Poëzie,
muziek
en dans
4
Interview Daan Manneke: organist, docent, componist en
oprichter van kamerkoor Cappella Breda. Geboren en
getogen in Zeeland, gesettled in Breda. Hij stopt als
koorleider, maar blijft componeren.
Gedichten live omgesmolten tot muziekstukken
Klanken uit de Balkan
in Kleine kerk Veere
Ik heb jaren in Kruinin-
gen gewoond, maar ik
voel me Zeeuws-Vla
ming. Mijn roots liggen
daar en ik heb Vlaamse
karaktertrekken. Mijn
moeder was muzikaal en
heel eigenzinnig. Mijn vader was
echt orthodox christelijk. Ze verhuis
den naar Kruiningen, waar ik gebo
ren ben. Wij hadden het als kinderen
moeilijk. We hadden weinig contact
met anderen, dus voelden we ons
eenzaam. Muziek studeren was
moeilijk, dat mocht alleen in functie
van het geloof. Maar er stond een har
monium in de speciale kamer en
mijn moeder begeleidde ons als we
zongen."
Ik was
gefascineerd
door Vlaamse
kunstenaars,
Gezelle
bijvoorbeeld
AFSCHEID
Componeren en opa spelen
Hij vindt dat hij in zijn jeugd toch
alle ingrediënten aangereikt heeft ge
kregen om musicus te worden. „We
zongen psalmen uit het Geneefse
Psalter en oud-Nederlandse liederen
uit de Valerius Gedenck-clanck. Bo
vendien sprak de taal van de Staten
bijbel me aan. Taal is belangrijk, ik
lees nog steeds veel poëzie en ben
een ras-francofïel. Door al die melo
dieën en geordende taal ben ik een
vrijdenkende musicus geworden die
gevoelig is voor taal en constructie."
Manneke is een boeiend verteller
met een groot gevoel voor humor.
Bach is voor hem DE componist. Als
scholier leerde hij orgel en piano
spelen bij Kousemaker in Goes, die
ook kleine werken van hem uitgaf.
„Kousemaker had het vermogen om
talenten te herkennen. Hij loodste
ons naar het staatsexamen piano. Tij
dens dat examen heb ik een eigen
compositie gespeeld en examina
tor/componist Jan van Dijk was on
der de indruk. Hij vroeg me om bij
hem compositie te studeren aan het
conservatorium in Tilburg. Hij was
een geweldige pedagoog en filosoof.
Ik heb met hem net zoveel over lite
ratuur gesproken als over muziek. Ik
was gefascineerd door Vlaamse kun
stenaars, Gezelle bijvoorbeeld."
Parallel aan de lessen in Tilburg
volgde Manneke orgellessen bij Ka-
miel D'Hooghe in Brugge. Via hem
ontmoette hij de bekende componist
Messiaen en zo ontdekte hij dat zijn
voorkeur uitging naar componeren
en niet naar het orgelspelen. „Die
keuze was bepalend voor mijn le
ven."
Cappella Breda
Manneke trouwde en ging lesgeven
aan de muziekscholen in Terneuzen
en Middelburg. Later doceerde hij
aan het conservatorium in Amster
dam. Hij verhuisde naar Breda, waar
hij in 1976 het kamerkoor Cappella
Breda oprichtte. Veertig jaarlang
kneedde hij dit koor, dat minder be
kende werken uit de Europese koor
traditie zingt. En vocale werken die
Manneke zelf voor het koor had ge
schreven. Na veertig jaar vindt hij het
nu tijd om afscheid te nemen. Hij wil
zich nu vooral gaan richten op het
componeren. De basis hiervoor werd
gelegd toen hij al naar Breda verhuisd
was en nog eens vijfjaar compositie
ging studeren, bij Ton de Leeuw in
Amsterdam.
Dit werd de voedingsbodem voor
alle werken die Manneke daarna in
zijn eigen idioom schreef. „Ik heb al
tijd muziek in mijn hoofd. Ik hoor sa
menklanken, geluiden, maar altijd
abstract. Als ik componeer, gebruik
ik al die elementen die in mijn hoofd
zitten. Ik componeer volgens een
door mijzelf bedacht archipel-con
cept. Zeeland is zo'n archipel en toch
staan die onderlinge elementen met
elkaar in verbinding. Ik begin met
4 REDENEN OM UIT TE GAAN
Poëzie
Volksmuziek
donderdag 29 juni 2017
'Ik heb altijd
muziek
in mijn hoofd'
Jeanette Vergouwen
44
Daan Manneke
Daan Manneke
neemt afscheid
als dirigent van
zijn kamerkoor
Cappella Breda.
Maar niet van het
componeren: „Ik
heb altijd tijd te
kort gehad. In mijn
derde levensfase
ga ik oogsten. Ik
ga mijn bronnen
herschikken en
herinrichten. Alles
tegen het licht
houden en dan
nieuwe composi
ties schrijven. Ook
ga ik vaker luiste
ren naar uitvoerin
gen van mijn wer
ken. Maar ik ga
vooral heel vaak
opa spelen."
Bij gedichten wordt ter plekke
muziek gecomponeerd in de
voorstelling van Delphine Le-
compte en Tom America. Studen
ten dans laten zien wat zij in huis
hebben. Muziek uit de Balkan
wordt ten gehore gebracht en
uitgelegd. En auto's vormen het
decor van een rommelmarkt.
Poëzie en muziek smelten
samen tijdens het optreden
van dichteres Delphine Le-
compte en componist Tom
America. In Aardenburg treden
de twee kunstenaars gezamen
lijk op in B&B Inhetherenhuis.
Tijdens dit concert vercompo-
neert America live de gedich
ten van Lecompte. Hij gebruikt
hiervoor een keyboard en een
sampler. Lecompte won in
2010 de C. Buddingh prijs met
haar debuutbundel Dieren in mij
en begin dit jaar werd de dicht
bundel Dichter, bokser, konings
dochter genomineerd voor de
VSB Poëzieprijs 2017. America
houdt zich al langer bezig met
het op muziek zetten van werk
van Lecompte. Eerder werkte
hij samen met onder meer Jan
Mulder en Tonnus Oosterhof.
Het concert in Inhetherenhuis
sluit mooi aan bij de openingen
van de Kunsttentoonstelling
door SCA en het Kunstenfesti
val Aardenburg op respectieve
lijk vrijdag 7 en zaterdag 8 juli.
Het optreden wordt afgesloten
met een high tea in de tuin van
Casa Portiera.
Zondag 9 juli, Inhetherenhuis
in Aardenburg, 14.30 uur. Aan
melden: info@inktpotgenoot-
schap.nl
Het Balkanensemble van de mu
ziekacademie in De Haag geeft za
terdag een concert in Veere. Het en
semble staat onder leiding van Mihai
Scarlat. Hij arrangeerde de muziek
stukken, die worden vertolkt op
viool, bas, cymbaal, panfluit en ba-
spanfluit. Tijdens het concert geeft
Mihai Scarlat ook uitleg over de mu
ziek die
wordt ge
speeld.
Zaterdag 1
juli, kleine
kerk Veere,
15.00 uur
