straat
tegenkwam, vermoed ik, maar 312 genen-
varianten in mijn dna komen overeen
met het dna van oermensen met grote
neuzen en kleine hersenen. Dat zijn meer
neanderthalergenen dan de meeste
moderne mensen met zich meedragen,
en duidt erop dat zo'n 250 generaties
geleden een neanderthaler en een homo
sapiens in een wilde nacht een van mijn
voorouders verwekten.
Ik weet dat, omdat ik een dna-test heb
laten doen. Hier in de Verenigde Staten is
een test om informatie over je afkomst te
achterhalen zo gewoon geworden, dat je
zo'n testpakket gerust voor je verjaardag
kan vragen, of onder de kerstboom kan
leggen. Vrijwel alle Amerikanen stam
men af van iemand die ooit, al dan niet
gedwongen door slavendrijvers, de over
steek naar de Nieuwe Wereld maakte.
Vaak willen ze alles weten over hun over
zeese wortels. Kwestie van trots: zelfs
nakomelingen van Nederlanders die in
de 17de eeuw vertrokken, noemen zich
nog Dutch-American. Wie kan bewijzen
dat hij of zij verwant is aan die ene groep
die niet uitheems is, de indianen, kan
recht hebben op extra steun van de over
heid, of aansluiting bij een stam.
Ik was zelf nieuwsgierig omdat ik gere
geld een vraag krijg waar ik geen ant
woord op heb. Waar mijn voorouders
vandaan komen. De vraag duikt soms ook
op in onsmakelijke vorm: of ik een 'half
bloedje' ben. Alsof we het over een
renpaard hebben, en alles wat niet room
blank is een mens minder 'vol' maakt. Is
het Indisch bloed? Turks dan? Brazili
aans? Surinaams? Ik heb allerlei exotische
verklaringen gehoord voor mijn donkere
haar en relatief donkere huid - vooral in
de zomer, als ik met elke zonnestraal een
tintje bruiner word. There's some water
melon in you, zei een zwarte Amerikaan
me eens. Watermeloen is in de VS, net als
gefrituurde kip, een aanduiding voor
Afro-Amerikanen, die er volgens het
stereotype dol op zouden zijn.
De vraag intrigeert me, want mijn
familie is Hollandser dan Hollands. Denk
Boer zoekt Vrouw, maar dan zonder Yvon
Jaspers en die ultrapijnlijke stiltes rond
de keukentafel. En mét vrouw - mijn
moeder is een Brabantse boerendochter
die in de jaren 80 een boerenzoon uit het
westen des lands veroverde. Exotischer
wordt het niet. Behalve dan dat de
Brabantse tak van de familie opvallend
donker is. Zwart haar, lichtbruine huid.
Mijn moeder werd voor 'buitenlander'
aangezien toen ze voor het eerst in het
dorp van mijn vader kwam. Toen ze jong
was, in de jaren 30 en 40, ging oma door
het leven als 'dat zwartje'.
Buitenlands
Waar komt al dat pigment vandaan?
Niemand weet het. We zijn nooit verder
gekomen dan de suggestie dat we mis
schien wel afstammen van een hitsige
Spanjaard die in de Tachtigjarige Oorlog
flirtend dan wel verkrachtend door de
Zuidelijke Nederlanden trok. Het is een
plausibele verklaring. Brabant werd eeu
wenlang onder de voet gelopen door bui
tenlandse legers. Fransen, Duitsers,
Oostenrijkers, Spanjaarden. In de regio
KARLIJN
221 zaterdag 22juli 2017
