8
TEGENDRAADSE INTERVIEWS
Heel de wereld
wacht met smart
op de genadeklap
voor Islamitische
Staat. Volgens
hoogleraar Efraim
Inbar zou vernietiging
een 'strategische
vergissing'zijn.
De ineenstorting
van het kalifaat
leidt tot diaspora
van terroristen in
het Westen
In verschillende hoofdsteden
staat de champagne al koud. Is
lamitische Staat (IS) staat in
Raqqa en Mosul met de rug te
gen de muur. Meter voor meter
verovert een internationale
strijdmacht de laatste twee
bolwerken van de moslim-extremis
ten. Als de steden vallen, vliegen de
kurken eraf. Wereldleiders zullen de
dag prijzen dat het in 2014 uitgeroe
pen kalifaat ophoudt te bestaan, dat
IS eindelijk van de kaart is geveegd.
Voor Efraim Inbar, tot vorig jaar di
recteur van het Begin-Sadat Cen
trum voor Strategische Studies in Is
raël, is dat te kort door de bocht. „Om
twee redenen: Islamitische Staat is
niet het grootste gevaar in het Mid
den-Oosten. Dat is Iran. Bovendien is
de strijd tegen het terrorisme meer
gediend bij een zwak IS dan een ver
nietigd IS", zegt de 70-jarige, in
Boekarest geboren, politicoloog en
expert in strategische doctrines.
Met een beetje kanker ben je nog
steeds zwaar ziek. Alleen als alle
kankercellen zijn vernietigd, ben je
weer beter. Geldt dat ook niet voor
het kalifaat en Islamitische Staat.
De terreur stopt pas als de laatste
IS-strijder is gesneuveld?
„Allereerst kun je het terrorisme niet
elimineren. Dat zal er altijd zijn, je
moet ermee leren leven. De organisa
tie van Abu Bakr al-Bagdadi is een
magneet voor geradicaliseerde mos
lims over heel de wereld. Deze vrij
willigers zijn in een kalifaat veel be
ter in kaart te brengen. Dat bespaart
onze inlichtingendiensten ongeloof
lijk veel werk", zegt de oud-directeur
van de onafhankelijke, nabij Tel Aviv
in Israël gevestigde denktank. „Als ze
er sterven als martelaar, op het slag
veld, is dat een zegen voor de landen
waar ze vandaan komen. Maar als het
kalifaat niet meer bestaat, keren deze
vrijwilligers mogelijk weer terug
naar huis. Met alle problemen van
dien. Dan hoeft Islamitische Staat
geen tijd en energie meer te besteden
aan de bescherming en het bestuur
van de eigen staat. De ineenstorting
van het kalifaat leidt tot een diaspora
van terroristen waardoor meer mos
lims in westerse landen zullen wor-
den besmet, zullen radicaliseren. Is
lamitische Staat kan zich dan hele
maal richten op het plegen van terro
ristische aanvallen op andermans
grondgebied. Als het kalifaat blijft
voortleven, blijven er extremisten
sneuvelen."
„Een zwak, zwalkend IS kan de aan-
trekkingskracht van het kalifaat on
dergraven. Dit is lang niet het kalifaat
waar elke fundamentalist van
droomt. Maar als de staat van IS
wordt vernietigd door een machtige,
door de VS geleide coalitie dan sluit
dat prima aan bij de beschuldigingen
van Islamitische Staat dat het Westen
de islam probeert te vernietigen. Dat
is juist een voedingsbodem voor
meer moslim-extremisme, voor die
steeds weer terugkerende droom van
een wel succesvol kalifaat."
„De kracht van IS moet niet worden
overschat. IS kon groeien door de
zwakte van anderen. Hun offensie
ven in Syrië en Irak konden slagen
omdat zij gericht waren tegen ver
zwakte legermachten in 'failed sta
tes', mislukte staten. Toen de tegen
standers zich begonnen te organise-
PASPOORT
ren begon het kalifaat meteen te ver
kruimelen. Ook tegen milities zon
der staat, die van de Koerden, moeten
IS-strijders het afleggen. En laten we
eerlijk zijn, buiten het kalifaat zijn de
terreuraanslagen in het Westen voor
alsnog het werk van Tone wolves',
mensen die zich laten inspireren
door Islamitische Staat. Maar het zijn
geen aanslagen die vanuit Raqqa zijn
georkestreerd."
