II
Deskundigen: zieke kastanje in Zutphen had allang gekapt moeten worden
13
Twee jaar na een
ongeluk met een
vallende boomtak in
Zutphen staan
slachtoffers nog
steeds in de kou. De
gemeente weigert
schadevergoeding te
betalen. De
gedupeerden
overwegen naar de
rechter te stappen.
Het is op 16 juli 2015 een
prachtige zomerdag. De
zon schijnt, de hemel is
strakblauw, er staat geen
zuchtje wind. Zo'n
30 mensen wachten aan de Rijken-
hage in Zutphen onder een paarden-
kastanje op de toeristische fluister
boot. Opeens klinkt een oorverdo
vend geraas en gekraak, gevolgd door
geschreeuw en gegil.
„Ik zag het niet aankomen", vertelt
Elly Wesseling (76) uit Den Haag.
„Mijn man riep me nog om opzij te
stappen, maar ik bevond me al te
midden van takkenbossen en lag op
mijn rug."
Het gebeurt in een fractie van een
seconde. Sommigen kunnen nog net
wegspringen, anderen raken bedol
ven onder de loodzware tak. Ze wor
den er door hulpverleners uit ge
zaagd. Zes slachtoffers worden afge
voerd met ernstig letsel aan hoofd,
rug en benen.
Wesseling heeft een gebroken rug
wervel. Ze droeg thuis zeven weken
een gipskorset. „Ik ging door een hel
van pijn voordat ik vijftien minuten
kon staan." Later blijkt dat ook haar
hielbeen scheef staat en haar vinger
door een breuk scheef groeit.
De boom leed al langer aan de
kastanjebloedingsziekte. Er was al
een tak afgebroken en de gemeente
had de kastanje aangemerkt als 'risi
coboom', met het gevaar van een
stambreuk. De stad concludeerde in
mei 2015 dat de paardenkastanje ver
wijderd moest worden. Andere zieke
bomen in de buurt waren al eerder
gekapt.
De slachtoffers houden de ge
meente aansprakelijk voor nalatig
heid. Vijf van de zes houden aan het
ongeluk blijvend letsel over, of zitten
twee jaar na dato nog steeds in een
proces van opereren en revalideren.
„Jaarlijks staan daar 25.000 toeristen
te wachten bij de fluisterboot. Dan
neem je toch geen risico's?" zegt Ma-
reavan der Veen.
De psychologe uit Amsterdam had
een groot gat in haar hoofd en brak
onder meer haar rug, scheenbeen,
kuitbeen en beide enkels. Met
schroeven is een titanium stellage in
haar rug gezet om de botten weer bij
elkaar te brengen. Ze heeft net haar
vierde operatie achter de rug. „Ik ben
als militair op menige missie ge
weest. Ik heb bommen overleefd,
maar nu ben ik geveld door een
boom."
Gevaarlijk
Letselschadedeskundigen willen de
gemeente voor de rechter slepen.
Volgens Huub van Dijk had de ge
meente de boom niet alleen vanaf de
grond 'visueel' moeten inspecteren,
maar ook vanuit een hoogwerker.
„Als een boom als gevaarlijk aange
merkt wordt, moet de gemeente uit
gebreider onderzoek doen."
Paul Knoester is de letselschade
expert van Elly Wesseling. Hij vindt
dat de gemeente Zutphen juist op
een plek waar grote groepen mensen
staan te wachten op de bootjes, abso
luut geen risico's mag nemen. „Er za
ten zwammen in de boom en er was
Als militair
heb ik
bommen
overleefd,
maar nu ben ik
geveld door
een boom
al een stuk uit gebroken. Hoeveel
aanwijzingen heb je nodig om in te
grijpen?"
Zutphen en verzekeraar Achmea
vinden dat de boom 'voldoende' en
'grondig' is gecontroleerd. Een 'stam-
breukrisico' is nog geen 'takbreuk-
risico', zegt een gemeentewoordvoer
ster. „Waarom kan de airco van een
auto niet kapot zijn als de auto ook
een lekke band heeft? Het zijn twee
totaal los van elkaar staande omstan
digheden. Het geval kan zich voor
doen dat een tak afbreekt. Daarvoor is
niet altijd een schuldige aan te wij
zen. De natuur is onvoorspelbaar."
Toch betwijfelt Boomwacht Ne
derland of gemeenten de risico's van
de kastanjebloedingsziekte goed in
beeld hebben. Beheerders moeten
zich niet blind staren op bloedings-
plekken bij de stam, maar ook alert
zijn op plekken bij de grootste
takken, vergeelde bladeren en uitval
lende takken. Die kunnen wijzen op
breukgevaar, schrijft adviseur Erik
Koppelaar op de site.
Veiligheid
„Al die aangetaste bomen kunnen we
eindeloos blijven inspecteren - tót ze
uit elkaar beginnen te vallen en we
ons realiseren dat we al veel eerder
naar de zaag hadden moeten grijpen.
Feitelijk hebben we dan de veiligheid
onnodig lang in gevaar gebracht.
Door zulke bomen tijdig te rooien,
lopen we geen risico."
De slachtoffers voelen zich in de
steek gelaten door de gemeente. Ze
hebben nooit excuses gehad. „De ge
meente probeert er op een gemakke
lijke manier vanaf te komen", zegt
Henk Peters, wiens vrouw Miep (67)
drie rugwervels brak. „We wandel
den veel en hadden nog mooie routes
op ons lijstje staan. Dat zal er voor
mijn vrouw niet meer van komen. Ze
kan hoogstens vijf kilometer lopen.
Ze zal nooit meer dezelfde worden."
Elly Wesseling heeft twintig
maanden therapie gehad voor haar
trauma en is nog bezig met revalide
ren. Haar rug is ingezakt, haar bekken
doen pijn en haar linkervoet staat
nog scheef. Ze heeft haar volkstuintje
moeten opzeggen omdat ze niet meer
mobiel is. „Na 22 jaar tuinieren kwam
hier door het ongeluk een eind aan.
Het komt nooit meer goed. Ik kan al
leen de straat op met een rollator. Ik
ben een groot deel van mijn vrijheid
en zelfstandigheid kwijt."
maandag 17 juli 2017
GO
Slachtoffers vallende tak:
gemeente moet betalen
Tonny van der Mee
Zutphen
- Marea van der Veen
De afgebroken tak van een
kastanje maakte twee jaar geleden
in Zutphen zes slachtoffers.
FOTO RONALD HISSINK
