Oosterschelde blijkt ideale
kraamkamer voor haaien
Subsidie
voor
museum
Zeeuwse
crematoria
voor dieren
4
OPENING 24 JULI
Het nieuwe dierencrematorium in
Koudekerke wil dat baasjes op een mooie
manier hun dierbare viervoeter de laatste
eer kunnen bewijzen. Met knuffelkeien,
assieraden en een afscheidskamer.
In de ontvangstruimte staan
urnen in tal van vormen en
maten. Van een klein mes
sing hartje met dierenpootjes
erop tot een bronskleurige
gestileerde kat en een biologisch
afbreekbare 'enveloppe'.
John van der Heijden toont trots
zijn fonkelnieuwe Dierencremato
rium Zeeland aan het Koude-
kerkse Karreveld. De glanzend
zwarte oven biedt ruimte aan
huisdieren tot het formaat groot
ste hond. „Nee, paarden passen er
niet in. Misschien in de toekomst?
De laatste dingen worden nu afge
werkt. We gaan maandag 24 juli
echt open. En dan maar zien wat er
op ons afkomt."
Partner Monique de Wijze zal
het crematorium dagelijks run
nen. John is afkomstig uit de me
taalsector. „Ik werk nu ook nog in
opdracht voor bedrijven. Met
name werkvoorbereiding. Maar ik
wilde al langer iets doen waarin ik
veel meer mijn gevoel kwijt kan. Ik
ben echt een gevoelsmens. Dit
past daar heel goed bij. We hopen
eigenlijk dat we hier straks van
kunnen leven."
Van der Heijden huurt het pand
al drie jaar. „Het dierencremato
rium is ontstaan uit het idee om
bijzondere lijkkisten voor mensen
te maken. Geen standaardkist,
maar iets aparts dat ook nog be
taalbaar is. Dat zou ook voor die
ren kunnen, bedacht ik. Gaande
weg ontstond dit plan. Ik had
vroeger ook huisdieren. De laatste,
een herdershond, was echt mijn
maatje. Hij ging altijd mee, zat
voorin in de auto. Toen hij dood
ging, kwam het gemis zo hard bin
nen. En ook het idee, 'wat gebeurt
Wij kunnen de dieren
ook opbaren
er met hem'. Ik wilde niet dat hij
de destructie in ging. Hij is gecre
meerd in Heinkenszand. Langza
merhand ben ik toen gaan naden
ken over een crematorium op
Walcheren. Ik heb mijn gevoel ge
volgd en dit is eruit gekomen."
Mensen kunnen in het cremato
rium op eigen manier afscheid ne
men van hun geliefde huisdier.
Eenvoudig in een budgetcrematie
als het dier samen met andere die
ren wordt gecremeerd. „Maar we
bieden ook de mogelijkheid om
mensen in de speciale afscheids
kamer op een heel persoonlijke
manier vaarwel te laten zeggen te
gen hun huisdier. Het huisdier ligt
dan opgebaard, waarbij ik er voor
zorg dat het dier er toonbaar uit
ziet. Mensen kunnen hun dier ook
zeifin de oven leggen als ze dat
willen. Wij willen een liefdevol
afscheid bieden."
Het verbranden gebeurt in het
voorste deel van de oven op 750
graden. De verbrandingsgassen
gaan door naar een tweede 'kamer'
in de oven, waar het zo'n 850 ga
den is. John: „Dat zorgt ervoor dat
de uitstoot schoon is. Het kan niet
zo zijn dat als de wind richting het
dorp staat iedereen zegt 'o jee, het
crematorium draait'."
En die knuffelkeien? „Dat is een
keramisch, hol gedenksteentje.
Een soort mini-urntje. Daarin kun
je wat as van je huisdier doen. Als
je dat steentje in je handen houdt
en het heen en weer beweegt,
geeft dat een apart gevoel. Ik wil
zelf de as van mijn herdershond
ook nog in een andere urn doen.
Misschien deels daarin en in een
hartje."
Sinds 2011 wordt onderzoek gedaan
naar de haaien in de Oosterschelde.
Eens per jaar worden dieren gevan
gen en van een 'tag' voorzien.
Sportvissers en weervissers nabij
de Oesterdam houden bij hoeveel
van deze, overigens ongevaarlijke,
haaien worden opgevist.
