9
Binnenskamers noemen de
formerende partijen het de
'nucleaire optie'. Eén ongeleid
projectiel en alles vliegt de lucht in
rust, want daarmee was het gedoogkabinet van
Rutte I haar meerderheid en dus overwicht in de
Tweede Kamer kwijt. Wilders kon daarmee niet
langer de zetels en stemmen leveren die Rutte
van hem eiste, dus was het de eerste haarscheur
in dat kabinet. Een maand later was de definitieve
breuk een feit.
Recenter overkwam het Rutte toen PvdA'er
Jacques Monasch uit zijn fractie stapte en daar
mee de meerderheid om zeep hielp. De premier
mocht in zijn handjes knijpen dat het kort voor
de verkiezingen gebeurde, maar hoofdbrekens
leverde het desalniettemin wel op.
Dikke kans dat Rutte daarom in de Kamer al
zoveel mogelijk toekomstige coalitiegenoten in de
ogen heeft gekeken. Hij kan alleen maar hopen
dat er geen toekomstig dissident tussen zit.
i VVD: Mondige militairen
De VVD had in de afgelopen kabinetsperiode
grote moeite om alle kikkers in de kruiwagen te
houden. Vier Kamerleden raakten in opspraak en
ruimden tussentijds het veld. Achterhoeker Johan
Houwers kreeg echter spijt van zijn beslissing en
sleet - nadat hij de kans kreeg - zijn dagen als
eenling in de achterste Kamerbankjes. Om her
haling te voorkomen, scherpte de WD de selec
tiecriteria van Kamerleden aan. Zo keerde Joost
Taverne, die het waagde als enige tegen een
steunpakket voor Griekenland te stemmen, niet
terug op de lijst.
Dat betekent echter niet dat de nieuwe fractie
gevuld is met louter makke schapen.
Veel meer WD'ers wilden indertijd tegen de
Griekse steun stemmen, maar draaiden onder
grote druk toch bij. Zeker tien van deze in het ga
reel gebrachte dissidenten zitten nu nog in de
fractie, van wie Anne Mulder en André Bosman
als meest eigenzinnig worden beschouwd.
Opvallende overeenkomst: beide liberalen dien
den voor hun Kamerlidmaatschap bij de krijgs
macht.
i CDA: Opstandige oosterlingen
in de CDA-f ractie. De Twentenaar staat bekend
om zijn vasthoudendheid: hij beet zich vast in de
mislukte reorganisatie bij de Belastingdienst en
de nasleep van de ramp met de MH17, de steen in
de schoen van minister-president Mark Rutte.
De vraag is of oppositiehengst Omtzigt zich laat
temmen in coalitieverband, al valt ook niet uit
te sluiten dat hij 'veilig' in het kabinet wordt ge
parkeerd.
De CD A-fractie kent meer eigenheimers, even
eens afkomstig uit het Oosten: de godsvruchtige,
Gelderse landbouwwoordvoerder Jaco Geurts
stemde al eens, als enige in zijn fractie, tegen de
wet die ervoor zorgde dat leraren niet meer ont
slagen mogen worden om het 'enkele feit' dat zij
homoseksueel zijn. En melkveehouder Maurits
von Martels uit Dalfsen kwam tot grote schrik van
de CDA-top in de Kamer na een geslaagde voor
keurscampagne waarin hij meer 'boerenverstand'
in de Kamer bepleitte; hij stond op nummer 44
van de lijst en is een onbeschreven blad.
i D66: Dames met een agenda
Echter: een paar oudgedienden hebben zich
verbonden aan onderwerpen die nu net heikel
liggen in de beoogde coalitie. Neem Pia Dijkstra.
Zij wist een nieuw donorregistratiesysteem door
de Tweede Kamer te loodsen. Die wet ligt nu in de
Eerste Kamer, maar de Christenunie wil daar
juist niet aan. En dan is zij ook nog eens bezig met
haar al even omstreden initiatiefwet rond vol
tooid leven.
In de D66-kamer is Vera Bergkamp al net zo
geprofileerd. Zij ontwierp de wietwet die moet
regelen dat de staat hennep gaat kweken. WD,
CDA en Christenunie zijn mordicus tegen. Juist
voorstellen van Bergkamp en Dijkstra zorgden er
bovendien voor dat er Kamerleden van het CDA
en WD afwijkend stemden van het fractiepunt.
Nog iets om op te letten bij Bergkamp: ze wist als
oud-COC-voorvrouwe stemmen te winnen on
der homoseksuelen. De Christenunie maakt juist
géén prioriteit van homorechten. Voorzichtig
heid is geboden dus.
W CU: Christelijk activisme
Bij D66 viel zijn naam al vaak, vooral toen de
partij nog niet met de Christenunie wilde: Joël
Voordewind. Let op, zei men, die schrijft straks
zomaar geschiedenis door dwars te gaan liggen op
asiel en zo de Kamermeerderheid ten einde te
brengen. Dan krijg je de Nacht van Voordewind,
een moderne variant van de Nacht van Norbert
Schmelzer, die in 1966 met een motie een eigen
kabinet om zeep hielp.
En inderdaad: Voordewind maakte vanuit de
oppositie stampij tegen de VVD. Hij bepleitte een
kinderpardon (willen CDA en WD niet) en meer
uitnodigingen aan vluchtelingen (willen CDA en
WD evenmin).
Verder verdient Eppo Bruins aandacht. Hij is
van de rechtervleugel van de CU, strenger in de
Bijbelleer vooral. Zo trok hij op met SGP'ers in
hun steun aan de stichting Schreeuw om Leven.
De doelstelling is zeer anti-D66, namelijk een
'einde aan abortus en euthanasie in Nederland'.
et kan een opportunistische ij
deltuit zijn. Of juist een idea
list die weigert nog langer on
der het juk van de coalitie te le
ven. Misschien wel een Kamer
lid met kenmerken van beide.
Hoe dan ook, het grootste ge
vaar voor Rutte-III komt van binnenuit. Een Ka
merlid dat opstaat als dissident. Die tegen een be
langrijke wet stemt of zich achter de oppositie
schaart om een minister naar te huis sturen.
Precies dat argument gebruikte Alexander
Pechtold steeds om zijn D66 weg te houden van
een coalitie met de Christenunie. Als deze er toch
komt, heeft de coalitie 'slechts' een meerderheid
van één zetel in de Tweede Kamer en is een 'onge
luk' zo gebeurd. „Ieder Kamerlid dat naam wil
maken voor zichzelf, heeft met zo'n krappe meer
derheid straks een uitgelezen kans", stelt een in
gewijde vast.
Binnenskamers noemen de formerende par
tijen het al de 'nucleaire optie'. Eén ongeleid pro
jectiel en alles vliegt de lucht in.
Niemand op het Binnenhof-
Rutte voorop - is immers verge
ten hoe bijvoorbeeld PW'er
Hero Brinkman in 2012 uit
zijn partij stapte. Dat
zorgde direct voor on-
dinsdag 4 juli 2017
Grootste gevaar voor
is de coalitie zelf
Met bijna 100.000 voorkeursstemmen heeft
Pieter Omtzigt een stevige positie opgebouwd
Pechtold weet zich in zijn fractie omringd door
loyalisten, maar helemaal vrij van zorgen kan
hij zich ook niet voelen. Zijn team is goeddeels
nieuw en dus stukken braver.
