H
d>
lï
f
a
jM™
20 M
Stemproblemen houden Adele
weg van het podium. De 29-
jarige zangeres moest concerten
op Wembley schrappenVeel
artiesten zijn Adele voorgegaan
met stemproblemen. Hoe komt
het zo ver? En belangrijker: hoe
voorkom je ze?
30 miljoen euro
VINCENT
LUISTERT
RADIO
ZANGERS MET STEMPROBLEMEN
ij won al eens een etappe in de
Eneco Tour, dat was in de geboor
testad van Toon Hermans, Sittard,
geweldig natuurlijk en nu ligt hij vooraan,
Guillaume van Keirsbulck.'
Van Keirsbulck is een Belg, en het is dus
ook daarom dat ik in de tuin, ik voel de zon
door het wolkengordijn schijnen, haar
warmte is gelijk die van een milde terraska
chel, naar Sporza luister, het sportpro
gramma op VRT Radio t dat zo rustig en
toch met geest en kennis van zaken verslag
doet als de Rode Duivels spelen of de cyclis-
ten onderweg zijn in een loodzware etappe
met slagregens en een straffe wind op de
kop terwijl het zeer gemeen bergop gaat of,
zoals vandaag, in aangenaam weer.
op Wimbledon speelt Kirsten Flipkens. Ze
staat op winnen, maar ze heeft al zes match-
punten laten lopen. We dachten dat ze er al
was maar het is toch nog even billen toe.
Maar daar weet Flipkens toch dat matchpunt
te verzilveren en ze zal het in de volgende
ronde moeten opnemen tegen de nummer 1
van de wereld, Kerber.
Er is reclame, De Morgen op zaterdag, da's
lezen tot zondag. Er is goede muziek, Elbow,
The Rembrandts, Syd Matters, Paul McCart
ney.
Terug naar de ronde dan, in Vittel zitten
Cristophe Vandegoor en Sven Nys aan de
finish in prachtig stereogeluid. 'Het is dan
toch gedaan met Van Keirsbulck, hij heeft
een prestatie geleverd waar je u tegen zegt,
190 kilometer op kop gereden, de hele dag
reclame voor zichzelf gemaakt, maar hij had
niemand mee, dat is eigenlijk ook kansloos.
Hij zit nu weer in het pak, waar de mannen
van Cofidis de trein op gang gaan trekken.
2 Kilometer nog, het is constant links en
rechts en een klein beetje op en af. Hooo,
een valpartij in het peloton waarbij geletrui
drager Thomas betrokken is en Kittel rijdt
nu al in verloren positie. En Cavendish valt,
wat een chaotische sprint en dan is het
Démare die hier als nummer 1 over de finish
komt, de eerste Fransman die een massa
sprint wint sinds Jimmy Casper in 2006.'
Wat maken de Vlamingen mooie radio,
luister en oordeel zelf.
Quote van de dag
Ik heb een ongelofelijke
vliegangst, elke keer als
we weer opstijgen
denk ik dat ik
doodga
Glazen Huis
voor families
i «LWn
Sandé zegt
afvoor
North Sea
X,-*» 1
V* v - .4
Iam sorry, I love you, I'm
so sorry.' Het was deze
week een dramatische
mededeling van Adele
op sociale media. De
zangeres moest haar
concerten op Wembley
annuleren vanwege stemproblemen.
„Ze heeft natuurlijk ook wel heel
veel gedaan qua optredens", stelt
Dennis Kox, die ook wel de rock-'n-
roll-arts wordt genoemd. De kno-
dokter van de Vijf Meren Kliniek in
onder meer Haarlem en Hoofddorp
is gespecialiseerd in stemproblemen
bij professionals en heeft veel arties
ten in zijn praktijk.
Het aantal artiesten met stempro
blemen is aanzienlijk gegroeid, weet
Kox. „De tijden zijn veranderd. Vroe
ger, in de jaren 60, ging je naar een
concert van de Beatles, die één keer
langskwamen in Nederland. Tegen
woordig staan grote artiesten drie
avonden achter elkaar in Ziggo
Dome met steeds dezelfde show. De
druk om te presteren is enorm."
Overbelasting is volgens Kox de
grootste oorzaak van de problemen.
„Ik bekijk de situatie natuurlijk op
een afstandje, maar van Adele is er na
haar doorbraak enorm veel gevraagd.
Bovendien is zij al een aantal keren
geopereerd. En ook al is mijn collega
Steven Zeitels een kundige chirurg,
de al kwetsbare plek wordt er niet
sterker op. Vergelijk het met een knie
van een voetballer die opnieuw
wordt geopereerd: daar is toch in ge
rommeld", aldus Kox.
VERZEKERD
Stem weg?
Kassa!
Stemproblemen, welke artiest
heeft er geen last van gehad? „Het
lijkt wel mode. Je moet bijna een po
liep hebben gehad om erbij te ho
ren", zegt Kox met een glimlach. De
lijst met (Nederlandse) zangers met
stemproblemen is lang. Een greep:
Marco Borsato, Waylon, Guus
Meeuwis, Gerard Joling, René Froger,
Frans Bauer, Jim Bakkum en Gordon.
Ze kennen allemaal de verschijnse
len. Eerst wordt de stem hees, je
denkt aan een verkoudheidje,
'smeert' de keel met honing. Even
een nachtje rusten. Uiteindelijk
blijkt er toch meer aan de hand. Zie
de stembanden als een bal waar je
met een doek overheen wrijft, stelt
Kox. Daartussen: vloeistof. „Als je te
lang wrijft, ontstaat er een zwelling",
verklaart de arts. „Stemprobleem is
een breed begrip. Vaak verwijs ik
eerst door naar de logopedist of
zangcoach, pas daarna besluiten we
tot opereren."
Marathon
Jan Smit werd in 2007 geopereerd
aan de stembanden. Zijn arts verge
leek de inspanning van de zanger
met het dagelijks lopen van een ma
rathon, 'maar dan wel met een gebro
ken been'. De nasleep van zijn opera
tie: acht maanden niet zingen. Het
ergste wat er is voor een zanger?
„Nou, in elk geval geen pretje, nee",
stelt Dennie Christian, bij wie een
poliep is weggehaald. Ook Marco
Borsato moest onder het mes. Hij
sprak over eelt op de stemband.
„Veel mensen denken dat je je stem
gebruikt met je keel, maar het is juist
Sporza
Er is niet alleen wielrennen vanmiddag,
Reageren? vincent@persgroep.nl
—Zangeres Jennie Lena vertelt
op 100% NL dat ze het zwaar
krijgt nu haar internationale
tournee is begonnen.
woensdag 5 juli 2017
RADIO
De opbrengst
van Serious Re
quests/an 3FM
wordt ingezet
voor ver
scheurde fami
lies. Het gaat
vooral om kin
deren die in
conflictgebie
den of na na
tuurrampen ge
scheiden zijn
van hun ouders.
MUZIEK
Zangeres Emeli
Sandé komt niet
naar het North
Sea Jazz Festi
val. Sandé zou
vrijdag in Ahoy
optreden, maar
heeft wegens
oververmoeid
heid haar hele
zomertournee
moeten afzeg
gen.
3
■u
Pas op je
stem, Adele.
Je hebt er
maar één!
jU*
Dennis Jansen
Deze wereldster
ren verzekerden
hun stem voor
miljoenen:
Mariah Carey
miljoen
Bruce Springsteen
miljoen
Rod Stewart