Wetenschapper Niels Brevé van
Sportvisserij Nederland legt uit hoe
de onderzoekers zeker weten dat de
Oosterschelde als kraamkamer
dient. „Er is een groot verschil tus
sen de vangsten binnen en buiten
de voormalige zeearm. Buiten
Neeltje Jans worden net zoveel
mannetjes als vrouwtjes gesigna
leerd met een gemiddelde lengte
van 63 centimeter. In de Ooster
schelde is 90 procent van de haaien
vrouwelijk en zijn de vissen veel
groter: gemiddeld zo'n 90 centime
ter. Bovendien zijn veel exemplaren
drachtig."
Haaien baren hun jongen in au
gustus. Brevé: „Opvallend is dat in
de periode onmiddellijk na de ge
boorte van de haaitjes - deze vissen
zijn levendbarend - er nauwelijks
volwassen haaien worden gevan
gen. De moederhaaien stoppen na
de geboorte van hun jongen met
eten om kannibalisme te voorko
men. Ze reageren dan niet op aas."
Het haaienonderzoek heeft ge
leerd dat de haaien rondtrekken,
maar steeds terugkeren naar onze
streken. „De vrouwtjes gaan naar
het zuiden, er zijn er tot in de Golf
Ze stinken vanwege
het hoge ammoniak-
gehalte en worden
zeikhaaien genoemd
van Biskaje aangetroffen. De man
netjes zwemmen juist naar het
noorden, richting de Shetlandei-
landen. Dit verschijnsel zie je ook
bij andere haaiensoorten."
De haaien vallen volgens Brevé
niet onder de aanlandplicht voor
vissers. Toch nemen vissers ze
soms mee als ze in hun netten zijn
gekomen, hoewel een haai nauwe
lijks wat opbrengt. Voor directe
consumptie zijn ze niet geschikt.
„Ze stinken vanwege het hoge am-
moniak-gehalte en worden daarom
zeikhaaien genoemd." Het Wereld
Natuur Fonds heeft inmiddels ge
pleit voor een terugzetplicht voor
deze haaien.
Het gaat overigens steeds beter
met de haaienstand in de Ooster
schelde. Afgelopen donderdag en
zaterdag werden tijdens de laatste
'Sharkatag' 183 haaien gevangen, ge
merkt en teruggezet. Het grootste
deel van de vangsten bestond uit de
gevlekte gladde haai tot een lengte
van 104 centimeter. Er werden dit
jaar opvallend veel grote exempla
ren gevangen van in de 80 tot ruim
90 centimeter.
YERSEKE Het Oosterschelde-
museum heeft voor het jaar 2017
ruim 15.500 euro exploitatiesub
sidie gekregen. Daarnaast is geld
beschikbaar voor de uitbreiding
van het museum.
Het huidige museum wordt
omgebouwd tot een eigentijds
museum waar je alles te weten
kunt komen over de schaal- en
schelpdiercultuur. En waar je
ook de verhalen te horen krijgt
over het verdronken land.
Het vernieuwde en uitge
breide museum gaat meer een
rol spelen in het plan om toeris
ten wat langer vast te houden in
het mosseldorp. Die blijven nu
nog vaak steken bij de waterkant.
Na de zomer wordt waar
schijnlijk meer bekend over de
exacte invulling.
donderdag 20 juli 2017
ZV
Nieuw dierencrematorium wil
liefdevol afscheid bieden
Annemarie Zevenbergen
John van der Heijden
Zeeland telt nog twee andere
dierencrematoria.
In Heinkenszand zit Huiduc
Zeeland aan de Boerendijk en
in Breskens is Dierencrema
torium Zeeuws Vlaanderen
gevestigd aan de Deltahoek.
Steeds meer kleine ruwe en ge
vlekte gladde haaitjes worden
geboren in de Oosterschelde.
Het blijkt de ideale kraamkamer
dankzij het relatief warme water
en de lekkere zachte bodem. Er
is voedsel in overvloed en er zijn
amper natuurlijke vijanden.
Theo Giele
Vlissingen
- Niels Brevé, wetenschapper
John van der Heijden en partner Monique de Wijze bij de nieuwe oven. foto ruben oreel
