fl
8s
13
INTERVIEW DERK SAUER
Moscow
Times
was een
kweekvijver
voor jong
jounalistiek
talent
Precies 25 jaar geleden richtte
DerkSauer The Moscow Times
op. Onlangs kocht de Nederlandse
mediaondernemer in Rusland de krant
weer terug, die in digitale vorm
verdergaat. „Ik wilde niet dat The
Moscow Times óe nek omgedraaid
zou worden."
Derk Sauers Russische avontuur begon
toen hij in 1989 voor uitgeverij VNU
naar (toen nog) de Sovjet-Unie ver
trok. Die had samen met de Russische
journalistenvakbond een joint venture
opgericht om het blad Moscow Magazine uit te ge
ven, de eerste glossy in het land. Maar er waren
nog geen adverteerders, er was geen geld, de roebel
was niks waard en de drukkosten waren hoog. Na
anderhalfjaar hield VNU het voor gezien.
Niettemin had Sauer, die in Domburg een huis
bezit, de smaak van het uitgeven te pakken. Hij
vond Rusland ook te leuk om het land zo snel al
weer te verlaten. Met anderen huurde hij tweede
hands Volkswagenbusjes en reed vanuit Neder
land met oude computers terug naar Rusland.
Daar aangekomen hadden Sauer en zijn mede-ini
tiatiefnemers geen geld voor een redactieruimte.
Ze belandden in het leegstaande Slavjanskhotel en
beloofden de directeur reclame als tegendienst
wanneer het hotel na de renovatie weer open ging.
„De nieuwe eigenaar die het hele pakket kocht
waarin The Moscow Times zat, wilde eigenlijk al
leen de grote Russische zakenkrant Vedomosti heb
ben, die ik overigens ook heb opgericht. Er bestond
een reële mogelijkheid dat The Moscow Times zou
ophouden te bestaan. Er zijn veel van mijn initia
tieven in Rusland de nek omgedraaid, maar met
The Moscow Times wilde ik niet dat dat zou gebeu
ren. Ik voelde me er persoonlijk te veel mee ver
bonden."
„We waren de eerste buitenlandse krant in Rus
land. En zelfs voor Nederlandse begrippen werk
ten we heel innovatief, met desktop publishing (op
maak met een computer, red.). Voor Russische re
dacties waren we een toeristische attractie, die
kwamen kijken hoe wij dat deden. De krant had
een oplage van 30.000 exemplaren. Hij werd ge
drukt bij de Pravda, die hadden er 1 miljoen. De
baas van de drukkerij moest lachen toen ik vroeg
of we bij hem terechtkonden. Hij zei: Als jullie
krant op de pers ligt, druk ik op de knop en moet ik
hem meteen weer uitzetten."
„Het was de lifeline voor iedere buitenlander in
Moskou, iedere correspondent en diplomaat stond
ermee op. Internet was er nog niet, de meesten
luisterden naar de BBC World Service en waren af
hankelijk van een papieren krant. Daardoor kwa
men er veel adverteerders, want de expats hadden
toen nog het meeste geld in Rusland. De verhalen
die wij oppikten, verschenen vervolgens ook in
Washington Post, The New York Times en The Guar
dian. The Moscow Times werd een kweekvijver voor
jong journalistiek talent. Zoals Ellen Barry, die de
mm
W*WJs&m
V v;'i'
chef van bureau Moskou van de The New York Ti
mes werd en de Pulitzerprijs won. We waren een
kleine krant, met een heel groot verhaal."
„Omdat de meeste buitenlanders langzaam uit
Moskou verdwenen. Waren het er begin jaren 90
nog zo'n 50.000, nu zijn er minder dan 10.000 over.
Zo'n 70 procent van de lezers woont niet of niet
meer in Rusland. En Russische adverteerders rich
ten zich niet meer op buitenlanders, er zijn inmid
dels duizenden Russen die vele malen rijker zijn
dan de gemiddelde expat. Maar de drukkosten blij
ven, en dus is uiteindelijk de beslissing om alleen
nog digitaal te verschijnen snel gemaakt."
„Voor veel Westerse redacties staat Rusland
slechts voor Vladimir Poetin. Wij zullen ons meer
gaan richten op het kleine verhaal, waarvoor de
buitenlandse correspondenten te weinig tijd heb
ben, maar dat wel exemplarisch is voor het huidige
Rusland. Daarnaast brengen we niet meer alleen
opiniestukken met meningen die tegen de huidige
autoriteiten ingaan, maar ook van verdedigers en
voorstanders daarvan. We zijn niet voor of tegen
de huidige machthebbers, maar we vinden wel dat
we moeten uitleggen waarom Vladimir Poetin zo
populair is."
„Het is een salamitactiek van het Kremlin, die is
geaccelereerd na de annexatie van de Krim en de
oorlog in Oekraïne. Toen werd de situatie in Rus
land echt grimmig en werden journalisten die
niet 'voor' Poetin waren zelfs uitgemaakt voor
landverraders. Veel Russische journalisten hebben
inmiddels een goede baan, een beetje geld en een
goed leven. ]e moet wel heel sterk in je schoenen
staan in deze maatschappij om bereid te zijn dat op
te geven en de druk te weerstaan om pro-Kremlin
te zijn."
vrijdag 21 juli 2017
GO
'We moeten ook uitleggen
waarom Poetin populair is'
Joost Bosman
Moskou
Tien jaar geleden heeft u The Moscow Times
verkocht aan Sanoma, nu neemt u hem weer
terug. Had u spijt van uw beslissing?
Het was ook uw eerste eigen uitgave in Rus
land, waarna er nog vele volgden. Hoe herinnert
u zich de begintijd?
Wat was het succes van The Moscow Times
Mf«V
Jullie kregen het toch moeilijk. Hoe kwam dat?
Wat wordt de nieuwe koers die uiteindelijk de
krant moet gaan redden?
De meeste Russische media brengen slechts
nog de mening van het Kremlin. Dat was in de
jaren 90 wel anders, toen schreven ze wat ze
wilden. Hoe verklaart u die verandering?
