mmm\m
14 ZE
EN TOEN
Jan Maas was zijn
tijd ver vooruit,
weet zijn dochter,
terugdenkend aan
gloriedagen van de
Madese bioscoop.
Als meisje van een jaar of
tien mocht zij de bezoe
kers bij schijnen met een
lampje. „Dat was gewel
dig", vertelt Yvonne
Lemm, nu 8i jaar, in haar woning in
Breda. Ze zag Heintje Davids in de
kleedkamer haar jurk strijken. Wim
Sonneveld en Mieke Telkamp, ook
die kwamen naar Made. „Mijn vader
was zijn tijd ver vooruit", omschrijft
Lemm liefdevol de oprichter van de
bioscoop: Jan Maas. Hij stierfin 1968,
na een veelbewogen leven, 63 jaar
jong.
In '44 filmde Jan Maas de uittocht
van de Duitsers in Breda. Met een
kleine 8 mm-camera maakte hij op
Dolle Dinsdag vanuit een urinoir
stiekem opnamen van vluchtende
Duitse soldaten en collaborateurs op
de Teteringenstraat.
„Hij was de eerste met een fotoca
mera, de eerste ook met een auto,
toen wij nog in de Ceresstraat woon
den", herinnert zijn dochter Yvonne
zich. Daar had Maas een textielate-
lier. Jan Maas was een gezien man.
„We hadden een bar in de woonka
mer. Het zat er altijd vol." Haar vader
wilde overal bij zijn. „Hij filmde al
les. Ook mijn eerste communie. Fil
men mocht niet in de kerk, maar hij
deed het toch."
Deze man, die zo graag de tijdgeest
wilde vastleggen, opende op 31 ja
nuari 1948 een bioscoop in Made.
Voor de architectuur van het Victoria
theater tekende Sjef Fens uit Breda.
„Ik denk dat de gouden krullen aan
de trapleuning ook van zijn hand
zijn." Ze pakt een foto: „Mijn vader
was heel modern. Er hingen glitter-
ballen aan het plafond als het vrij
dansen was." Glamour, daar hield Jan
Maas van. Zijn dochter: „In Breda had
je vier bioscopen: Grand op het Van
Coothplein, Luxor in de Oude
Boschstraat, Casino in de Reiger
straat en Palace in de Lange Brug
straat. Mijn vader bezocht ze alle
maal."
Dat hij dan in het dorpse Made een
bioscoop begint? De lage grond
prijs", vermoedt zijn dochter. „En
mijn vader keek graag naar de bootjes
in Drimmelen. Ik denk dat hij het
leuk vond voor de toeristen."
Jan Maas hield van boten en water.
Zijn hobby's kwamen samen in de
bioscoopboot Waterbios die hij ex
ploiteerde aan de Academiesingel in
Breda en waarmee hij later naar
Frankfurt vertrok. De boot werd niet
goedgekeurd door de brandweer. Dit
was zijn laatste project na de schei
ding van zijn vrouw Julia Loyens. Zij
hertrouwde met Ab Alblas.
Hij filmde alles,
ook mijn
eerste
communie.
Filmen mocht
niet in de kerk,
maar hij deed
het toch
Terug naar Made. Daar maakt Han
neke Bastianen, dochter van bakker
Huijben, op zaterdag de winkel
schoon met haar moeder. Ze wonen
aan de overkant van de bioscoop in
de Nieuwstraat. Regelmatig loopt
mevrouw Alblas binnen. Officieel is
zij nu de 'theaterdirecteur' en woont
met haar tweede man boven de bios
coop. Dochter Yvonne is dan al het
huis uit.
Hanneke Bastianen, nu 68 jaar: „Er
draaide een leuke kinderfilm. Of ik
mee mocht?" Mevrouw Alblas loodst
haar via de zijkant naar binnen. „Liep
ik over het balkon langs die ratelende
projector... Geweldig! Alles vond ik
even mooi: de wandschilderingen
van dansers met fruit, prachtig!"
Bastianen dook in de historie. Ze
maakt een boek voor haar zoon, Sam
van den Dungen, die in de bioscoop
een lifestyle-center begint. Filmtitels
schieten haar niet te binnen. Wel dat
er 'liefdesfilms' werden gedraaid.
„Met Doris Day en Conny Froboess."
Yvonne Lemm herinnert zich on
der meer de films met Shirly Temple.
„Toen we nog in de Ceresstraat
woonden mocht ik altijd mee. Vrij
dag draaiden er jeugdfilms. Op zater
dagavond was er een film en op zon
dag twee. De middag was voor de
jeugd: een cowboyfilm of iets met
kastelen en ridders."
Vrij onschuldig zou je denken.
Maar volgens amateur-geschied
schrijver Bart Mureau preekte de pas
toor hel en verdoemenis over de
bioscoop. „Een van de eerste films
was het Lied van Bernadette, om de
pastoor zoet te houden."
woensdag 28 juni 2017
Glamour, daar hield Jan Maas van
Marja Klein Obbink
Made
In het pand van Vic
toria waren later een
apotheek, een super
markt, een tandarts
praktijk en een foto
studio gevestigd. Nu
komt er een lifestyle-
center in en keert de
oude naam terug op
de gevel.
- Yvonne Lemm
Hanneke Bastianen. Het optreden van The Outsiders, met Wally Tax, georganiseerd door
broer Bert van Hanneke Bastianen. „Hij hield er een brommer aan over."
Het vroegere decor van schoolvoorstellingen, musicals en voorstellin
gen van grote artiesten als Wim Kan.
Jan Maas.