„Zonder de staat van IS zijn de pro
blemen van al die mislukte staten
niet weg. Syrië, Irak, Libië, Somalië,
Jemen, ze zijn en blijven mislukte
staten. Irak en Syrië zullen ook nooit
meer worden zoals ze vroeger waren.
Laten we eerlijk zijn, wie help je nu
met de val van Islamitische Staat?
President Basher al-Assad spint er
garen bij, en Iran en de Libanese mi
litie Hezbollah. Zij zijn de grootste
winnaar. Als het kalifaat, in een ge
controleerde situatie, zou blijven be
staan dient dat een strategisch doel.
Dan blijven de handen van Iran en
Syrië gebonden, kan Hezbollah zich
niet weer helemaal concentreren op
anti-westerse acties vanuit Libanon.
Waarom zou je Iran meer controle
geven in Irak, in Syrië? Natuurlijk
zijn IS-strijders door en door slecht
maar sommige tegenstanders zijn
geen haar beter. Als het kalifaat ver
dwijnt, groeit de hegemonie van Iran
in het Midden-Oosten, krijgt de rol
van Rusland er meer glans en wordt
de tirannie van Assad in leven ge
houden."
„Onzin. Iran wordt in het Westen
ernstig onderschat. Iran is een groter
gevaar dan Islamitische Staat voor de
vrede in het Midden-Oosten. Olie en
gas brengen miljarden in het laatje,
ze hebben een kernbom en proberen
een groot-sji'itisch rijk te vormen,
via Irak, Jemen, Syrië en Libanon.
Donald Trump ziet dat grote gevaar
wel. Hij ziet niets in het kernakkoord
met Iran. Dat is inderdaad een 'bad
deal'. Om het gevaar van Iran in te
dammen moet er dit gebeuren: zijn
bondgenoot Assad mag de oorlog in
Syrië niet winnen, Saoedi-Arabië
moet in de oorlog met Jemen tegen
de sji'itische Houthi's worden ge
steund, Qatar dat zaken doet met Iran
en terroristen dient verder te worden
geïsoleerd en eigenlijk zouden de nu
cleaire installaties van Iran moeten
worden gebombardeerd. In de tus
sentijd zou het kalifaat van IS een
goed instrument zijn in de ondermij
ning van het ambitieuze plan van
Iran om in het Midden-Oosten de
grote baas te worden. Daarom moet
je het kalifaat en IS niet vernietigen.
Ze dienen een groter doel."
maandag 26 juni 2017
Met nieuws, duiding en meningen krijgen wij een beeld van grote, ingewikkelde thema's. Maar soms
hebben we iemand nodig die ons weer laat twijfelen. Daarom een reeks interviews met dwarsdenkers.
'Houd IS gewoon in stand'
Hans van Zon
•£V>
T.-V.
Efraim Inbar: „Iran is een groter gevaar dan Islamitische Staat voor de vrede in het Midden-Oos
ten. Donald Trump ziet dat." fotoamirlevine
Maar het kalifaat zet het terro
risme van Islamitische Staat wel
op de wereldkaart. Terroristen ver
dienen geen eigen staat.
Met de val van Raqqa en Mosul
wordt wel de macht van Islamiti
sche Staat gebroken.
Efraim Inbar, gebo
ren 22 januari 1947
in Boekarest, Roe
menië. Politicoloog
en expert strategi
sche ontwikkelin
gen Midden-Oos
ten. Professor
emeritus in poli
tieke studies aan
de Bar-llan Univer
siteit in Israël.
Oprichter/directeur
(tot 2016) van het
Begin-Sadat Cen
ter for Strategie
Studies (BESA).
Auteur van ver
scheidene boeken.
Als het kalifaat valt, zijn Syrië en
Irak bevrijd van een enorme on
ruststoker. Dan komt er meer sta
biliteit.
Zonder het kalifaat heeft het Wes
ten juist de handen vrij om andere
problemen, bijvoorbeeld de aspira
ties van Iran, in toom te houden.